مرجع کامل طرح های گرافیکی و پروژه های دانشجویی
مقاله های دانشجویی و دانش آموزی ، پاورپوینت و اسلاید ، تحقیق ، فایلهای گرافیکی( هر آنچه درباره پروژه های و تحقیقات خود می خواهید فقط در قسمت جستجو مطلب مورد نظر خود را وارد کنید )مرجع کامل طرح های گرافیکی و پروژه های دانشجویی
مقاله های دانشجویی و دانش آموزی ، پاورپوینت و اسلاید ، تحقیق ، فایلهای گرافیکی( هر آنچه درباره پروژه های و تحقیقات خود می خواهید فقط در قسمت جستجو مطلب مورد نظر خود را وارد کنید )آموزش آزمون T مستقل با استفاده از نرم افزار SPSS با ذکر مثال و تمرین عملی
| دسته بندی | آمار |
| بازدید ها | 75 |
| فرمت فایل | zip |
| حجم فایل | 335 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 7 |
تجزیه و تحلیل آماری داده های پایان نامه از بزرگترین دغدغه های هر دانشجویی می باشد. بنابراین به منظور کمک به دانشجویان، در این فایل به شرح و توضیح و تفسیر نتایج در رابطه با آزمون t مستقل یا t دو نمونه، با ذکر مثال و تمرین عملی با استفاده از نرم افزار SPSS که از بهترین نرم افزارها جهت تجزیه و تحلیل داده ها می باشد، پرداخته شده است. همچنین در این فایل نحوه وارد کردن داده ها و تمام مراحل و روش کار با ارائه تصاویر مربوطه همراه است.
در ابتدا به شرح مختصری در رابطه با آزمون T مستقل پرداخته شد
در ادامه با ذکر مثال به نحوه وارد کردن داده ها و همچنین مسیر و روش کار به همراه تصاویر ارائه شد.
دانلود فایل بررسی رابطه عزت نفس و خلاقیت در بین دختران و پسران و تاثیر جنسیت بر روی متغیرهای عزت نفس خلاقیت
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 137 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 98 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
چکیده .................................. 2
مقدمه .................................. 3
بیان مساله ............................. 4
اهمیت پژوهش............................. 9
هدف پژوهش .............................. 10
فرضیه پژوهش ............................ 10
تعاریف نظری و عملیاتی اصطلاحات .......... 11
فصل دوم :پیشینه پژوهش
بخش اول : عزت نفس
تعریف عزت نفس .......................... 13
فرآیند شکل گیری و تحول عزت نفس ......... 15
منظور از احترام به خود ضعیف یا قوی چیست؟ 21
ملاک های ایجاد عزت نفس در نوجوانان....... 28
دیدگاههای نظری درباره عزت نفس........... 29
نظریه های مربوط به عزت نفس ............. 32
- کوپر اسمیت........................... 32
- آبراهام مازلو........................ 33
- ویلیام جیمز ......................... 34
- نظریه پردازان صفات .................. 35
- نظریه پردازان یادگیری اجتماعی........ 36
- نظریه پردازان روان پویشی ............ 37
بخش دوم : خلاقیت
سیر تحول مطالعه خلاقیت .................. 41
خلاقیت .................................. 43
مراحل خلاقیت............................. 48
تحول خلاقیت در طول زندگی ................ 50
اجزای تشکیل دهنده خلاقیت................. 52
دیدگاههای خلاقیت ....................... 56
- تورسن ............................... 56
- کیلفورد.............................. 59
- کارل راجرز........................... 60
- دوبونو............................... 62
نظریات خلاقیت ........................... 63
- رویکرد باستانی ...................... 63
- رویکرد روانکاوی ..................... 64
- رویکرد روانکاوی جدید از خلاقیت ....... 65
- رویکرد گشتالت........................ 67
- رویکرد تداعی ........................ 67
- رویکرد رفتارگرایی ................... 68
- رویکرد روانسنجی ..................... 69
الگوهای خلاقیت .......................... 69
- آزبورن .............................. 69
- آزبورن – چارنز....................... 70
- استین ............................... 70
- نلر.................................. 71
- کالا گر............................... 73
- مروری بر تحقیقات انجام شده در روابط با موضوع پژوهش 73
فصل سوم : روش پژوهش
مقدمه .................................. 82
جامعه آماری پژوهش ...................... 82
نمونه آماری و روش نمونه گیری ........... 82
ابزار پژوهش ............................ 83
روش جمع آوری اطلاعات..................... 83
روش آماری .............................. 83
پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت ............. 84
مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت................ 84
اعتبار و پایایی آزمون کوپر اسمیت ....... 85
روایی آزمون کوپر اسمیت ................. 87
پرسشنامه خلاقیت عابدی ................... 87
تاریخچه خلاقیت عابدی .................... 88
پایایی آزمون ........................... 88
اعتبار آزمون ........................... 89
شیوه نمره گذاری......................... 89
فصل چهارم:توصیف وتحلیل داده ها
روش محاسبه ............................. 91
توصیف داده ها........................... 91
فرضیه پژوهش............................. 92
فصل پنجم :نتایج پژوهش
بحث ونتیجه گیری......................... 97
محدودیتها............................... 101
پیشنهادها............................... 101
منابع ومآخذ............................. 102
پیوست ها
پیوست الف
پیوست ب
چکیده
با توجه به نتیجه بررسی های انجام شده خلاقیت و استعدادهای خلاقه نهفته در کودک و نوجوان قابل رشد وتوسعه است و این کیفیت مستلزم تلاش و کوشش همه جانبه در ابعاد گوناگون کودک و نوجوان به ویژه عزت نفس می باشد.
موضوع پژوهش حاضر بررسی رابطه خلاقیت و عزت نفس درنوجوانان دختر و پسر و تاثیر جنسیت بر متغیرهای عزت نفس و خلاقیت است که با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس صورت پذیرفته است از این رو تعداد 60 نفر از دانش آموزان دختر و پسر که در مقطع راهنمایی مدارس واقع در منطقه 11 آموزش و پرورش تحصیل می کردند انتخاب شدند و آزمونهای عزت نفس کوپراسمیت و خلاقیت عابدی بر روی آزمودنیها اجرا گردید. نتایج نشان می دهد.
که خلاقیت دربین دختر وپسر تفاوتی ندارد وهمچنین عزت نفس در دختر وپسر تفاوتی ندارد ورابطه مثبتی بین خلاقیت وعزت نفس وجود دارد.
مقدمه
بنا به اعتقاد بسیاری از متخصصان عزت نفس را می توان ازجمله علل مشکلات رفتاری شایع در میان کودکان و نوجوانان سراسر جهان دانست.
بهترین راه برای بیشتر کردن انگیزش افراد اینست که عزت نفس آنها را افزایش دهیم.معلمان، کارفرمایان و مربیان همواره می گویند که راه بهترین راه برای با انگیزش کردن دانش آموزان ، کارکنان و ورزشکاران بالا بردن عزت نفس آنهاست.
بالا بردن عزت نفس اقدام پسندیده ای است و احمقانه است اگر کسی با اینکار مخالفت کند . امّا مسئله تقویت کردن عزت نفس نوعی مداخله انگیزشی است که «تقریباً هیچ یافته ای وجود ندارد که نشان دهد عزت نفس اصلاً چیزی را به وجود می آورد بلکه عزت نفس توسط مجموعه ی موفقیتها و شکستها به وجود می آید...آنچه باید بهبود یابد عزت نفس نیست بلکه مهارتهای ما برای برخورد با دنیاست(سلیکمن ، نقل شده در آزار،1994).
در همین رابطه دو پژوهشگر نتیجه گرفتند که عزت نفس «عمدتاً حاصل موفقیتها و شکستهای مربوط به پیشرفت است که تأثیری مهمی بر پیشرفت بعدی ندارد ،(هلمک و ون آکن، 1995) .پس نکته مهم در این دو نقل قول جهت علیتی بین عزت نفس و پیشرفت /خلاقیت است.(ریو/سید محمدی،1382).
افزایش عزت نفس موجب افزایش پیشرفت نمی شود بلکه افزایش پیشرفت موجب می شود که عزت نفس بیشتر می شود و از آنجائیکه بسیاری از افراد خلاق به دلیل بی بهره بودن از اعتماد به نفس کافی قادر به ابراز تفکرات نو و ابداعات تازه خویش نیستند و برخی از با استعدادترین و سرآمدترین دانش آموزان خود را با دیدی کاملاً منفی ارزیابی کرده بودند و نمی توانند تخیلات خود را به زبان آورند؛ هدف ما در این پژوهش بررسی رابطه عزت نفس[1] و خلاقیت در دانش آموزان دختر و پسر است و بررسی راهکارهایی است تا با افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان با هوش زمینه های خلاقیت رادر آنها به وجود آوریم.
بیان مساله :
محققین معتقدند همه انسانها در کودکی از استعداد خلاق برخوردارند ولیکن فقدان محیط مناسب وبی توجهی و عدم تقویت این توانایی مانع ظهور آن می گردد. برای هر جامعه ای وجود افراد خلاق ضروری است زیرا جوامع در دوره انتقال و تغییر نیاز مبرمی به راههای خلاق برای مسائل حاد وآینده خود دارند( حسینی، 1376) . بررسی هدفهای آموزش و پرورش در سطح جهان و ایران نشانگر آنست که برای مقابله مناسب با مسائل فردی و اجتماعی پیچیده نیاز به پرورش افرادی داریم که با اتکاء به نیروی اراده و تعقل خود منطقی و خلاق بیاندیشد( همان منبع).
با نگاهی به تاریخ گذشته در می یابیم که جهان ما به دست افراد معدودی که در تفکر خود جهشهای خلاقی داشته اند تغییرات بنیادی پیدا کرده است . کالیله، داروین و اینشتین در درک دنیایی که در آن زندگی می کنیم نقش بسیار ارزنده ای ایفا کرده اند اختراعات نیز نشانگر همین نکته اند. ماشین بخار، تلفن ، کامپیوتر و هزاران اختراع دیگر که وجود آنها برای ما عادی شده است بدست کسانی طراحی و ساخته شده اند که ما آنها را خلاق می نامیم. در عالم هنر نیز طی قرنها کتابها، شعرها، تابلوهای نقاشی ، مجسمه ها و ... که جهان ما را غنی کرده اند بوسیله افراد خلاق به وجود آمده اند (شکلتون و فلچر، ترجمه کریمی و جمهری،1371).
در گستره موضوع خلاقیت مسئله کشف وشناسایی افراد خلاق و عوامل موثر بر خلاقیت از ماهیت ویژه ای برخوردار است زیرا شناخت زود هنگام این افراد آموزش و پروش درست وبه موقع استعدادهای آنان می تواند بزرگترین قدم در راه پیشرفت کشور باشد تاکنون به منظور شناسایی افراد خلاق تلاش های بسیاری صورت گرفته است .رویکرد روانسنجی در ابتدا کوشش کرد با استفاده از شیوه های شبیه به شیوه های سنجش هوش به اندازه گیری خلاقیت می پردازد ولی آزمونهای هوش نتوانستند افراد توانا در تفکر واگرا یعنی افراد چیره دست در ارائه اندیشه های نو و ابتکاری را شناسایی کند. لذا مطالعات بعدی در دو جهت متفاوت پی ریزی شد گروهی از محققین به شناسایی عوامل موثر بر خلاقیت پرداختند و گروهی دیگر به تهیه آزمونهای خاصی برای سنجش خلاقیت. در این مطالعات فرض اساسی این بود که در خلاقیت توانایی ذهنی ویژه ای دخالت دارند بنابراین اکثر آزمونهای ساخته شده به سنجش توانائیهای می پرداختند که در تفکر خلاق اهمیت دارند . یافته های این محققین اولین قدم درجهت مطالعه تجربی خلاقیت بود .( افروز،1372).
از آنجائیکه بسیاری از افراد خلاق و مبتکر به دلیل بی بهره بودن از اعتماد به نفس کافی قادر به ابراز تفکرات نو و ابداعات تازه خویش نیستند و نمی توانند تخیلات خود را بر زبان آورن، برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی ، قدرت تصمیم گیری و ابتکار ، خلاقیت و سلامت فکر و بهداشت روانی ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس و احساس خود ارزشمندی فرد دارد. امروزه دردرمان بسیاری از اختلالات شخصیتی و رفتاری کودکان و نوجوانان مانند کم رویی و گوشه گیری ، ناسازگاری و پرخاشگری ، تنبلی و کندروی به عنوان اولین گام به ارزیابی و پرورش احساس عزت نفس ،تقویت اعتقاد به نفس و مهارتهای فردی و اجتماعی آنان می پردازد. برای اینکه کودکان و نوجوانان بتوانند از حداکثر توانمندیهای بالقوه خود برخوردار شوند می بایست از نگرش مثبت نسبت به خود در محیط اطراف و انگیزه های قوی برای تلاش و کوشش بهره مند شوند بی شک نوجوانانی که دارای عزت نفس قابل توجهی هستند نسبت به همسالان خود در شرایط مشابه پیشرفت تحصیلی و کارایی بیشتری از خود نشان می دهند. همچنین از بارزترین ویژگیهای صاحبان «تفکر واگرا » و افراد خلاق «داشتن اعتماد به نفس» و «عزت نفس» بسیار بالاست لذا پرورش عزت نفس در کودکان و نوجوانان از مهمترین وظایف اولیاء و مربیان می باشد که در این ارتباط بیشترین نقش بر عهده الگوهای رفتاری است (افروز،1377).
تعادل در عزت نفس در صورتیکه سایر شرایط موجود باشد باعث می شود که فرد به فعل درآوردن استعدادهای بالقوه خود از آن جمله خلاقیت باشد. زماینکه درجه اعتماد و پذیرش خود در او کاهش یابد یاس و نومیدی ناشی از آن در جریان به فعالیت رسیدن قوای خلاقه اختلال و آشفتگی ایجاد می کند یکی از معضلات جامعه ما اینست که افراد خلاق و متبکر به دلیل بی بهره بودن از اعتماد به نفس کافی به ابراز تفکرات نو ابداعات تازه خویش اعتراض کنند در حالیکه افراد خلاق و نوآور در پی جلب توجه این و آن نیستند و اتفاقاً در بسیاری از مواقع در مورد استهزای عمل دیگران هم قرار می گیرند از میان مجموعه ویژگیهای افراد خلاق به دو صفت می توان برخورد کرد که تمام محققان و کارشناسان که سالها در این زمینه کار کرده اند به خصوص کیلفورد و دیگران بر آنها تأکید داشتند یکی برخورداری از قوه تخیل قوی در دوران کودکی و دیگری داشتن اعتماد به نفس قوی در نوجوانی و جوانی .سپس هرگاه بتوانیم این دوصفت را در کودکان و نوجوانان با هوش خود بپردازیم زمینه خلاقیت در آنان به وجود می آید (افروز،1371).
برخی از مطالعات نشان داده اند که چون عزت نفس بالا در برخی از ویژگیهای رفتاری و همچنین با رضامندی شخص و فعالیت کارآمد همراه است برای انسان مهم می باشد و چون که افراد با عزت نفس پائین اغلب در تعاملات اجتماعی خجالتی و نسبت به طردشدن آسیب پذیرند اکثر متخصصین بالینی عزت نفس مثبت را از اعمال اساسی در سازگاری اجتماعی – عاطفی فرد می دانند و معتقدند که احساس بی ارزشی عمیق ریشه بسیاری از نابهنجاریهای روانی است که در بین افراد انسان دیده می شود (شاملو،1369).
از آنجائیکه از بارزترین ویژگیهای صاحبان «تفکر واگرا» و « افراد خلاق » داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس بسیار بالاست و از آنجائیکه بسیاری از افراد خلاق و متکبر به دلیل بی بهره بودن از اعتماد به نفس کافی قادر به ابراز تفکرات نو و ابداعات تازه خویش نیستند در این پژوهش تلاش در جهت پاسخ به این سوال است که آیا بین عزت نفس و خلاقیت در میان دانش آموزان دخترو پسر تفاوت معناداری وجود دارد؟
اهمیت پژوهش
یکی از ارزشمندترین راههای استفاده از خلاقیت بکار بردن آن برای بهبود روبط است. زیرا انسانها در سطوحی بیشمار و گوناگون در برابر پذیرش امواج طیف یکدیگر ، به ویژه نسبت به انگاره ها و قالبهای فکری که درباره یکدیگر در سر دارند حساس و پذیرا هستند. در واقع همین اندیشه ها و گرایشهای نهفته است که رفتار موفق یا ناموفق ما را می سازد.
در رابطه عزت نفس با خلاقیت نیز مانند هر چیز دیگر، دقیقاً همان چیزی را به دست می آوریم که به آن اعتقاد داریم و باور ماست ، مگر اینکه ازژرف ترین سطح وجودمان رابطه ای درست ودلخواه را بطلبیم.( گواین ،ترجمه خوشدل،1381).
مردمانی که با آنها در رابطه ایم همواره چون آینه بازتاب اعتقادات خود ما هستند و ما نیز چون آینه بازتاب باورهای آنها هستیم پس می توان روابط را از قدرتمندترین ابزار رشد و کمال خود دانست.
اگر صادقانه به روابط خود بنگریم می توانیم دریابیم که چگونه روابطی آفریده ایم .برای استفاده از رابطه ی عزت نفس با خلاقیت به منظور حفظ و بهبود سلامت و تناسب اندام و زیبایی جسمانی راههای بسیاری وجود دارد و تندرستی و جاذبه ما مانند هر چیز دیگر زاییده ی گرایشهای ذهنی ماست پس عوض کردن باروها و تغییر اعتقادات یا شیوه همنوایی که با خویشتن و جهان داریم می تواند اثرات جسمانی ژرف و شگرف پدید آورد(گواین، ترجمه خوشدل،1381).
هدف پژوهش
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه عزت نفس و خلاقیت بین دانش آموزان دختر و پسر و تاثیر جنسیت بر متغیرهای عزت نفس و خلاقیت می باشد.
فرضیه پژوهش
1- بین خلاقیت و عزت نفس دانش آموزان دختر و پسر رابطه وجود دارد.
2- خلاقیت در دانش آموزان دختر و پسر متفاوت است.
3- عزت نفس در دانش آموزان دختر و پسر متفاوت است.
تعاریف نظری و عملیاتی اصطلاحات
تعریف نظری خلاقیت: خلاقیت را می توان با اشاره به تعدادی توانایی ذهنی که منجر به تولید آثار خلاق می شود توصیف کرد. مهمترین این ویژگیها واگراست تفکر واگرا منجر به حل مساله می شود.گیلفورد[2](1962، 1959، 1950) خلاقیت را نوعی توانایی فکری دانسته و تفکر خلاق را منجر به خلاقیت می شود یکی از انواع واگرا می داند ولی معتقد است که در این نوع تفکر اطلاعات بصورتیکه ارتباطی با مطلب گذشته داشته باشند شناخته شد محصولی جدید ایجاد می کنند.
تعریف عملیاتی خلاقیت:نمره ای که فرد در آزمون خلاقیت عابدی کسب می کند.
تعریف نظری عزت نفس: تعریف نظری عزت نفس عبارتست از ارزیابی مدام شخصی نسبت به ارزشمندی خویشتن خود ، این صفت حالت عمومی دارد و محدود و زودگذر نیست.
تعریف عملیاتی عزت نفس: در این پژوهش منظور از عزت نفس نمره ایست که هر فرد از پرسشنامه کوپراسمیت می گیرد به عنوان عزت نفس کلی فرد محسوب شده و نمره ای بین 0 تا 50 را در برمی گیرد(شاملو،1369).
تعریف عزت نفس:
عزت نفس از جمله مفاهیمی است که در چند دده اخیر مورد توجه پژوهشگران روانشناسی و علوم تربیتی قرار گرفته است در تبیین اهمیت عزت نفس برخی صاحبنظران از آن به عنوان نکته ای کلیدی که می تواند جوانب مختلف زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد یاد می کنند.اهمیت این مطلب همواره از سوی افرادی که با کودکان کار می کنند تائید شده است ، به سختی می توان از نزدیک با کودکان در تماس بود و درعین حال به مهمترین احساسات آنها در مورد خودشان به عنوان یک فرد توجه نکرد(پوپ ،مک هیل، کریهد ترجمه تجلی،1374).
انسان هنگام تفکر در مورد احترام به خود کودکان براحتی سردرگم می شود. به دلیل اینکه دو واژه احترام به خود و خودپنداره[3] اغلب به جای هم مورد استفاده قرار می گیرند و زمان مورد استفاده در این زمینه را مبهم می سازد(همان منبع).
عزت نفس را باید از خود پنداره متمایز ساخت منظور از خودپنداره مجموعه صفات ،توانائیها، نگرشها و ارزشهایی است که فرد باور دارد او را توصیف می کند( برک ترجمه سیدمحمدی،1383).
به عبارت دیگر خودپنداره مجموعه ای از مفاهیمی است که فرد برای توصیف خویش از آن استفاده می کند. کودک می تواند خود را به عنوان بازیگرخوب بیسبال ،دوست جو، علاقمند به داستانهای علمی دانش آموزی متوسط در نظر بگیرد که این مورد از جمله اجزاء خودپنداره وی به شمار می رود( پوپ،مک هیل،کریهدترجمه تجلی: 1374).
در واقع عزت نفس جنبه ای از خودپنداره است که در اوایل کودکی نمایان می شود (برک/ سیدمحمدی،1383).و از احساسات کودک در مورد ابعاد وجودش ناشی می شود(پوپ ،مک هیل ،کریهدترجمه تجلی،1374).
عزت نفس نتیجه نهایی کارکرد سازکارانه و ثمربخش خود است عزت نفس درست مثل خوشحالی است به اینصورت که وقتی سعی می کنید خوشحال باشید افراطی عمل نمی کنید بلکه خوشحالی پیامد جانبی خشنودیها، پیروزیها وروابط مثبت زندگی است به همین نحو عزت نفس پیامد جانبی رسیدن به آرزوها و آمال شخصی و تبعیت ازهنجارهایی است که فرهنگ آنها را تعیین کرده است (ریو،ترجمه سید محمدی،1382 ).
تعریف ماسن و همکاران از عزت نفس (ترجمه یاسایی،1372) چنین است :
همچنانکه کودکان از خود درکی پیدا می کنند وهویت خود را در می یابند تدریجاً برای خصوصیات خود ارزش مثبت یا منفی قائل می شوند.مجموعه این ارزیابیهایی که کودک از خود می کنند عزت نفس او را تشکیل می دهد. بالبی ،1973، عزت نفس را قسمتی از شخصیت می داند و اهمیت کسب امنیت در دوران کودکی را نیز به عنوان اصلی کلی و پایه ای برای درونی کردن اعتماد به خود متذکر می شود(ترجمه بیابانگرد،1374).
براندن که از پیشکسوتان نظریه عزت نفس می باشد معتقد است که سلامت روان انسان منوط به عزت نفس اوست و بیماریهای روانی از کمبود حس احترام به خود ناشی می شود(ساپنیکتون ترجمه شاهی برواتی ،1379).
به اعتقاد براندن عزت نفس دارای دو جنبه وابسته به یکدیگر است یک حس سودمندی ویا اعتماد به نفس و دیگری حس ارزشمندی فرد و در مجموع حس عزت نفس و حس اعتماد به نفس است که دلالت بر لیاقت شخص برای زیستن دارد( میلانی فرد،1374).
فرآیند شکل گیری و تحول عزت نفس:
آدلر[4] ،آلپورت[5] هورنای[6] ،سولیوان[7] ، راجرز[8] ،مازلو[9] از اندیشمندانی هستند که این نظر را که انسان دارای نیاز به عزت نفس است پدیرفته اند. بکر 1963 معتقد است که نیاز به عزت نفس فقط از آن انسان است و وجود آن بدان دلیل است که انسان دارای استعداد تفکر و نمادسازی است (بیابانگرد،1373).
سطح عزت نفس شما تحت تاثیر این عوامل قرار دارد: معیارهایی که به هنگام ارزیابی خودتان بکار می برید ،توانائیها و موفقیتهای واقعی ، نظام خود پاداش دهنده ،توجه انتخابی به اطلاع که درباره شماست و پیچیدگی نظریه خویشتن. هنگامیکه به ارزشیابی خودپندارتان می پردازید برای تصمیم گیری راجع به ارزشمندی یا بی ارزش بودن خویش از ملاک های معینی استفاده می کنید این معیارها یا ملاک ها از شخصی به شخص دیگر فرق می کند ممکن است شخصی احساس کند کسب یک درجه دانشگاهی موفقیت بزرگی به شمار می رود. دیگری ممکن است آنرا به عنوان امری عادی و بی اهمیت تلقی کرده و نادیده بگیرد.چنین معیارهایی نه تنها بر عزت نفس ما تاثیر می گذارند بلکه همچون اهدافی هستند که ما را به فعالیت وا می دارند در اینجا معمای غامض و پیچیده ای دارد. معیارهای پائین باعث کسب سطوح بالای عزت نفس می شوند امّا این امکان نیز وجود دارد که ما را از شناسای تمامی استعدادهایمان باز دارد پس ممکن است به یکی از کاربردهای یک نظریه خوب خویشتن – افزایش عزت نفس- دست یابیم امّا به بهای از دست دادن یک کارکرد دیگر یعنی به حداکثر رساندن توازن لذت باشد (ساپنیگتون،ترجمه شاهی برواتی،1379).
بنابراین جهت تبیین نیاز به عزت نفس باید خاطر نشان کردکه :
تصویر ذهنی تعیین کننده هدف فعالیت ماست تصویر ذهنی ما محدوده رسیدن به هریک از وبه عبارتی حیطه امکان را مشخص می کند(ماسن وهمکاران ،ترجمه پاسایی،1370) .
همراه با رشد و در جریان فرآیند رشد ،کودک به تدریج نسبت به هویت خود آگاه می شود و درباره ویژگیهاو استعدادهای مختلف خود به قضاوت می پردازد .مجموعه این قضاوتها، ارزیابیها که کودک از خود به عمل می آورد و در تعامل با اطرافیانش تثبیت می گردد ، در نهایت منجر به پیدایش عزت نفس در او می گردد( بیابانگرد،1373).
کولی[10] (1992) و مید[11] (1994) معتقدند که نظر ما درباره خودمان انعکاسی آیئنه دار از عقاید دیگران در مورد ما می باشد به همین ترتیب کودکان نیز می توانند خود را با هوش ویا کودن ،مونث و مذکر،بیمار یا سالم ببیند.همین که کودکان بتوانند در مورد ویژگیهای خود نظری پیدا کنند اغلب به گونه ای رفتار می کنند که با خودپنداره آنان سازگار باشد. عقاید کودکان در مورد بسیاری از ویژگیهای شخصی خود ودیگران به طرق تقریباً نظام داری به موازات رشد آنها تغییر می کند(پوپ،مک هیل، کریهد،ترجمه تجلی،1374).
به نظر آلپورت یکی از مراحل پرورش خویشتن پدیدار شدن عزت نفس است.
این مرحله با احساس غرور کودک و آموختن انجام کارهایی بطور انفرادی و مستقل همراه است آلپورت این مرحله از پرورش را بسیار حساس و تعیین کننده می داند.(بیانانگرد،1373).
بر طبق نظریه راجرز احساس عزت نفس در اثر نیاز به توجه مثبت در کودک بوجود می آید به تدریج که آگاهی از خود ظاهر می شود در کودک نیازی شکل می گیرد که نیاز به توجه مثبت و احترام نامیده می شود این نیاز در کودک و بطور کلی در انسان یک نیاز عمومی و بسیار جدی است این مهم یعنی نیاز فرد به احترام ،همدردی، گرمی ازجانب دیگران و نیاز به نظر مثبت دیگران شامل بازخوردها، طرز برخورد گرم و محبت آمیز صمیمیت و پذیرش و مهربانی از طرف محیط وبه ویژه اولیای کودک می شود(میلانی فرد،1374).
به نظر راجرز اصل و ریشه خودپنداری و عدم ثبات و هماهنگی در آن به کوشش طفل برای کسب و حفظ محبت وابسته است بطور کلی نیاز به توجه مثبت ،نیازی آموختنی است وبا قسمت اعظمی از تجارب کودک همراه است . از طریق نگرشهای مثبت و احترام آمیزی که توسط دیگران نسبت به کودکان بروز داده می شود، احترام و توجه مثبت نسبت به خود به وجود می آید .پس از تشکیل نگرش مثبت به خود در فرد به جای آنکه او توجه مثبت و احترام را از دیگران بگیرد ازخودش میگیرد(ساپنیکتون ،ترجمه شاهی برواتی،1379).
یک راه حل آنست که اهداف و آرمانها را از معیارها جدا کنیم .ما می توانیم آرمانهای بالایی برای خود وضع کنیم و در عین حال از خودمان توقع داشته باشیم که عملکرد یا موفقیت خود را بالاتر از سطوح قبلی ببریم.به نظر بندورا(1986) اگر به ایجاد خرده اهداف اختصاصی و قابل حصول بپردازیم در اینصورت امیال و آرزوهای بالا به جای ناامیدسازی خویشتن می توانند برانگیزاننده و مشوق خویشتن باشند مثلاً اگر می خواهید میلیونر شوید
می توانید صرفاً از خود انتظار داشته باشید که ماهانه درصد معینی از درآمد خود را کنار بگذارید(بیابانگرد، 1373).
برخی آدمیان هر زمان که برطبق معیارهایشان عمل می کنند با تحسین و تمجید به خودشان پاداش می دهند دیگران هرگاه در رسیدن به معیارهایشان شکست بخورند با انتقاد از خود به تنبیه خویش می پردازند ، با احتمال بیشتری به عزت نفس بالا دست می یابند. کسانیکه افسرده اند بیشتر احتمال دارد که بخاطر عملکرد ضعیف به تنبیه خود بپردازند و کمتر پیش می آید که بخاطر عملکرد خوب از خودشان تمجید و تحسین به عمل آورند(بیابانگرد،1373).
کودکان ونوجوانان زمانی از عزت نفس زیاد بهره مند میشوند که بتوانند در 4 شرط متمایز احساس مثبتی را تجربه کنند این 4 شرط عبارتند از همبستگی،
بی همتایی،قدرت والگوها.
برای اینکه عزت نفس حفظ شود باید تمام این شرط پیوسته موجود باشند هیچیک بر دیگری برتری ندارند، اگر هر کدامشان به حد کافی فراهم نشوند موجب کاهش یا تغییر شکل عزت نفس می شوند( بیابانگرد، 1373).
در راهنمای تشخیصی و آماری بیماری روانی (DSMIV) که ملاک های آن در اغلب تشخیص های روانپزشکی بکار می رود احترام به خود ضعیف به عنوان ویژگی بسیاری از بیماریهای دوران کودکی در نظر گرفته می شود. دو نمونه مختلف از این بیماریها عبارتند از : اختلال کمبود توجه[12] و بیماریهای اجتنابی[13].
عزت نفس از چنان اهمیتی برخوردار است که از طرف اهداف رواندرمانی در دیدگاه راجرز می توان کاهش شدت و درجه تمایل روان نشرندی ، کاهش اضطراب ،افزایش میزان پذیرش خود عواطف شخصی (عزت نفس) را نام برد. هدف از فرآیند درمان در دیدگاه گلاسر[14] نیزاینست که پس از ارضای دو نیاز اساسی یعنی نیاز به عشق و نیاز به احساس ارزشمندی فرد بتواند در سطح وسیعتری و در چارچوب واقعیات رفتار مسئولانه ای در پیش گیرد و هویت موفقی (احساس ارزشمندی) بدست آورد و این خود نشانه سلامت روانی است ( ساپنیکتون ،ترجمه شاهی برواتی،1379).
در یک نظریه عزت نفس بالا از دست نمی رود و در همان حال شیوه خودنگری واقع بینانه ای پیش روی شما قرار دارد این نظریه شما را قادر می سازد محدودیتهای خود را در موقعیتهای اختصاصی ملاحظه کنید و در عین حال به خودتان به عنوان فردی اساساً با ارزش بنگرید برای آنکه بتوانید چنین کاری بکنید لازم است محدودیتهای خودتان را در قالب عبارات بسیاری اختصاصی رفتاری ( مثلاً : من به تمرین بیشتری نیاز دارم) توصیف کنید نه آنکه به بیانات کلی راجع به خودتان بپردازید ( من ورزشکار بدی هستم) شما می توانید همین اصل را در مورد دیگری هم که عملکرد ضعیفی دارند بکار ببرید برای این مقصود بدون آنکه به عزت نفس آنها خدشه ای وارد کنید یا آنکه به آنها برچسب زده باشید با انتقاد از رفتارهای اختصاصی یا ارائه پیشنهادات خاص به آنها پسخوراند بدهید( ساپنیکتون ، ترجمه شاهی برواتی،1379).
پاورپوینت بررسی تاثیر کود بیولوژیک حاوی باکتری آزسپیریلوم و ازتو باکتر و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزا
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 97 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 12172 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 54 |
پاورپوینت بررسی تاثیر کود بیولوژیک حاوی باکتری آزسپیریلوم و ازتو باکتر و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزاء ع~0
گندم احتمالاً یکی از اولین گیاهانی است که به وسیله ی انسان زراعت شده و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعی به شمار می آید، زیرا زراعت آن از تمامی گیاهان ساده تر، تطابق آن در مناطق مختلف که دارای شرائط آب و هوایی متفاوت باشند بیشتر و از طرف دیگر غذای اولیه و اصلی اغلب مردم جهان را تشکیل می دهد.
مهم ترین بخش که کیفیت نانوایی گندم را تعیین می کند گلوتن است که به طور عمده از پروتئین های دانه از قبیل گلیادین و گلوتنین تشکیل یافته است و در آندوسپرم دانه یافت می شود.
معیار کیفیت پروتئین به گلوتن آن بستگی دارد، لذا مقدار گلوتن فاکتور مهمی در ارزیابی کیفیت آرد می باشد(Pormeranz, 1988). گلوتن بر اساس ماده خشک شامل 86 – 75 درصد پروتئین و همچنین کربوهیدارت و چربی است که این دو ماده در داخل ماتریکس پروتئین گلوتن قرار گرفته اند(Pormeranz., 1988 ). پروتئین های گندم بر اساس درجه حلالیشان به چهار گروه آلبومین – گلوبولین – پرولامین و گلوتنین طبقه بندی شده اند.
پرولامین موجود در گندم( گلایدین ) در الکل 70 درصد محلول است در حالی که گلوتنین، پروتئینی است که قسمتی از آن در اسید رقیق محلول می باشد اصولاً گلیادنین در گندم با وزن مولکولی متفاوت ظاهر می شوند(رجب زاده، 1375 ) .
دانلود فایل بررسی نحوه گذران اوقات فراغت دانش آموزان با تاکید بر دودبیرستان دخترانه شهید بهشتی وشهید اول شهر تهران
| دسته بندی | کار و امور اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 69 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 98 |
« فهرست مطالب»
عنوان صفحه
چکیده ................................................................................... 1
فصل اول:مقدمه تحقیق
مقدمه..................................................................................... 4
تاریخچه در جهان............................................................. 9
تارخچه در ایران............................................................. 16
فصل دوم: کلیات تحقیق
طرح مسأله............................................................................ 19
روش تحقیق............................................................................ 20
اهداف تحقیق....................................................................... 22
سئوالات تحقیق.................................................................... 26
تعریف عملیاتی واژهها................................................. 27
فصل سوم: چارچوب نظری
بررسی آراء صاحبنظران................................................. 30
عوامل مؤثر بر چگونگی گذران اوقات فراغت...... 34
فصل چهارم:پیشینه تحقیق
پیشینه تحقیقی اوقات فراغت..................................... 414
فصل پنجم: ویژگیها و خصوصیات کلی جامعه مورد مطالعه
دلائل انتخاب و خصوصیات کلی جامعه مورد مطالعه 45
بررسی وضعیت جغرافیایی مناطق............. 47
جامعه مورد مطالعه....................... 47
فصل ششم: یافتههای تحقیق
مشاهدات اولیه........................... 49
موضوع مشاهده............................ 49
مشاهدات مربوط به گروه A................. 50
مشاهدات مربوط به گروه B................. 53
مقایسه.................................. 56
مصاحبات با مدیریت دبیرستانها............ 58
مصاحبه با برخی از دانشآموزان............ 76
مقایسه.................................. 78
فصل هفتم:نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجهگیری و پیشنهادات................... 84
فهرست منابع و مأخذ...................... 90
چکیده :
اوقات فراغت و چگونگی گذران آن از مباحث تازهای است که بعد از انقلاب صنعتی و رشد منابع و تکنولوژیها، توجه عالمان را برانگیخته و موضوعی مهم در حوزه علوم اجتماعی شده است. پژوهش حاضر به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت در دو گروه از دانشآموزان دختر سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی در دو دبیرستان شهید بهشتی و شهید اول به (ترتیب واقع در منطقه 1 و 16 شهر تهران) میپردازد.
توجه به اوقات فراغت در این پژوهش از ابعاد ذیل حائز اهمیت میباشد. اوقات فراغت یک امر فرهنگی است. بر شخصیت افراد و از جمله شکلگیری شخصیت اثر میگذارد، آثار و نتایجی به صورت مثبت و منفی (انحراف و بزهکاری) برجای میگذارد. به فراغت جوانان و نوجوانان (که تعداد زیادی از جمعیت جامعه را به خود اختصاص میدهند) میپردازد، به فراغت دختران که از محرومیت و محدودیت بیشتری در مقایسه با پسران برخوردارند توجه میکند، توجه به فراغت در تعطیلات طولانی مدت تابستان و ایام نوروز، تطبیقی و مقایسهای بودن، رویکرد انسانشناسی شهری و نهایتاً کاربردی بودن پژوهش حاضر از رئوس مهم توجه به اوقات فراغت و نحوه گذران آن میباشد.جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر دو کلاس 21 نفره دانشآموزان دختر دبیرستانی در سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی است که در دو قشر کاملاً متفاوت (قشر بالا و پایین) قرار دارند. در این پژوهش از 3 روش اسنادی، مشاهده، مصاحبه استفاد شده است.
مقدمه:
فراغت در لغت به معنای «آسودگی و آسایش» است و معمولاً در تقابل با اشتغالات و درگیریهای روزمره که نوعاً موجب خستگی میشود بکار میرود. اما فراغت از نگاه علمی به این استنباط عام محدود نمیگردد و تبیین آن عملاً به گشایش باب ویژهای از حوزه این علم تحت عنوان «جامعهشناسی فراغت» انجامیده است.
وجود اوقات فراغت در جوامع گذشته (به رغم وجود بیکاریهای فصلی و پنهان در آن جوامع) مورد تردید است، لیکن در نتیجه پیشرفت صنعت در جهان، خصوصاً در کشوهای توسعهیافته از نیمه قرن بیستم، بشر از رفاه بیشتری نسبت به قرون گذشته برخوردار شده و باعث شده که بسیاری از مردم برای تأمین زندگی خویش کمتر مجبور به انجام کارهای سخت و سنگین باشند و مدت کار روزانه آنها نیز کمتر شده است به طوری که در اکثر کشورهای صنعتی یک روز تعطیل هفتگی به دو و حتی سه روز در هفته افزایش یافته و بدین ترتیب اکثر مردم این کشورها اشتغال به کار اقتصادیشان، نسبت به صد سال قبل، کاهش یافته است. تغییراتی هم در روابط اجتماعی در ارتباط با خانواده کلیسا، فامیل، محله و ... اتفاق افتاده و فردگرایی رواج تام یافته است.
همچنین به میزان زیادی از تعهدات اجتماعی اشخاص کاهش یافته است. این نوع تغییرات اقتصادی و اجتماعی برای انسان غربی «وقت فراغت» تولید کرده و یا آنرا افزایش داده است و این امر، تحولی است که در میزان وقت فراغت در جوامع صنعتی به وجود آورده است. (اورعی، 1375، ص 61-59)
در کشورهای در حال توسعه نیز تحولاتی در « اوقات فراغت» حاصل شده است. پیدایش شهرهای بزرگ در کشورها، مبدأ این تحول بوده، به طوریکه گسترش ادارات دولتی و تعداد کارکنان آن، گسترش کارخانجات و تصویب قانون کار، مهاجرت تعداد زیادی از مردم روستاها، بخشها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و کاهش ارتباطات اجتماعی سنتی همگی به ایجاد «وقت فراغت» و یا افزایش آن دامن زده است. البته مشکلات اقتصادی و پیدایش پدیده اقتصادی «کار دوم» و «اضافه کار» از این موضوع میکاهد ولی برای تعدادی از مردم و برخی دستههای اجتماعی مثل کودکان، نوجوانان و جوانان و ... «وقت فراغت» وجود دارد. در روستاها نیز با افزایش جمعیت و کمبود زمین زیر کشت و استفاده از وسایل مکانیکی جدید مانند تراکتور و ... «وقت فراغت» کمابیش قابل مشاهده است. (همان)
در مجموع میتوان گفت که در جوامعی که صنعت نفوذ پیدا کرده، فرصت تفریح فراوانی برای مردم پیدا شده است. کشور ایران و از جمله شهرهای بزرگ آن به خصوص شهر تهران نیز از این مقوله مستثنی نبوده و وجود فراغت و تفریحات را میتوان در آن مشاهده نمود البته لازم به ذکر است که عوامل مختلفی چون قشر و طبقه اجتماعی، مکان و محله زندگی، امکانات مالی، شرایط سنی و جنسی، میزان آزادی و اختیار، نوع نگرشها و باورهای افراد و ... همگی به نوعی بر وقت فراغت و نحوه گذران آن تأثیر گذارده به طوریکه آن را محدود و یا متنوع میسازد. بعنوان مثال نحوه گذران اوقات فراغت قشر نوجوان با جوان، میانسال، بزرگسال و کهنسال، افراد ثروتمند، با افراد متوسط و هر دو با افرادی که از نظر بنیه مالی ضعیفاند، شهری و روستایی و افراد سنتی و متجدد همگی به دلیل فرهنگ و خرده فرهنگ خاصشان) متفاوت است. از اینرو هر یک از این اقشار، مطالعه، پژوهش و برنامهریزی خاصی را در زمینه فراغت میطلبد.
توجه به مطالب ارائه شده دراین پژوهش نیز سعی شد تا با انتخاب نوجوانان دختری که در آستانه ورود به مرحله جوانی هستند، به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت صرفاً این گروه سنی و جنسی پرداخته شود. نکته دیگر اینکه، صاحبنظران معتقدند که «وقت فراغت» وقتی است که شخص احساس میکند که از او هیچ انتظاری ندارد وگذران فراغت نوعی عمل کردن غیرالزامی است. بطوریکه شخص در این اوقات، آنگونه که میتواند و میخواهد عمل میکند. چون عمل او پاسخ به انتظار دیگری نیست (پس عمل فراغتی لزوماً الزامی نیست و در نتیجه با نوعی طیب خاطر و رضایت انجام میشود). ولی از سوی دیگر، عمل فراغتی نمیتواند برخلاف هنجارهای گروه و جامعهای که شخص به آن مربوط است، انجام شود. پس ضرورتاً عمل فراغتی عمل نابهنجار نیست بلکه علیالقاعده باید بر طبق هنجارها صورت گیرد. ولی با این وجود یکی از علتهای توجه جامعهشناسان به اوقات فراغت نابهنجاریهایی است که درگذران آن رخ میدهد. به طوری که بررسیهای جامعهشناسان در این باره نشان میدهد که رخ دادن در کجروی در اوقات فراغت بیش از اوقات اشتغال است (مثلاً بیشتر خودکشیها در این اوقات رخ میدهد) کاهش کنترلهای اجتماعی و نبودن تکالیف مشخص برای افراد از عوامل تشدید کننده وقوع عملهای نابهنجار در این اوقات است. نمونههایی چون پرسه زدن در خیابانها، اذیت و آزاد مردم، ماجراجویی از روی تنوع طلبی، گرایش به حرکات هیجانی مانند حرکتهای سرسامآور با موتور سیکلت پرش با موتور از ارتفاعات، اعتیاد، انجام امور جنسی و ... از این قبیل است. حال به منظور جلوگیری از بروز چنین مواردی باید به گونهای برنامهریزی کرد تا اوقات فراغت افراد به شکل صحیح و مطلوب سپری شود. بسیاری از صاحبنظران «اوقات فراغت» معتقدند که: اگر وقت فراغت افراد به طور صحیح و درست سپری شود در آن صورت از آنها شخصیتهایی مثبت و سازنده به وجود خواهد آمد و اگر این اوقات نامطلوب سپری شود سبب شکلگیری شخصیتهای منفی مخرب و حتی منحرف و کجرو خواهد شد. از اینرو برنامهریزان اجتماعی و عالمان علوم اجتماعی برای پیشگیری از این نوع مشکلات تعمیم تعهد و مسئولیت اجتماعی در امر اوقات فراغت را پیشنهاد میکنند. پس مطالعه و تحقیق در امر فراغت و نحوه گذران آن با برنامهریزی صحیح و اصولی و جلوگیری از بروز انحراف و کجروی ضروری است. به طوری که پژوهش حاضر نیز درصدد است تا از طریق بررسی آسیبها و انحرافات اجتماعی ناشی از نحوه گذران نامطلوب اوقات فراغت به معرفی تیپهای شخصیتی منحرف و کجرو بپردازد. بدین ترتیب پژوهش حاضر در یک نگاه کلی به نحوه گذران اوقات فراغت دو گروه از دانشآموزان دختری که در آغاز سن جوانی قرار دارند. (دانشآموزانی که در کلاس سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی در دو دبیرستان شهید بهشتی و شهید اول به ترتیب واقع در منطقه 1 و 16 شهر تهران تحصیل مینمایند و از نظر موقعیت طبقاتی در دو قشر کاملاً متفاوت اجتماعی بسر میبرند میپردازد. و سپس به مقایسه بین این دو گروه میپردازد.
تاریخچه در جهان:
سیر تاریخی گذران اوقات فراغت:
درباره اینکه اصولاً زمان فراغت پدیده خاص جامعه صنعتی است، تمام پژوهشگران هم داستان نیستند بلکه برخی از آنها معتقدند که زمان فراغت در تمام مراحل تاریخی زندگی بشر وجود داشته ولی تفاوتهایی اساسی با اوقات فراغت عصر صنعتی داشته است.
«در روزگاری که کشاورزی بنیان اقتصادی بیشتر جوامع را تشکیل میداد، در تمامی روزها و فصول سال کار انجام میشد با این تفاوت که در هوای خوب آهنگ کار تند بود و در هوای بد این آهنگ به کندی میگرایید، در تمدن کشاورزی، پیشرفتهای فنی توانسته بود تنها اندکی بر کارایی نیروی به دست آمده از فعالیت انسان و حیوان بیفزاید. اما ابزارهای فنی آن روزگار همانند گاوآهن و خیش برای آزاد ساختن آدمی از تلاش معاش کافی نبود» (توکل 1375، ص 102)
در این دوران به لحاظ ویژگیهای کار و اشتغال هنوز نمیتوان از فراغت به مفهومی که امروزه از آن مقصود است سخن گفت.
ژوفردومازدیه: « در ادوار گذشته کار و بازی اغلب با یکدیگر پیوند داشتند و فراغت اصطلاحی نیست که بتوان در مورد جوامع گذشته به کار برد. کار و بازی در آن بخشی از مراسم مذهبی بوده که انسانها به لحاظ آفرینش با ارواح نیاکان خود برپا میکردند و حتی جشنهای مذهبی نیز تجسم از کار و بازی بودند و هیچ تضادی میان آن دو وجود نداشت.»
در رابطه با جشنهای برپا شده در آن دوران دومازدیه میگوید: در طول سال یک رشته «روز آیین» و «روز جشن» وجود داشت. روز آیین به مذهب تعلق داشت حال آنکه روز جشن اغلب فرصتی بود برای صرف مقدار عظیمی نیرو (گذشته از غذا) و از اینرو نقطهای مقابل زندگی روزمره به شمار میرفت. لیکن جنبه آیینی این مراسم را هرگز نباید نادیده گرفت. این مراسم ریشهشان در مذهب بود نه در فراغت. لذا اگر چه تمدنهای اروپایی در سال تا پیش از 150 روز بدون کار بودند لیکن نمیتوانیم برای استفادهای که در آن زمان از این روزها میکردند مفهوم فراغت را بکار ببریم.
در حالیکه وبلن معتقد بود که «جادوگران قبائل از کار معاف بودند چرا که جزو طبقه ممتاز محسوب میشدند و صرفاً به اجرای کارهای سحرآمیز مذهبی
میپرداختند در نتیجه مورد احترام افراد قبیله بودند». در حالیکه دومازدیه معتقد است که «وظایف جادوگران برای جامعه کاملاً ضروری بوده پس اصولاً در چنین شرایطی زمان فراغت مفهوم نداشته است.
برخی از محققین که نماینده آنان را میتوان «گرازیا» معرفی نمود، «فراغت را تا آن شیوه زندگی دنبال میکنند که برخی از طبقات اشرافی در طول تمدن مغرب زمین از آ« بهرهمند بودهاند. ولیکن افرادی چون دومازدیه با این نظریه مخالف بوده و اعتقاد دارند که به زمان بیکارگی فیلسوفان یونانی در عهد باستان و نجیبزادگان قرن 16 هیچ وقت نمیتوان فراغت اطلاق نمود چراکه آنها بیکارگی خود را با کار غلامان و دهقانان بدست میآوردند و این زمان بیکارگی نه مکمل کار آنها بود و نه پاداش آنها، بلکه تماماً جای کار را گرفته است. لذا به فعالیتهای این قشر که عمدتاً در بیکاری خلاصه میشده عنوان فراغت جایز نبوده چرا که فراغت به مفهوم امروزین آن با کار ملازمهای تنگاتنگ دارد. به طور کلی در حکومتهای اشرافی گذشته فعالیتهای فراغت صرفاً مخصوص طبقات مرفه بوده به طوری که بعنوان مثال در روم و یونان دریدن مسیحیان توسط شیران، بازیهای گلادیاتورها و کشتن انسانهای برده توسط شیران و حیوانات درنده در آمفیتئاترها از این قبیل است. بتدریج با گذشت زمان تغییراتی در این روند بعمل آمد به طوریکه در قرن 12 و 13 انواع توپ بازی رواج پیدا کرده و زمینها و جایگاههایی سرپوشیده جهت تماشاچیان برپاگردید و در دوران قرون وسطی ورزشهایی چون تیراندازی با تیر و کمان و یا در حال سواری یا روی آب از جمله فعالیتهای فراغت بوده که در هر حال مختص طبقه اشراف بوده. در قرن 17 م. از جمله فعالیتهای فراغت، گفت و شنود در سالهای مخصوص و در جشنها، تئاتر و نمایشنامهها از جمله نمایشنامههای شکسپیر و مولیر و راسین بوده که عمدتاً مخصوص طبقات ممتاز بوده است».
و اما تحولات دوره رنسانس در کنار اختراع ابزارهای فنی نوین مانند ماشین بخار و پیشرفت علم جدید در سدههای 16 و 17 م. دوران جدیدی را پایهگذاری کرد که «تمدن صنعتی» نام گرفت. این دگرگونیها سبب شد تا جهتگیری جدیدی پدید آید که در جهان قدیم وجود نداشت و آن عبارت بود از «تأکید فزاینده برکاربرد معرفت علمی در حل مسائل مربوط به کنترل، انسان بر محیط.» (توکل، 1370، ص102) همچنین انقلاب کبیر فرانسه (1789) م. و در هم ریختن دنیای کهن از یک طرف و بروز «منشور حقوق بشر» و درهم ریختن نظام فئودالی و سنتهای کهنه و به وجود آمدن سرمایهداری به مثابه نظامی جدید و رشد شهرها از طرف دیگر در پدیده اوقات فراغت تغییرات برجستهای را به وجود آورد.
«بنابراین فراغت پدیدهای است که با تمدن صنعتی پیوند دارد. در چنین تمدنی دو شرط لازم برای پیدایش اوقات فراغت تحقق یافته است. نخست کار از شکل اجبار فرهنگی و اجتماعی به درآمده و شکل مسئولیت آزاد فرد را دارد. (هر چند گزینش فردی در این زمینه تا اندازه زیادی از سوی ضرورتهای اجتماعی تعیین میگردد.) شرط دوم، جداشدن کار از فعالیتهای دیگر انسان است. سازمانیافتگی کار به شکلی است که چه از جنبه نظری و چه از جنبه علمی از وقت آزاد جدا شده است. از نظر دومازدیه این دو شرط ضروری تنها در زندگی اجتماعی تمدنهای صنعتی و پس از صنعتی وجود دارند و نبود آنها در تمدنهای باستانی و کشاورزی سنتی به معنای نبود فراغت است. بعبارت دیگر تحولاتی مانند «افزایش سالهای تحصیل (دبستان تا دانشگاه) و در نتیجه دیررس انسان به بازار کار، افزایش سن ازدواج و بهبود سطح زندگی سبب شده تا میزان وسیعی از زمان آغاز شود. دیگر انسان جدید از کودکی مستقیماً به بزرگسالی قدم نمینهد، بلکه سالیانی چند در زندگی او تجلی مییابد که با فقدان یا کمی مسئولیت مترادف است و در آن اوقات فراغت سهم بزرگی دارد. (ساروخانی، 1370، ص 764)
مشخصات فراغت در دوران جدید:
تحولات و دگرگونیها سریع صنعتی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی را دربرداشت. که بر چگونگی اوقات فراغت مردم تأثیراتی را برجای گذاشت. برای مثال، مکانیزه شدن صنایع و ایجاد امکانات رفاهی و نظایر آن که موجب تغییر سبک زندگی مردم از قبیل کوچکتر شدن ابعاد خانواده و تغییر روابط همبستگی افراد با یکدیگر شد. در حالی که در گذشته روابط همبستگی و خانوادگی افراد با یکدیگر نقش بارزی در گذران اوقات فراغت مردم داشت. به همه اینها مکانیزه شدن وسایل رفت و آمد ظهور سینما و فعالیتهای مختلف در قرون اخیر، اختراع تلویزیون در سال 1946 را که بیش از هر تکنیک دیگری بر اوقات فراغت مردم مؤثر بود را میتوان افزود. البته پیشرفت تکنیک تنها عامل نبوده است بلکه احتیاجات اجتماعی و روابط میان قدرتهای اجتماعی زمان را نیز برآورد، زمان آزاد باید به حساب آورد. محیط اجتماعی و اقتصادی تکنولوژی نیز در انتخاب نوع امکانات فراغت تأثیر بسیاری دارند.
«از مشخصات اساسی فراغت در جهان کنونی این است که در جوامع رشد یافته دیگر به طبقات ممتاز و متنعم اختصاص ندارد و به طبقات دیگر تعمیم یافته است و با توسعه صنعت تکامل فنی نه فقط گسترش مییابد بلکه افزایش پیدا میکند. شاخص دوم این است که در سابق اگر طبقات کهتر جامعه از لحظات محدود آزادگی و آسودگی برخوردار بودند، این اوقات درون خانه و خانواده صرف میشد و صورت غیررسمی و خودمانی داشت و به همنشینی و محاوره، با خویش و پیوند با دوست و همسایه میگذشت. با پیشرفت جوامع و پراکندگی وظایف خانواده، مندرجاً جنبه رسمی و در اموری تجاری پیدا کرد و جزو وظایف مؤسسات خاص درآمد. شاخص سوم عبارت است از به کار بردن روز افزون وسایل و اسباب ماشین چون اتومبیل، رادیو و تلویزیون و مانند آن که هر یک در گذران اوقات آسایش سهمی بزرگ و نقشی نمایان دارند. تحول دیگر اهمیت خاصی است که در حیات فردی و اجتماعی احراز کرده چنانکه زمان کار از زمان فراغت به کلی جدا شده و اوقات فراغت ارزشی بذاته پیدا کرده است.
به طور خلاصه «ژان کارنو» سه ویژگی عمده فراغت در جوامع امروزی را چنین بیان میدارد:
«1- فراغت جای بیشتری در موجودیت انسانی مییابد. 2- فراغت پدیدهای جمعی میشود. 3- فراغت تحت تأثیر صنعت قرار میگیرد و جامعه را مبدل به توده مردم میکند.»
تاریخچه در ایران:
کشور ما در زمره و ردیف جوانترین کشورهای دنیا است هدایت و ایجاد امکانات برای گذران اقات فراغت نوجوانان و جوانان میتواند در شکلگیری و تداوم شخصیت صحیح آنان و سازندگی جامعه نقش بسزایی داشته باشند. تحقیقات متعدد نشان داده است که رواج انواع تفریحات انحرافی (به خصوص در میان نوجوانان و جوانان) در بسیاری از جوامع بخصوص در کشورهای در حال توسعه نظیر ایران ناشی از نداشتن امکانات مناسب تفریحی، عدم آگاهی، نداشتن برنامه صحیح و نیز اجرای سیاستهای اجتماعی و اقتصادی نادرست در زمینه اوقات فراغت میباشد و از آنجا که رمز موفقیت یک جامعه بسته به وجو افراد کارآمد، خلاق و پویا است، بنابراین جا دارد به منظور تحقق شرایط فوق با سیاستگذاری و برنامهریزی مناسب و وضع قوانین لازم، توجه بیشتری به اوقات فراغت اقشار مختلف خصوصاً نوجوانان و جوانان شود.
نظام تعلیم و تربیت کشور ایران در مقایسه با سایر نظامهای تعلیم و تربیتی کشورهای دیگر، یکی از طولانیترین تعطیلات اعم از تعطیلات تابستانی و نوروزی را داراست. این زمان طولانی در صورت توجه نکردن به فعالیتهای فراغتی دانشآموزان نوجوان و جوان بسیار مسألهآفرین خواهد بود. چرا که اوقات فراغت طولانی و بیبرنامه افراد را عاصی و سرگردان مینماید. بقول «دندیس گیبور» یکی از کارشناسان مسأله فراغت: «جای شگفتی است که انسانها قدرت تطابق و سازگاری عجیبی در برخورد با مشکلات و سختیها از خود نشان میدهند ولی همین افراد از کنار آمدن با اوقات فراغتی که برنامهای برای آنان ندارد، عاجز میباشند.
نوجوانان در عین حال که احساس سرگردانی و بلاتکلیفی میکنند و به تدریج سرخورده و مأیوس میشوند و به دنیای درون خویش پناه میبرند و در کنج خلوت و انزوا، راهی برای مشغولیت خود میجویند، شاید تعداد نوجوانانی که بعلت فقدان سرگرمیهای سالم اوقات فراغت برنامهریزی شده به انحراف اخلاقی مبتلا شدهاند کم نباشد پس توجه به ضرورت برنامهریزی در اوقات فراغت به خصوص در تابستان و ایام نوروز برای دانشآموزان لازم و مؤثر است.
طرح مسأله:
اوقات فراغت در معنای امروزین خود، نتیجه غلبه تکنولوژیک در زندگی بشر میباشد چرا که با پیشرفت صنعت و استفاده از دستگاههای خودکار به جای انسان از میزان ساعات کار افراد کم شده و زمانی را برای او به وجود آورده است که در آن شخص احساس میکند هیچ کس هیچ انتظاری از او ندارد یعنی وی فرصتی بدون برنامه از قبل تعیین شده توسط اشخاص و گروههای اجتماعی و وقتی بدون تعهد و مسئولیت اجتماعی بدست آورده است از اینرو نکته مهمی که انسانشناسی در رابطه با اوقات فراغت اشخاص باید مورد توجه قرار دهد چگونگی گذران اوقات فراغت توسط افراد میباشد. اوقات فراغت همچنین به عنوان امری فرهنگی- اجتمماعی بر افراد از جمله شخصیت آنها تأثیر میگذارد. از اینرو مسأله اصلی و اساسی پژوهش حاضر بررسی تأثیر اوقات فراغت و نحوه گذران آن در میان دانشآموزان دختر دو دبیرستان شهید اول و شهید بهشتی میباشد که هر کدام از این مدارس به ترتیب در جنوب و شمال تهران (منطقه 16 و 1 آموزش و پرورش) واقع شدهاند. به عبارت دیگر محقق درصدد است تا بررسی نماید که نحوه گذران اوقات فراغت دانشآموزان فوق که از نظر قشر اجتماعی با یکدیگر تفاوتهای اساسی دارند، چگونه است؟ لازم به ذکر است که دو دبیرستان نام برده در دو موقعیت کاملاً متفاوت از نظر موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی در شهر تهران قرار گرفتهاند و از آن جا که شهر بزرگ تهران دارای فرهنگها و خرده فرهنگها و طبقات اجتماعی متعدد بیشماری است لذا تیپهای شخصیتی متنوعی را در درون خود میپروراند، از اینرو تحقیق حاضر به مقایسه نحوه گذران اوقات فراغت دو کلاس سال دوم رشته ادبیات علوم انسانی از دو دبیرستان فوق پرداخته و وجوه تشابه و تفارق آنها را مورد بررسی قرار میدهد.
روش تحقیق:
در پژوهش حاضر از چند روش تکنیک پژوهشی استفاده شده که در ذیل به آنها اشاره میگردد:
الف: روش اسنادی و مطالعه کتابخانهای:
با توجه به مباحث اصلی این پژوهش (اوقات فراغت و نحوه گذران آن) محقق با رجوع به کتابخانهها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، بخش نشریات و روزنامهها و پایاننامهها همچنین جستوجوهای کامپیوتری به جمعآوری اطلاعات درزمینههای فوق پرداخته اسیت. منابع مورد استفاده شامل: کتابها- مجلات و روزنامهها- پایاننامهها و همچنین نقشههای جغرافیایی میباشد.
ب: مشاهده:
به منظور مطالعه و بررسی بر روی دو جامعه مورد مطالعه (دو کلاس دبیرستانهای شهید اول و شهید بهشتی) حضور محقق در محل تحقیق لازم و ضروری بوده از اینرو در هر دو دبیرستان به کار مشاهدات عینی و دقیق پرداخته و همچنین نزدیک شدن به دانشآموزان و برقراری ارتباط دوستانه با آنها اطلاعات صحیحی را از ایشان به دست آورد و همچنین پرداختن به مسأله اوقات فراغت از حساسیت زیادی برخوردار است چرا که این امر، یک مسئله شخصی است و بعضاً افراد به خصوص دانشآموزان دختر که در موقعیت حساس آغاز جوانی قرار دارند از پاسخ به آن خودداری مینمایند لذا محقق با برقراری روابط دوستانه نه درصدد جلب اعتماد دانشآموزان برآمده و سپس به کسب اطلاعات در زمینه فوق اقدام نموده است.
پاورپوینت بررسی اهمیت گل جالیز با تاکید بر روشهای کنترل 34 اسلاید
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 99 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 2029 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 34 |
پاورپوینت بررسی اهمیت گل‌جالیز با تاکید بر روشهای کنترل 34 اسلاید
1
wellcome
2
بســم‌الله ما در اول قـــرآن اسـت.رحمان و رحیم خصلت حق یزدان است.از بی ادبی کسی به جـایی نـرسیـد.حقّا که ادب وظیفة انسان است.
آن خدایی که برای شما زمین را گستراند و آسمان را برافراشت و فرو بارید از آسمان آبی که به سبب آن بیرون آورد میوه‌های گوناگون برای روزی شما، پس کسی را مثل و مانند او قرار ندهید در صورتی که می‌دانید خدا بی‌مانند است.
3
جلسه دفاعیه از پایان‌نامه کارشناسی
بررسی اهمیت گل‌جالیز با تاکید بر روشهای کنترل
استاد راهنما: مهندس سلیمان جمشیدی
ارائه از: حمید رضا رخشی دهخوارقانی
بهار 1383
4
مفهوم بیماریهای گیاهی plant diseases
اهمیت بیماریهای گیاهی
طبقه‌بندی عوامل بیماریزای گیاهی
classification of plant pathogens
Biotic
ABiotic
دانلود فایل مقایسه شیوع OCD بین دانش آموزان 15 -18 سال ممتاز وضعیف
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 55 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 59 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه................................... 2
بیان مسئله.............................. 4
ضرورت پژوهش ............................ 8
هدف پژوهش............................... 9
فرضیه .................................. 9
تعاریف مفهومی........................... 9
تعاریف عملیاتی.......................... 9
فصل 2
تاریخچه ................................ 11
سیر و پیش آگهی ......................... 14
بررسی مقالات ............................ 16
سبب شناسی .............................. 18
عوامل زیست شناختی....................... 18
عوامل رفتاری ........................... 22
عوامل روانی ـ اجتماعی .................. 23
عوامل روان پویایی ...................... 24
سایرعوامل روان پویایی................... 26
ویژگی های بالینی ....................... 29
الگو های علائم .......................... 33
سایرالگوهای علائم........................ 34
تشخیص های افتراقی....................... 35
سایراختلالات روانی........................ 36
درمان .................................. 38
درمان دارویی............................ 40
سایردرمان............................... 42
رفتاردرمانی............................. 43
روان درمانی............................. 44
فصل 3
مقدمه................................... 46
جامعه آماری............................. 46
روش نمونه گیری ......................... 46
ابزار پژوهش ............................ 47
روش اجرا................................ 47
روش آماری .............................. 47
فصل 4
تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از پیمایش 49
توصیفی و استنباطی....................... 50
نتیجه................................... 55
فصل 5
بحث و نتیجه گیری ....................... 57
محدودیت های تحقیق....................... 60
پیشنهادات تحقیق......................... 61
منابع .................................. 62
ضمائم................................... 64
مقدمه:
فکر وسواسی[1] یک فکر، احساس[2]، یا حس[3] مزاحم و تکرارشونده است. عمل وسواس فکر با رفتار خودآگاه میزان شده تکراری نظیر شمارش، یا اجتناب است. فکر وسواس موجب افزایش اضطراب شخص
میگردد. در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش میدهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام عمل وسواس مقاومت میکند اضطراب زایش مییابد. (سید محمدی – 1384)
شخص مبتلا به اختلال وسواس – جبری معمولاً غیرمنطقی بودن افکار وسواسی خود را درک میکند. هم کار وسواسی و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود[4] شناخته میشود. اختلال وسواس جبری میتواند اختلالی
ناتوانکننده باشد. چون افکار وسواسی میتوانند وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه در برنامه معمول شخص، عملکرد حرفهای، فعالیتهای اجتماعی معمول، یا روابط با دوستان و اعضاء خانواده تداخل نماید. (همان منبع1384)
در چهارمین ویراست راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی (DSM- IV) اختلال وسواس جبری افکار وسواسی توصیف شده است که شدت آنها برای اتلاف وقت یا ایجاد ناراحتی بارز یا تخریب قابل ملاحظه کافی است. افراد مبتلا به این اختلال واقف هستند که واکنشهای آنها غیرمنطقی یا نامتناسب است. (kaplan – 1196)
درمان اختلال وسواسی – جبری نمونهای از اثرات مثبتی است که پژوهشهای امروز میتواند در زمان کوتاه روی یک اختلال داشته باشد. تا همین اواخر یعنی دهه 1980 اختلال وسواسی- جبری اختلال نه چندان شایع با پاسخ ضعیف نسبت درمان تلقی میشد. امروز، معلوم شده است که اختلال وسواس جبری شایعتر از آن است که تصور میشد و خیلی حساس به درمان است. (Kaplan- 1996)
بیان مسئله:
از آن جا که به نظر میرسد شیوع اختلالات وسواسی- جبری در طول عمر در جمعیت کلی 2 تا 3 درصد تخمین زده میشود بعضی از پژوهشگران تخمین زدهاند که بین بیماران سرپائی میزان شیوع این اختلال تا 10 درصد میرسد. این ارقام اختلال وسواسی- جبری را پس از فوبییا، اختلالات وابسته به مواد و اختلالات افسردگی در ردیف چهارم شایعترین تشخیصهای روانپزشکی قرار میدهد. مطالعات همهگیری شناسائی در اروپا و آسیا و آفریقا این نسبتها را تأیید کردهاند. بین بزرگسالان احتمال ابتلا مرد و زن یکسان است. معهذا بین نوجوانها، پسرها بیشتر از دخترها به اختلال وسواسی- جبری مبتلا میگردند. میانگین سن شروع حدود 20 سالگی است هرچند در مردها سن شروع کمی پائینتر از زنها است. از مجموع تقریباً در دو سوم بیماران، شروع علائم قبل از 25 سالگی است و در کمتر از 15 درصد موارد علائم پس از 35 سالگی شروع میشود. (Kaplan- 1996)
OCD یا اختلال وسواس- جبری شامل افکار و اعمال وسواسی میباشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفهای در روابط بین فردی و شخص بیمار میشود.(همان منبع)
افکار وسواسی[5] یک فکر، احساس، عقیده، یا حس مزاحم و تکرارشونده است در مقابل عمل وسواس[6] رفتاری است خودآگاه، میزان شده و تکراری نظیر شمارش، اجتناب یا بازبینی[7]. (همان منبع)
به طور معمول فکر وسواس اضطراب شخص را افزایش میدهد در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش میدهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام آن مقاومت میکند اضطراب افزایش مییابد. هم افکار و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود ناهمخوان[8] شناخته میشوند. این اختلالات میتواند بسیار وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه در برنامه معمول و عملکرد شخص تداخل نماید از این رو OCD میتواند به یک اختلال ناتوانکننده تبدیل شود.
شیوع OCD در طول عمر د جمعیت کلی دو تا سه درصد تخمین زده میشود. اختلال پس از فوبیا، اختلالات وابسته به مواد و افسردگی اساسی چهارمین تشخیص شایع میباشد. بین بزرگسالان شیوع در بین زنان و مردان یکسان است ولی در بین نوجوانان میزان ابتلای پسرها بیشتر از دخترها است. میانگین سن شروع حدود 20 سالگی است هرچند در مردها، سن شروع کمتراز زنها است. OCD میتواند در نوجوانی و کودکی در موارد محدود حتی سن 2 سالگی آغاز شود. (Kaplan- 1996)
در دیدگاه شناختی- رفتاری روی الگوهای تفکر ناسازگارانه تأکید میکند و اعلام میدارد که این الگوها در ایجاد و ادامه نشانههای OCD دخالت دارند، افراد مبتلا به OCD گرایش دارند به رویدادهای اضطرابآور در محیطشان، واکنش افراطی نشان دهند. فرض شده است که این درمانجویان به وسیله افکار مرتبط با نیاز به کامل بودن، اعتقاد به اینکه آنها مسئول آزار و اذیت دیگران هستند، نگرانی از امکان وجود خطر، آشفته میشوند. آنها با تصورات
ناراحتکننده مرتبط با این افکار دست به گریباناند و سعی میکنند آنها را از طریق انجام دادن تشریفات وسواسی متوقف یا خنثی کنند. اما هر چه سعی میکنند این افکار را متوقف سازند، ناراحتی و ناتوانی آنها در متوقف کردن آنها بیشتر میشود. احتمال دیگری که دیدگاه شناختی مطرح میکند این است که افراد مبتلا به OCD کاستیهای حافظه دارند که باعث میشود آنها در یادآوری رفتارها، نظیر خاموش کردن اجاق گاز یا قفل کردن در، مشکل داشته باشند، تردید دایمی آنها و نیاز به وارسی کردن، با ناتوانی در یادآوری انجام دادن این اعمال، ارتباط دارد. حتی حافظه مربوط به رویدادهای گذشته در زندگی آنها میتواند به خاطر وجود افکار مزاحم صدمه ببینند، مخصوصاً اگر به افسردگی هم مبتلا باشند. (سیدمحمدی- 1384)
پرسش و پژوهش:
پس آیا شیوع وسواس در دانشآموزان ممتاز و ضعیف متفاوت وجود دارد؟
هدف و ضرورت تحقیق:
هدف از این پژوهش مقایسه شیوع OCD در دو گروه دانشآموزان دختر پانزده الی هجده ساله ممتاز و ضعیف دبیرستانهای منطقه شش تهران است. اهداف فرعی مشتمل بر تعیین فراوانی مطلق و نسبی OCD با توجه به متغیرهای سطح درآمد خانواده، فرزند چندم خانواده بودن، سابقه OCD در بستگان درجه اول و دوم است. روش گردآوری دادهها از طریقه پرسشنامه بوده است. پرسشنامه مادزلی حاوی 30 سؤال جهت بررسی افکار و اعمال وسواسی میباشد که جهت دانشآموزان تهیه و ارائه گردید.
فرضیه پژوهش:
شیوع وسواس در دانشآموزان ممتاز و ضعیف تفاوت دارد.
سؤال پژوهش:
آیا شیوع وسواس در دانشآموزان ممتاز و ضعیف تفاوت وجود دارد؟
تعریف عملیاتی:
وسواس: تمره آزمودنی از آزمون وسواس فکری و عملی حادزلی است و منظور از دانشآموزان ممتاز کسانی هستند که معدل آنها بالای 19 است و منظور از دانشآموزان ضعیف کسانی هستند که معدل آنها پائین 14 است.
تعریف مفهومی:
OCD شامل افکار و اعمال وسواسی میباشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفهای در روابط بین فردی و شخص بیمار شود.
تاریخچه:
OCD یا اختلال وسواسی-جبری شامل افکار و اعمال وسواسی میباشد که باعث ناراحتی و اتلاف وقت و تخریب قابل ملاحظه در عملکرد حرفهای در روابط بین فردی و شخص بیمار شود.
افکار وسواسی[9] یک فکر، احساس، عقیده، یا حس مزاحم و تکرارشونده است در مقابل عمل وسواس[10] رفتاری است خودآگاه، میزان شده و تکراری نظیر شمارش، اجتناب یا بازبینی[11]. (سیدمحمدی- 1384)
به طور معمول فکر وسواس اضطراب شخص را افزایش میدهد در حالیکه انجام عمل وسواس اضطراب شخص را کاهش میدهد. معهذا، وقتی شخص در مقابل انجام آن مقاومت میکند اضطراب افزایش مییابد. هم افکار و هم اعمال وسواسی برای بیمار خود ناهمخوان شناخته میشوند. این اختلال میتواند بسیار وقتگیر بوده و به طور قابل ملاحظه در برنامه معمول و عملکرد شخص تداخل نماید از این رو OCD میتواند به یک اختلال ناتوانکننده تبدیل شود. شیوع OCD در طول عمر د جمعیت کلی دو تا سه درصد تخمین زده میشود. این اختلال پس از فوبیا، اختلالات وابسته به مواد و افسردگی اساسی چهارمین تشخیص شایع میباشد. در بین بزرگسالان شیوع در بین زنان و مردان یکسان است ولی در بین نوجوانان میزان ابتلای پسرها بیشتر از دخترها است. (همان منبع)
میانگین سن شروع حدود 20 سالگی است هرچند در بین مردها، سن شروع کمی پائینتر از زنها است. در مجموع تقریباً در دو سوم بیماران شروع و علائم قبل از 25 سالگی است و در کمتر از 15 درصد موارد علائم پس از 35 سالگی شروع میشود. OCD ممکن است در نوجوانی و کودکی و در مواردی حتی سن 2 سالگی آغاز شود. افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل به OCD مبتلا میشوند. هرچند این یافته احتمالاً بازتاب مشکل بیماران در حفظ روابط است. سایر اختلالات همراه با OCD شامل Major depression با شیوع 67% و Social phobia با شیوع 25% و پس از آن اختلالات شایع توأم با OCD مشتملند بر اختلالات مصرف الکل، فوبی خاص Disorder panic و اختلالات خوردن. (انجمن روان شناسی آمریکا- 1994) که حدود 20 تا 30 درصد این بیماران، بهبود قابل ملاحظه و 40 تا 50 درصد بهبود نسبی و متوسط پیدا
میکنند.(همان منبع)
به طور کلی چهار الگوی شایع علایم وجود دارد که شامل موارد زیر است:
1)آلودگی[12]
2)تردید[13]
3)افکار مزاحم[14]
4)تقارن[15] (انجمن روان شناسی آمریکا- 1994)
سیر و پیشآگاهی:
در نیمی از بیماران مبتلا به اختلال وسواس-جبری شروع علائم به طور حاد است. در حدود 50 تا 70 درصد موارد شروع علائم در پی یک اتفاق استرسآمیز، مثل حاملگی، مسائل جنسی یا مرگ یکی از نزدیکان روی میدهد. چون بسیاری از بیماران علائم خود را پنهان میکنند، غالباً در مراجعه به
روانشناس 5 تا 10 سال تأخیر روی میدهد و سن متوسط برای بستری شدن 30 سالگی است. سیر اختلال معمولاً مزمن است و در بعضی از بیماران علائم سیر نوسانی داشته و در عدهای دیگر ثابت باقی میماند. حدود 20 تا 30 درصد این بیماران بهبود قابل ملاحظه، 40 تا 50 درصد نیز بهبود نسبی پیدا میکنند. گزارشهای گوناگونی هست مبنی براینکه 20 تا 40 درصد بیماران همچنان مبتلا مانده یا روز به روز بر شدت علائم آنها افزوده میشود. (سیدمحمدی- 1384)
تقریباً یک سوم این بیماران دچار افسردگی اساسی میشوند و خودکشی خطر مهمی در تمام این بیماران است. گزارشهایی وجود دارد مبنی براینکه بیماران وسواسی نسبت به اسکیزوفرنی کمی بیشتر از کل جمعیت آسیبپذیری دارند. پیشآگهی تاریکتر با تسلیم شدن به اعمال وسواسی (تا مقاومت در برابر آن) شروع در دوران کودکی، اعمال وسواسی غیرعادیتر، و نیاز به بستری شدن رابطه دارد. پیشآگهی خوب با تطابق شغلی و اجتماعی خوب، فقدان اعمال وسواسی وجود اتفاق آشکارکننده و ماهیت دورهای علائم مربوط است. محتوی فکر وسواسی ظاهراً ربطی با پیشآگهی ندارد. (همان منبع)
بررسی مقالات:
بر طریق آمار جهانی مطالعهای که در سال 2003 در کشور انگلستان بر روی 10483 کودک 15-5 ساله انجام شده است شیوع کلی OCD در این جمعیت 25% بوده است. شیوع OCD در این گروه به طور مشخص بعد از 13 سالگی افزایش قابل ملاحظه داشته و در بین کودکان زیر 8 سال تنها 1 مورد مبتلا وجود داشته است. همچنین این میزان در بین اقوام و نژادهای اقلیت واضحاً بیشتر بوده است. در این بررسی مشخص شده است که کودکانی که متعلق به خانوادههایی با سطح Socio- economic پائینتر بودهاند از نظر ابتلاء به OCD افزایش یافتهاند و همچنین در خانوادههای با جمعیت بالا شیوع OCD بیشتر بوده است. (انجمن روان شناس آمریکا- 1994).
همچنین در مطالعهای که در سال 2005 در پارتمان روانپزشکی دانشکده پزشکی میشیگان انجام شده بود 35 کودک مبتلا به OCD در مقایسه با 17 کودک گروه کنترل از نظر سابقه ابتلاء به OCD در بستگان درجه اول و دوم بررسی شدند که نتیجه مطالعات نشان داد در بستگان درجه اول کودکان مبتلا به شیوع این اختلال به مراتب بیشتر از بستگان درجه اول غیرمبتلاست. 5/22% در مقابل 6/4% اما این بررسی تفاوتی از نظر شیوع OCD در بستگان درجه دوم دو گروه را نشان نداد. (همان منبع- 1994).
مطالعاتی که در سال 2004 بر روی 3012 کودک 18-11 ساله در ترکیه انجام شده بود، شیوع OCD را در این جمعیت 3% گزارش کرده است. بررسیهای انجام شده تفاوتی را از نظر سطح تحصیلات، اشتغال و سطح درآمد خانواده بین مبتلایان به OCD نشان داد. بررسی از نظر تعداد فرزندان این طور است که در افراد تکفرزند بوده یا 1 خواهر و برادر داشتهاند و همچنین افرادیکه بیش از 7 فرزند بودهاند شیوع OCD بیشتر از افرادی بوده که بین 6-3 فرزند بودهاند.(همان منبع)
سببشناسی:
عوامل زیستشناختی:
ناقلهای عصبی: از مایش های بالینی بسیاری که با داروهای مختلف به عمل آمده تأیید کننده این فرضیه است که بینظمی (سیستم) سروتونین در پیدایش علائم افکار وسواسی و اعمال وسواسی در این اختلال در کار است. دادهها حاکی است که داروهای سروتونوژیک دوثرترانه داروهایی هستند که بر سایر سیستمهای نوروترانسمیتر مؤثر واقع میگردند. معهذا اینکه سروتونین در علت اختلال وسواسی-جبری هم دخیل است یا خیر اصلاً معلوم نیست. مطالعات بالینی غلظتهای متابولیتهای سرونین –مثلاً 5- هیدوکسی ایندول استیک اسید (AA- H-5)- را در مایع فلزی مغزی نخاع (csf) و میل ترکیبی و تعداد مکانهای وابستگی پلاکتی ایمیپرامین حاوی تریتیوم (که به مکانهای جذب مجدد سروتونین وابستگی پیدا میکند) را ارزیابی کرده و یافتههای متفاوتی از این بیماریها در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-جبری گزارش کردهاند. به نظر بعضی از پژوهشگران سیستمهای ناقل عصبی کولینرژیک و دوپامنیرژیک در زمنیه پژوهشی آتی در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-جبری است. (پورشریفی- 1384)
مطالعات تصویرگیری از مغز: انواعی از مطالعات فزنکسیونی تصویرگیری از مغز-مثلاً توپوگرافی با نشرپورتیرون (PET)- افزایش فعالیت (مثلاً متابولیسم و جریان خون) در لوبهای پیشانی، هستههای قاعدهای (به خصوص هستهدار) و سینگولوم بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-جبری پیدا کردهاند درمان دارویی و رفتاری گفته میشود این نابهنجاریها را باز میگرداند؛ دادههای به دست آمده از مطالعات فونکیسونی تصویرگیری از مغز با دادههای حاصل از مطالعات ساختاری تصویرگیری از مغز هماهنگ هستند. هم مطالعات توپوگرافی فاپستوتری و هم تصویرسازی با دزونانس مغناطیسی (MRI) کاهش اندازه هستههای دمدار را در دو طرف در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری پیدا کردهاند. هم مطالعات فونکسیونی و هم ساختاری تصویرگیری از مغز در عین حال با این مشاهدات که روشهای نورولوژیک روی سینگولوم گاهی در میان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی- جبری مؤثر است هماهنگ میباشند. یک مطالعه اخیر با (MRI) افزایش زمان Tirckaut را در قشر پیشانی گزارش کرده است. یافتهای که با مکان نابهنجاریهایی که در مطالعه با PET مشاهده شده است هماهنگی دارد. (همان منبع)
ژنتیک: دادههای ژنتیک در مورد اختلال وسواسی-جبری با این فرضیه هماهنگ است که وراثت این اختلال یک جزء ژنتیک قابل ملاحظه دارد. معهذا این دادهها هنوز تأثیر عوامل فرهنگی و رفتاری را در انتقال اختلال مشخص نکردهاند، مطالعات تطابقی در دوقلوها برای اختلال وسواسی-جبری به طور ثابت میزان تطابق بالاتر دوقلوهای یک تخمکی را در مقایسه با دو تخمکی نشان دادهاند.
مطالعات خانوادگی بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-جبری نشان داده است که 35 درصد بستگان درجه اول بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-جبری دچار این اختلال هستند. (انجمن روان شناس آمریکا- 1994)
سایر دادههای زیستشناختی:
از مطالعات الکتروفیزیولوژیک، مطالعات الکتروآنسنالوگرام خواب و مطالعات نوروآندوکرین دادههایی به دست آمده است که حاکی از وجود مشترکات بین اختلال وسواسی-جبری ناهنجاریهای بالاتر از حد معمولی در (EEg) مشاهده میشود. در مطالعات (EEg) خواب ناهنجاریهائی مثابه آنچه در اختلالات افسردگی دیده میشود.(کاپلان-1991)
مثل کاهش زمان نهفتگی (REM) مشاهده شده است. مطالعات عصبی-غددی نیز شباهتهائی با اختلالات افسردگی نشان دادهاند. مثل عدم فردنشینیی در آزمون فرد نشانی با دگزامتازون (DST) تقریباً در ثلث بیماران و کاهش ترشح هورمون رشد با افترزیون کلوئیدین (Catapres) (همان منبع)
پاورپوینت بررسی افلاتوکسین M1 در فرآورده های لبنی، روش تشخیص و کاهش آن 56 اسلاید
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 94 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 8596 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 56 |
پاورپوینت بررسی افلاتوکسین M1 در فرآورده های لبنی ، روش تشخیص و کاهش آن 56 اسلاید
فهرست
هدف
مقدمه و تاریخچه
مایکوتوکسین ها
•خصوصیات مایکوتوکسین ها
•فاکتورهای موثر در رشد قارچ مولد سم و سنتز سم
• افلاتوکسین ها
•انواع آفلاتوکسین ها
•کپک های مولد افلاتوکسین
•فاکتورهای موثردر رشد قارچ وتولید افلاتوکسین
•مواد غذایی حاوی افلاتوکسین ها
• افلاتوکسین M
•نحوه تبدیل آفلاتوکسین B1 به M1 حد مجازافلاتوکسین M1
•جهان
•ایران
شیوع افلاتوکسین M1در جهان
شیوع افلاتوکسین در شیر مادر
اثرات سمی افلاتوکسین
روشهای تشخیص، تخلیص و شناسایی آفلاتوکسین‌ها
روش های خنثی سازی ، حذف و غیر فعال کردن
افلاتوکسین ها
نتیجه
پیشنهادات
هدف
از آنجائیکه شیر و فرآورده های لبنی از اهمیت غذایی بسیار بالایی برخوردار هستند و مصرف فرآورده های لبنی در گروه های سنی مختلف لازم می باشد پس سالم بودن و عاری بودن از هرگونه آلودگی و سموم قارچی در این فرآورده ها بسیار حائز اهمیت است و از آنجا که سموم قارچی مانند آفلاتوکسین ها دارای اثرات سمی سرطانزایی ، جهش زایی و ناقص الخلقه زایی می باشند و از جمله خطرات بالقوه برای سلامتی جامعه محسوب می شوند پس در اینجاست که لازمه توجه و تحقیق در رابطه با این موضوع برای حفظ سلامتی جامعه و جلوگیری از ضررهای اقتصادی روشن می گردد.
بر اساس گزارشات سازمان FAO سالیانه 20 %از محصولات غذایی تولید شده در دنیا توسط سموم قارچی آلوده می شوند که در این آلودگی آفلاتوکسین ها سهم بیشتری نسبت به سایرسموم دارند و همچنین میزان زیان های ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده و خسارات وارده به محصولات کشاورزی آمریکا در هر سال 100 میلیون دلار اعلام شده است.
مقدمه و تاریخچه :
مایکوتوکسین ها متابولیتهای ثانویه قارچها هستند که دارای اثرات سمی ، سرطان زایی و ناقص الخلقه زایی می باشند .
واژه مایکوتوکسین از لغت یونانی Myke به معنی قارچ و لغت Toxin به معنی سم گرفته شده است. آفلاتوکسین ها مایکو توکسین هایی هستند که توسط دو نوع کپک به نام Aspergillus Flavous , Aspergillus Parasiticus , ایجاد می شوند کلمه Aflatoxin مشتق از ابتدای کلمات آسپرژیلوس فلاووس و توکسین به معنای سم است.
کشف آفلاتوکسین ها در دهه 1960 در انگلستان به دنبال بیماری ناشناخته به نام بیماری X بوقلمون بدلیل مسمومیت ناشی از مصرف بادام زمینی آلوده به سم موجود در خوراک طیور که منجر به تلف شدن تعداد زیادی بوقلمون و اردک شده بود صورت گرفت. 17 نوع آفلاتوکسین در طبیعت تشخیص داده شده است که بین آنها آفلاتوکسین های G2,G1, B2, B1 مهم ترین هستند. برا ساس تحقیقات انجام شده توسط کارناگان و آلگرفت کمی پس از کشف آفلاتوکسین ها احتمال وقوع باقیمانده های آفلاتوکسینی در شیر و فرآورده های حیوانی بدست آمده از دام هایی که مواد غذایی آلوده به آفلاتوکسین دریافت کرده بودند تشخیص داده شد. این سم آفلاتوکسین M نام گرفت.
دانلود فایل بررسی میزان تفکر ابداعی دانش آموزان پایۀ سوم دبیرستان شهر تهران از دیدگاه دبیران
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 815 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 115 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست نمودار ها................................................................ و
فهرست جدول ها .............................. ز
چکیدۀ پژوهش
فصل اول : مقدمه پژوهش
مقدمه .................................................................................... 2
بیان مسأله........................................................................... 4
اهمیت موضوع پژوهش............................................................ 5
هدف پژوهش ........................................................................... 7
سؤالات پژوهش ....................................................................... 7
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها.................................... 8
فصل دوم : پیشینۀ پژوهش
مقدمه .................................................................................... 11
رویکردهای آموزش و پرورش ............................................ 12
بافت جدید آموزش و پرورش............................................... 16
مشخصات آموزش و پرورش در قرن 21............................... 18
- ویژگیهای نظامهای آموزشی جهت آماده سازی دانش آموزان برای قرن 21 19
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- نگاه جدید به فراگیران در قرن 21......................... 22
- ویژگیهای مدارس برای ورود به قرن 21.................. 23
- برنامۀ درسی و مدارس در قرن 21............................. 24
تأثیر جهانی شدن بر آموزش............................................ 31
- محورهای تغییر................................................................ 31
- امور مالی .................................................................. 31
- بازار کار .................................................................. 31
- آموزش ........................................................................... 32
- فناوری اطلاعات ......................................................... 32
- شبکه های جهانی اطلاعات ........................................ 32
نقشهای فرهنگی و سیاسی آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن 35
پیامدها و چالشهای جهانی شدن بر تعلیم و تربیت 37
- به سوی مدارس بهتر ................................................. 43
- مسئولیت پذیری ......................................................... 44
- رهبران آموزشی ، پذیرش تغییر و تکنولوژی..... 44
- اثربخشی مدارس ......................................................... 45
اصول حاکم بر تحولات جهانی آموزش و پرورش ........... 47
عوامل مژثر برای رویارویی با انقلاب آموزشی ....... 48
حیطه های تربیت شهروندان قرن 21............................... 52
فهرست مطالب
عنوان صفحه
آموزش متوسطه : تقاطعهای زندگی ............................... 52
چهار ستون تعلیم و تربیت ............................................ 56
مهارتهای قرن بیست و یکم .................... 57
- سواد عصر دیجیتال ................................................... 58
- تفکر ابداعی .............................................................. 58
- مهارتهای ارتباطی ................................................... 58
- بهره وری بالا ............................................................ 58
انواع سواد ......................................................................... 59
- سواد علمی.................................................................... 60
- مقوله و ویژگیها ................................................... 60
تفکر ...................................................................................... 62
سبکهای تفکر ....................................................................... 62
اصول سبکهای تفکر.............................................................. 63
تفکر انتقادی................................ 64
تفکر انتقادی و خلاّق.......................................................... 67
سوابق پژوهشی ..................................................................... 70
پیشینۀ داخلی.................................................................. 70
پیشینۀ خارجی ................................................................ 72
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل سوم : روش پژوهش
مقدمه .................................................................................... 75
روش پژوهش ........................................................................... 75
جامعۀ آماری ....................................................................... 75
نمونه و روش نمونه گیری ............................................... 75
ابزار جمع آوری اطلاعات ............................................... 76
روش جمع آوری اطلاعات ..................................................... 77
پایایی و روایی ابزار پژوهش........................................ 77
روش آماری تحلیل داده ها ............................................ 78
فصل چهارم : تحلیل داده های پژوهشی
مقدمه .................................................................................... 80
تجزیه و تحلیل اطلاعات........................ 81
تحلیل توصیفی ..................................................................... 90
تحلیل استنباطی.............................. 96
فصل پنجم : نتایج پژوهش
بحث و نتیجه گیری ............................................................ 101
فهرست مطالب
عنوان صفحه
محدودیت های پژوهش............................................................ 112
پیشنهادهای پژوهش.............................................................. 112
فهرست منابع .......................................................................
پیوست ها .............................................................................
چکیده به زبان انگلیسی .................................................
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2-1 : نمودار الگوی پرورش خلاّقیت................ 69
نمودار 4-1 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تأهل دبیران بر حسب جنسیت 81
نمودار 4-2 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تحصیلات دبیران بر حسب جنسیت................................................................................................. 82
نمودار 4-3 : نمودار ستونی توزیع فراوانی میزان سابقۀ خدمت دبیران بر حسب جنسیت83
نمودار 4-4 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات سازگاری دانش آموزان.................................................................................... 84
نمودار 4-5 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات کنجکاوی دانش آموزان.................................................................................... 85
نمودار 4-6 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خودرهبری دانش آموزان.................................................................................... 86
نمودار 4-7 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات تفکر برتر دانش آموزان ..................................... 78
نمودار 4-8 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات ریسک پذیری دانش آموزان...................................... 88
نمودار 4-9 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خلاّقیت دانش آموزان............................................ 89
نمودار 4-10 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت سازگاری دانش آموزان ............................................ 90
نمودار 4-11 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان ............................................ 91
نمودار 4-12 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان ............................................ 92
نمودار 4-13 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان............................................ 93
نمودار 4-14 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان ..................................... 94
نمودار 4-15 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت دانش آموزان خلاّقیت دانش آموزان95
نمودار 4-16 : مقایسۀ میانگین شاخصهای تفکر ابداعی در دانش آموزان 99
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 : الگوی تغییر تدریس از سنتّی به جدید 34
جدول 2-2 : مقایسۀ الگوی قدیمی آموزش و پروش به الگوی جدید آموزش و پروش........................................ 35
جدول 2-3 : مقایسۀ یادگیری در قرن 21 با قرن 20-19 51
جدول 2-4 : مقوله ها و ویژگی های سواد علمی... 60
جدول 3-1 : تعداد منطقه ، مدرسه و دبیران شرکت کننده در پژوهش 76
جدول 3-2 : تعداد و شمارۀ سؤالات پرسشنامه پژوهش 77
جدول 3-3 : میزان اعتبار آزمون و هر یک از شاخصها 78
جدول 4-1 : توزیع فراوانی جنسیت . تأهل ...... 81
جدول 4-2 : توزیع فراوانی جنسیت . تحصیلات .... 82
جدول 4-3 : توزیع فراوانی جنیست . سابقه ..... 83
جدول 4-4 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی سازگاری دانش آموزان 84
جدول 4-5 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی کنجکاوی دانش آموزان 85
جدول 4-6 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خودرهبری دانش آموزان 86
جدول 4-7 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی تفکر برتر دانش آموزان 87
جدول4-8 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی ریسک پذیری دانش آموزان 88
جدول 4-9 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خلاّقیت دانش آموزان 89
جدول 4-10 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 90
جدول 4-11 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 91
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-12 : توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان 92
جدول 4-13 : توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان 93
جدول 4-14 : توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان 94
جدول 4-15 : توزیع فراوانی مهارت خلاّقیت دانش آموزان 95
جدول 4-16 : خلاصه محاسبات تحلیل واریانس مکرر مهارت دانش آموزان 96
جدول 4-17 : خلاصه محاسبات مقایسه های جفتی ( تعقیبی بونفرونی ) 97
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست نمودار ها................................................................ و
فهرست جدول ها .............................. ز
چکیدۀ پژوهش
فصل اول : مقدمه پژوهش
مقدمه .................................................................................... 2
بیان مسأله........................................................................... 4
اهمیت موضوع پژوهش............................................................ 5
هدف پژوهش ........................................................................... 7
سؤالات پژوهش ....................................................................... 7
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها.................................... 8
فصل دوم : پیشینۀ پژوهش
مقدمه .................................................................................... 11
رویکردهای آموزش و پرورش ............................................ 12
بافت جدید آموزش و پرورش............................................... 16
مشخصات آموزش و پرورش در قرن 21............................... 18
- ویژگیهای نظامهای آموزشی جهت آماده سازی دانش آموزان برای قرن 21 19
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- نگاه جدید به فراگیران در قرن 21......................... 22
- ویژگیهای مدارس برای ورود به قرن 21.................. 23
- برنامۀ درسی و مدارس در قرن 21............................. 24
تأثیر جهانی شدن بر آموزش............................................ 31
- محورهای تغییر................................................................ 31
- امور مالی .................................................................. 31
- بازار کار .................................................................. 31
- آموزش ........................................................................... 32
- فناوری اطلاعات ......................................................... 32
- شبکه های جهانی اطلاعات ........................................ 32
نقشهای فرهنگی و سیاسی آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن 35
پیامدها و چالشهای جهانی شدن بر تعلیم و تربیت 37
- به سوی مدارس بهتر ................................................. 43
- مسئولیت پذیری ......................................................... 44
- رهبران آموزشی ، پذیرش تغییر و تکنولوژی..... 44
- اثربخشی مدارس ......................................................... 45
اصول حاکم بر تحولات جهانی آموزش و پرورش ........... 47
عوامل مژثر برای رویارویی با انقلاب آموزشی ....... 48
حیطه های تربیت شهروندان قرن 21............................... 52
فهرست مطالب
عنوان صفحه
آموزش متوسطه : تقاطعهای زندگی ............................... 52
چهار ستون تعلیم و تربیت ............................................ 56
مهارتهای قرن بیست و یکم .................... 57
- سواد عصر دیجیتال ................................................... 58
- تفکر ابداعی .............................................................. 58
- مهارتهای ارتباطی ................................................... 58
- بهره وری بالا ............................................................ 58
انواع سواد ......................................................................... 59
- سواد علمی.................................................................... 60
- مقوله و ویژگیها ................................................... 60
تفکر ...................................................................................... 62
سبکهای تفکر ....................................................................... 62
اصول سبکهای تفکر.............................................................. 63
تفکر انتقادی................................ 64
تفکر انتقادی و خلاّق.......................................................... 67
سوابق پژوهشی ..................................................................... 70
پیشینۀ داخلی.................................................................. 70
پیشینۀ خارجی ................................................................ 72
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل سوم : روش پژوهش
مقدمه .................................................................................... 75
روش پژوهش ........................................................................... 75
جامعۀ آماری ....................................................................... 75
نمونه و روش نمونه گیری ............................................... 75
ابزار جمع آوری اطلاعات ............................................... 76
روش جمع آوری اطلاعات ..................................................... 77
پایایی و روایی ابزار پژوهش........................................ 77
روش آماری تحلیل داده ها ............................................ 78
فصل چهارم : تحلیل داده های پژوهشی
مقدمه .................................................................................... 80
تجزیه و تحلیل اطلاعات........................ 81
تحلیل توصیفی ..................................................................... 90
تحلیل استنباطی.............................. 96
فصل پنجم : نتایج پژوهش
بحث و نتیجه گیری ............................................................ 101
فهرست مطالب
عنوان صفحه
محدودیت های پژوهش............................................................ 112
پیشنهادهای پژوهش.............................................................. 112
فهرست منابع .......................................................................
پیوست ها .............................................................................
چکیده به زبان انگلیسی .................................................
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2-1 : نمودار الگوی پرورش خلاّقیت................ 69
نمودار 4-1 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تأهل دبیران بر حسب جنسیت 81
نمودار 4-2 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تحصیلات دبیران بر حسب جنسیت................................................................................................. 82
نمودار 4-3 : نمودار ستونی توزیع فراوانی میزان سابقۀ خدمت دبیران بر حسب جنسیت83
نمودار 4-4 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات سازگاری دانش آموزان.................................................................................... 84
نمودار 4-5 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات کنجکاوی دانش آموزان.................................................................................... 85
نمودار 4-6 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خودرهبری دانش آموزان.................................................................................... 86
نمودار 4-7 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات تفکر برتر دانش آموزان ..................................... 78
نمودار 4-8 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات ریسک پذیری دانش آموزان...................................... 88
نمودار 4-9 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خلاّقیت دانش آموزان............................................ 89
نمودار 4-10 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت سازگاری دانش آموزان ............................................ 90
نمودار 4-11 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان ............................................ 91
نمودار 4-12 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان ............................................ 92
نمودار 4-13 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان............................................ 93
نمودار 4-14 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان ..................................... 94
نمودار 4-15 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت دانش آموزان خلاّقیت دانش آموزان95
نمودار 4-16 : مقایسۀ میانگین شاخصهای تفکر ابداعی در دانش آموزان 99
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 : الگوی تغییر تدریس از سنتّی به جدید 34
جدول 2-2 : مقایسۀ الگوی قدیمی آموزش و پروش به الگوی جدید آموزش و پروش........................................ 35
جدول 2-3 : مقایسۀ یادگیری در قرن 21 با قرن 20-19 51
جدول 2-4 : مقوله ها و ویژگی های سواد علمی... 60
جدول 3-1 : تعداد منطقه ، مدرسه و دبیران شرکت کننده در پژوهش 76
جدول 3-2 : تعداد و شمارۀ سؤالات پرسشنامه پژوهش 77
جدول 3-3 : میزان اعتبار آزمون و هر یک از شاخصها 78
جدول 4-1 : توزیع فراوانی جنسیت . تأهل ...... 81
جدول 4-2 : توزیع فراوانی جنسیت . تحصیلات .... 82
جدول 4-3 : توزیع فراوانی جنیست . سابقه ..... 83
جدول 4-4 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی سازگاری دانش آموزان 84
جدول 4-5 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی کنجکاوی دانش آموزان 85
جدول 4-6 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خودرهبری دانش آموزان 86
جدول 4-7 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی تفکر برتر دانش آموزان 87
جدول4-8 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی ریسک پذیری دانش آموزان 88
جدول 4-9 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خلاّقیت دانش آموزان 89
جدول 4-10 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 90
جدول 4-11 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 91
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-12 : توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان 92
جدول 4-13 : توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان 93
جدول 4-14 : توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان 94
جدول 4-15 : توزیع فراوانی مهارت خلاّقیت دانش آموزان 95
جدول 4-16 : خلاصه محاسبات تحلیل واریانس مکرر مهارت دانش آموزان 96
جدول 4-17 : خلاصه محاسبات مقایسه های جفتی ( تعقیبی بونفرونی ) 97
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست نمودار ها................................................................ و
فهرست جدول ها .............................. ز
چکیدۀ پژوهش
فصل اول : مقدمه پژوهش
مقدمه .................................................................................... 2
بیان مسأله........................................................................... 4
اهمیت موضوع پژوهش............................................................ 5
هدف پژوهش ........................................................................... 7
سؤالات پژوهش ....................................................................... 7
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها.................................... 8
فصل دوم : پیشینۀ پژوهش
مقدمه .................................................................................... 11
رویکردهای آموزش و پرورش ............................................ 12
بافت جدید آموزش و پرورش............................................... 16
مشخصات آموزش و پرورش در قرن 21............................... 18
- ویژگیهای نظامهای آموزشی جهت آماده سازی دانش آموزان برای قرن 21 19
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- نگاه جدید به فراگیران در قرن 21......................... 22
- ویژگیهای مدارس برای ورود به قرن 21.................. 23
- برنامۀ درسی و مدارس در قرن 21............................. 24
تأثیر جهانی شدن بر آموزش............................................ 31
- محورهای تغییر................................................................ 31
- امور مالی .................................................................. 31
- بازار کار .................................................................. 31
- آموزش ........................................................................... 32
- فناوری اطلاعات ......................................................... 32
- شبکه های جهانی اطلاعات ........................................ 32
نقشهای فرهنگی و سیاسی آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن 35
پیامدها و چالشهای جهانی شدن بر تعلیم و تربیت 37
- به سوی مدارس بهتر ................................................. 43
- مسئولیت پذیری ......................................................... 44
- رهبران آموزشی ، پذیرش تغییر و تکنولوژی..... 44
- اثربخشی مدارس ......................................................... 45
اصول حاکم بر تحولات جهانی آموزش و پرورش ........... 47
عوامل مژثر برای رویارویی با انقلاب آموزشی ....... 48
حیطه های تربیت شهروندان قرن 21............................... 52
فهرست مطالب
عنوان صفحه
آموزش متوسطه : تقاطعهای زندگی ............................... 52
چهار ستون تعلیم و تربیت ............................................ 56
مهارتهای قرن بیست و یکم .................... 57
- سواد عصر دیجیتال ................................................... 58
- تفکر ابداعی .............................................................. 58
- مهارتهای ارتباطی ................................................... 58
- بهره وری بالا ............................................................ 58
انواع سواد ......................................................................... 59
- سواد علمی.................................................................... 60
- مقوله و ویژگیها ................................................... 60
تفکر ...................................................................................... 62
سبکهای تفکر ....................................................................... 62
اصول سبکهای تفکر.............................................................. 63
تفکر انتقادی................................ 64
تفکر انتقادی و خلاّق.......................................................... 67
سوابق پژوهشی ..................................................................... 70
پیشینۀ داخلی.................................................................. 70
پیشینۀ خارجی ................................................................ 72
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل سوم : روش پژوهش
مقدمه .................................................................................... 75
روش پژوهش ........................................................................... 75
جامعۀ آماری ....................................................................... 75
نمونه و روش نمونه گیری ............................................... 75
ابزار جمع آوری اطلاعات ............................................... 76
روش جمع آوری اطلاعات ..................................................... 77
پایایی و روایی ابزار پژوهش........................................ 77
روش آماری تحلیل داده ها ............................................ 78
فصل چهارم : تحلیل داده های پژوهشی
مقدمه .................................................................................... 80
تجزیه و تحلیل اطلاعات........................ 81
تحلیل توصیفی ..................................................................... 90
تحلیل استنباطی.............................. 96
فصل پنجم : نتایج پژوهش
بحث و نتیجه گیری ............................................................ 101
فهرست مطالب
عنوان صفحه
محدودیت های پژوهش............................................................ 112
پیشنهادهای پژوهش.............................................................. 112
فهرست منابع .......................................................................
پیوست ها .............................................................................
چکیده به زبان انگلیسی .................................................
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2-1 : نمودار الگوی پرورش خلاّقیت................ 69
نمودار 4-1 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تأهل دبیران بر حسب جنسیت 81
نمودار 4-2 : نمودار ستونی توزیع فراوانی تحصیلات دبیران بر حسب جنسیت................................................................................................. 82
نمودار 4-3 : نمودار ستونی توزیع فراوانی میزان سابقۀ خدمت دبیران بر حسب جنسیت83
نمودار 4-4 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات سازگاری دانش آموزان.................................................................................... 84
نمودار 4-5 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات کنجکاوی دانش آموزان.................................................................................... 85
نمودار 4-6 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خودرهبری دانش آموزان.................................................................................... 86
نمودار 4-7 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات تفکر برتر دانش آموزان ..................................... 78
نمودار 4-8 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات ریسک پذیری دانش آموزان...................................... 88
نمودار 4-9 : نمودار هیستوگرام توزیع فراوانی نمرات خلاّقیت دانش آموزان............................................ 89
نمودار 4-10 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت سازگاری دانش آموزان ............................................ 90
نمودار 4-11 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان ............................................ 91
نمودار 4-12 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان ............................................ 92
نمودار 4-13 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان............................................ 93
نمودار 4-14 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان ..................................... 94
نمودار 4-15 : نمودار ستونی توزیع فراوانی مهارت دانش آموزان خلاّقیت دانش آموزان95
نمودار 4-16 : مقایسۀ میانگین شاخصهای تفکر ابداعی در دانش آموزان 99
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 : الگوی تغییر تدریس از سنتّی به جدید 34
جدول 2-2 : مقایسۀ الگوی قدیمی آموزش و پروش به الگوی جدید آموزش و پروش........................................ 35
جدول 2-3 : مقایسۀ یادگیری در قرن 21 با قرن 20-19 51
جدول 2-4 : مقوله ها و ویژگی های سواد علمی... 60
جدول 3-1 : تعداد منطقه ، مدرسه و دبیران شرکت کننده در پژوهش 76
جدول 3-2 : تعداد و شمارۀ سؤالات پرسشنامه پژوهش 77
جدول 3-3 : میزان اعتبار آزمون و هر یک از شاخصها 78
جدول 4-1 : توزیع فراوانی جنسیت . تأهل ...... 81
جدول 4-2 : توزیع فراوانی جنسیت . تحصیلات .... 82
جدول 4-3 : توزیع فراوانی جنیست . سابقه ..... 83
جدول 4-4 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی سازگاری دانش آموزان 84
جدول 4-5 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی کنجکاوی دانش آموزان 85
جدول 4-6 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خودرهبری دانش آموزان 86
جدول 4-7 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی تفکر برتر دانش آموزان 87
جدول4-8 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی ریسک پذیری دانش آموزان 88
جدول 4-9 : خلاصه محاسبات شاخصهای توصیفی خلاّقیت دانش آموزان 89
جدول 4-10 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 90
جدول 4-11 : توزیع فراوانی مهارت کنجکاوی دانش آموزان 91
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-12 : توزیع فراوانی مهارت خودرهبری دانش آموزان 92
جدول 4-13 : توزیع فراوانی مهارت تفکر برتر دانش آموزان 93
جدول 4-14 : توزیع فراوانی مهارت ریسک پذیری دانش آموزان 94
جدول 4-15 : توزیع فراوانی مهارت خلاّقیت دانش آموزان 95
جدول 4-16 : خلاصه محاسبات تحلیل واریانس مکرر مهارت دانش آموزان 96
جدول 4-17 : خلاصه محاسبات مقایسه های جفتی ( تعقیبی بونفرونی ) 97
مقدمه
جهانی شدن رویدادی تاریخی است که از دهه 90 میلادی به منزله ی پدیده ای شگرف در غرب زاده شد. شعاع اثرگذاری این پدیده به همراهی فناوری اطلاعا و ارتباطات شتاب و گستره بیشتری می یابد به گونه ای که لایه های عمیق تر اندیشه، رفتار، نگرش ها و فرهنگ های ملل را تحت استیلای خود قرار می دهد ( فقیهی ، 1384 ).
فرآیند جهانی شدن به ویژه در قلمرو آموزش و پرورش به طور اجتناب ناپذیری متأثر از شرایطی است که در ممالک پیشرفته جهان برای توسعه و استقرار نظام آموزش نوی خود در جهت پاسخگویی به احتیاجات و حوائج منطقه ای کلی و به گونه ای فراگیر در سطح جامعه جهانی مهیا کرده اند. بدون توجه به چنین واقعیتی درک چگونگی منشاء و سرآغاز و سرانجام تکوین فرایند جهانی شدن آموزش و پرورش میسر نیست ( آقازاده، 1383 ) .
رویکردهای آموزش و پرورش
بدون تردید در آستانه قرن بیست و یکم نظام آموزش و پرورش با مشکلات متعدد و اضطراب بسیاری بویژه در ارتباط با جامعه، اقتصاد و فرهنگ روبروست. در زمان ما در کلی ترین تقسیم بندی ها رویکرد های متفاوتی را می توان در سیاستهای آموزش و پرورش کشورها مشاهده نمود.
رویکرد نخست هدف از آموزش و پرورش و فرایند یاددهی و یادگیری را در محدوده
دست یابی به نتایج و بهره دهی بهتر و قابل سنجش در کار آموزش و پرورش، از راه علمی کردن هرچه بیشتر مبانی آن می داند. در این گزینش سعی می شود آموزش و پرورش هرچه بیشتر به علوم تجربی نزدیک شود و در این میان نسل جدید به منزله ابزاری برای تامین اهداف از پیش تعیین شده جامعه پرورش یابند.
اما در رویکرد دوم: هدف نظام آموزش و پرورش دست یابی به شناختی کلی از انسان به عنوان یک واحد زیستی، روانی- اجتماعی- تاریخی و در حال رشد است که تمامیت خویش را زمانی تحقق می دهد که همه ابعاد او از نظر جسمی، ذهنی، عاطفی ، اخلاقی و ... به طور یکپارچه مورد توجه قرارگیرد.
برای این که یادگیری و آموزش در زندگی انسانها بویژه کودکان و نوجوانان ارزش معناداری داشته باشد. نه فقط باید در فرایند رسمی یادگیری- یاددهی، یادگیری مهارتها به صورتی که معمولا انجام می شود، صورت گیرد بلکه فراتر از آن، باید به تشکیل شخصیت آنان و شکل دادن به
ارزش های انسانی مرتبط گردد. به عبارت دیگر، آموزش باید به فرهنگ توسعه انسانی تبدیل شود یعنی اقدام انسانی مبتنی بر ارزش ها که توانایی اخلاقی، روحی و فکری را برای حل مسائل توسعه به صورت انسانی درآورد ( دلورز، 1380، به نقل از افتخارزاده ، ص 27 ).
باقری (1383)، رویکردهایی را که باید در آموزش و پرورش در کشورهایی که در معرض چالش های جهانی شدن و تحولات پدید آمده از فناوری اطلاعات اند، باید رویکردهای زیر را برگزیند را به قرار زیر فهرست کرده است .
1 ) تاکید بر جامعیت آموزش و پرورش : آموزش و پرورش باید شامل باشد و تمامی زندگی آدمی را دربرگیرد. در جهانی که فناوری در آن شتابان تغییر می کند و دانش به نحو روزافزون تولید می شود، آموزش و پرورش باید بیش از مجموعه ای خاص از اطلاعات را تعلیم دهد. آموزش و پرورش باید به بسط و شکوفایی قابلیتهای آدمی بپردازد.
2) دسترسی فراگیر به آموزش و پرورش : آموزش و پرورش باید در هر مکان و زمان در دسترس باشد و مربیان برای آموزش در معرض باشند. باید به یادگیری مداوم (از طریق اینترنت و تلویزیون و کلاس درس) دسترسی داشته باشد و آموزش و پرورش برای توسعه یادگیری مداوم با بخش های اقتصادی و موسسات در تعامل قرارگیرد.
3) تاکید بر تفکر نقاد: آموزش و پرورش باید تاکید خود را بر تفکر نقاد، ارتباط و حل مسئله معطوف سازد و صرفا به انتقال دانش و معرفت بسنده نکند؛ بلکه دانش آموزان را مهیای برخورد با مسائل جدید کند.
4) تربیت شهروند جهانی: آموزش و پرورش باید مهیای پرورش شهروند جهانی باشد؛ شهروندان آینده نه تنها باید از تاریخ، فرهنگ و زبان خویش آگاه باشند، بلکه برای کار در جامعه جهانی، نیازمند دانش وسیع درباره تنوع فرهنگ ها و مردم هستند. افرادی که چشم اندازشان قوم گرایانه است؛ فاقد فهم مناسب از تفاوت های فرهنگی و قوم اند.
5) تمرکز بر مفاهیم انتزاعی:برخی از چالش های دانش، تعلیم و تربیت و یادگیری در این دوره، توانایی فراگیران امروز برای آشنایی و کنارآمدن بیشتر با مفاهیم انتزاعی و موقعیتهای نامعین است. امروزه بیشتر محیط دانشگاهی، دانش آموزان را با مسائل مهیا مواجه می کنند، آنگاه حل آن مسائل را از ایشان می خواهند. واقعیت اقتصاد جهانی (مبتنی بر اطلاعات و دانش) آن است که مسائل به ندرت به وضوح تعریف می شوند. این خصیصه آنهایی را که طالب شغل ارزشمند هستند، ملزم
می کند که جستجوگر مسائل باشند، اطلاعات ضروری را گرد آورند و تصمیم ها و گزینه هایی را انتخاب کنند که مبتنی بر واقعیتهای نامعین پیچیده است.
6) استفاده از رویکرد کل گرایانه (در مقابل رویکرد گسسته): بخش اعظم تعلیم و تربیت و محیط یادگیری امروز به رشته های علمی بسیار غیرقابل انعطاف تقسیم شده که بر واحدهای گسسته تحقیق تاکید دارد، مع الوصف جامعه، اطلاعاتی در حال ظهور و اقتصاد جهانی نیازمند درک کل گرایانه درباره نظامهای تفکر است، به صورتی که شامل نظام جهانی و اکوسیستم های تجارت شود. بدین سان رویکردهای تحقیق بین رشته ای امر خطیری درنظر گرفته می شوند تا بتوان به درک
جامع تری از واقعیت پیچیده ای که اینک نظام جهانی با آن مواجه است، دست یافت.
7) ارتقاء توانایی دانش آموزان برای دست ورزی نمادها: سمبل ها نمودهای به شدت انتزاعی بخشی از صورت عینی واقعیت هستند. اشتغال به شدت مولد در اقتصاد کنونی، مستلزم آن است که فراگیر دائما با سمبل هایی مانند اصطلاحات سیاسی، حقوقی و تجاری سروکار داشته باشد. (مانند حقوق مالکیت معنوی) و پول دیجیتالی (در نظام های مالی و مفاهیم حسابداری)، در گذشته کارگزاران آموزشگاهی اغلب خودشان را در مقام حکیمان خردمندی در صحنه می دیدند که نقش شان انتقال داده ها، اطلاعات، دانش و حکمت به
دانش آموزان منتظر و مشتاق است. آنهایی که ذهنهایشان ظرف های خالی است که منتظر پرشدن است، مع الوصف حتی اگر این واقعیت درست بود. فروشگاه معرفت جهان به صورت رو به تزایدی نرخ جهشی دارد و هیچ فردی به تنهایی امید آن را نمی تواند داشته باشد که به صورتی مناسب و ممکن فهم جامعی در باب یک رشته را با خود حمل کند. یا آن که چنین فهمی را اغلب دانش آموزان جذب کنند. جهانی شدن اقتصاد و الزامات همراه با آن بر نیروی مستلزم تعلیم و تربیتی متفاوت است که توانایی یادگیران را برای دستیابی، ارزیابی، انتخاب و کاربرد دانش و نیز تفکر مستقل در به کارگیری قضاوت مناسب و همکاری یادگیران در معنی بخشیدن به موقعیتهای جدید ارتقاء دهد. هدف تعلیم و تربیت به هیچ وجه صرفا حمل مجموعه ای از دانش نیست بلکه مقصد آن آموزش چگونگی یادگیری حل مساله و ترکیب امر قدیم و جدید است (تافلر ،بی تا، باقری، 1383، ص 54) .
آموزش و پرورش بر روی یک وظیفه کم اهمیتتر مغز انسان یعنی حافظه تأکید میکند، در حالیکه از وظیفه اصلی آن یعنی «تفکر» غافل است (گلاسر، 1925 ، به نقل از حمزه ،1380، ص 75).
گستردهترین نوع تفکری که در آموزش بکار رفته، تفکر برای حل مسائلی است که پاسخهای معین و صریح دارند. نوع دوم تفکر، تفکر در مسائلی است که جواب صریح و معین ندارند ولی این نوع تفکرات بخش کوچکی از برنامههای آموزشی را تشکیل میدهند. نقد هنری یا تفکر انتقادی نوع سوم است و آن تفکری است که به ارزیابی انتقادی از ادبیات ، هنر، موسیقی ، سینما یا تلویزیون منتهی میشود و با تأکید اندکی بر برخی دبیرستانها وجود دارد .
چهارمین نوع از تفکر به نقد هنری یا تفکر انتقادی نزدیک است و تفکر خلاق نامیده میشود ، طبق این تفکر باید فرصت محصلان برای خلاقیت در هنر،موسیقی، نمایشنامه یا ادبیات و حتی سینما و تلویزیون بیش از این زمانی باشد که هم اکنون در اختیار دارند.
در نظام آموزشی ما موضوعهایی که به خلاقیت نیاز دارند عموماً از اهمیت افتاده و غیرعملی به شمار رفته است، در حالیکه اغلب میتواند مستقیماً به ایجاد انگیزه و درگیر نمودن محصلان با مسائل منتهی شود و ارتباط بسیار مهمی توفیق محصلان دارد (گلاسر ، 1925، به نقل از حمزه ، 1380،
ص 83) .
وظیفه اصلی معلم، آموزش نحوه فکر کردن و روش حل مسئله است. دانشآموز باید مهارت فکر کردن و زندگی کردن بیاموزد (همان منبع) .
بافت جدید آموزش و پرورش
توسعه آموزش و پرورش در وسیع ترین معنی ضمنی آن، دیگر همانند گذشته از طریق تحریکات درون زا صورت نمی گیرد، بلکه نسبت به فشارهای بیرونی حساس تر شده است
( افتخارزاده ، 1380 ).
این آهنگ در طی دهه های آینده تحت تاثیر شماری از پیشرفتهای عمده ای که نظرگاه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مناطق و کشورهای مختلف جهان را تغییر می دهد بعدها رو به گسترش خواهدنهاد و برای تحقق آنها مشارکت هرچه بیشتر آموزش و پرورش مورد نیاز است. از مهمترین عوامل این پیشرفتها که همگی به آموزش و پرورش باز می گردد. آنهایی هستند که به روشنی تعیین شده اند که در این جا بطور خلاصه به بیان آنها خواهیم پرداخت. این عوامل با کمک یکدیگر، بافت جدیدی را برای آموزش و پرورش فراهم می سازند که مسئولین برنامه ریزی و طراحی پیشرفت های بعدی نمی توانند آن را نادیده انگارند.
- اولین عامل، اجتناب ناپذیربودن رشد دانش و اطلاعات است که تنها مشخصه آموزش و پرورش و یادگیری بوده و پیشرفت فرهنگی و علمی جوامع در بستر آن شکل می گیرد. عامل فوق بطور فزاینده ای در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی و اقتصادی نفوذ می کند و یکی از ضرورتهای اساسی اقتصادی و رقابت میان کشورهاست. این امر بطور اخص در کشورهای صنعتی پیشرفته قابل مشاهده است. اشباع اطلاعاتی جوامع امروزی که تحت سیطره رسانه ها قراردارند، مشکلات جدیدی را برای مدارس پدید می آورد. مدارس دیگر تولید کننده و یا انتقال دهنده عمده اطلاعات نیستند، باید یاد بگیرند که چگونه از ارزش آموزشی اطلاعات پیرامون خود بهره برداری نمایند و چگونه توانایی تمایز قائل شدن میان انبوه منابع اطلاعاتی را که هر روز دانش آموزان در معرض آن قرار
می گیرند در آنان ایجاد نمایند (همان منبع) .
- عامل دوم، تغییرات فن آوری است که با آهنگ شتابان ادامه خواهدیافت. میزان این تغییرات در مناطق مختلف جهان یکسان نیست، اما در همه جا تاثیر روزافزون را بر تمامی ابعاد زندگی برجای می گذارد. خصوصا این که پی ریزی مجدد ساختار اقتصادی را به پیش می راند و اغلب عواقب اجتماعی دردناکی را به بار می آورد که با تغییرات ملازم با آن در بازارهای کار، شرایط شغلی و مهارتی بویژه تحت تاثیر فن آوری های اطلاع رسانی فراوان و نقش مهمترین که بخش خدمات در اقتصاد اشغال می نماید، عجین می گردد.
در تمامی این موارد آموزش و پرورش نقش هدایت کنندگی دارد. آموزش و پرورش مهارت و تخصص را در کارگران ایجاد و به روز می سازد و این چیزی است که برای یک نیروی کار قابل انعطاف که باید توانایی پاسخگویی به تغییرات مداوم ناشی از پیشرفتهای را فن آوری داشته باشد، ضرورت دارد. این نقش باید در ارتباط با محیط کار بیشتر عملی شود و میان تحصیل رسمی و آموزش و یادگیری حرفه محور که از ضروریات مبارزه با اشکال جدید بی سوادی کاربردی که دستاورد تغییرات تکنولوژیکی است، پیوندهای جدیدی ایجاد نماید ( افتخارزاده ، 1383 ).
- عامل سوم، تغییرات جمعیت است که در همه جا توزیع گروههای سنی را برهم زده است. در مناطق غیرپیشرفته جهان نرخ بالای زاد و ولد باعث رشد دایم افراد واجب التعلیم شده و یکی از اولویت های تامین آموزش پایه را به خود اختصاص داده است. در کشورهای پیشرفته تر نرخ
پایین تر موالید و تمایلی که تا همین اواخر وجود داشته است، باعث کاهش گروه سنی جوانان شده و این پدیده ای است که سرانجام در دهه های آغاز قرن بیست و یکم در قالب کاهش تعداد «گروههای فعال کاری» متجلی می گردد.
- عامل چهارم، وابستگی درونی کشورها است که رو به افزایش دارد. این وابستگی درونی ناشی از بی نظمی بازار، گسترش فن آوری های ارتباط جدید و جهانی شدن بازارهای مالی اقتصادی، فرهنگی و همچنین سیاسی است که نمونه آن در حرکت به سوی یکپارچگی اروپا تجلی یافته است. حوادث اخیر اروپا و جاهای دیگر که با پایان منازعات ایدئولوژیکی در پی مرگ کمونیسم مشخص می گردد، جنبش آنی رو به رشد این وابستگی درونی در وجوه چندگانه اش را مورد تاکید قرارداده است. این وابستگی ها نشان داده اند که امنیت و خوشبختی هر منطقه و در واقع حفظ صلح در جهان، تا چه میزان به وجود شرایطی از این دست، در سایر مناطق بستگی دارد. این وابستگی ها بشریت را به یکدیگر نزدیک می سازد و این امر نه تنها بر تبادل و انتقال کالا و افراد بین کشورها تاثیر خواهدداشت، بلکه نتایج مهمترین را از جهت ایجاد تفاهم و تبادل بین المللی بیشتر و گشودن مرزها و ذهن ها در طولانی مدت در پی خواهدداشت. بدین ترتیب، آموزش و پرورش به عنوان عامل اصلی تفاهم و پیشرفت بین فرهنگی با چالش های مهم و جدیدی مواجه می گردد و این مسئله به همان میزان که بر وضعیت بین کشورها تاثیر دارد بر وضعیت درون کشورها نیز اثرگذار است. وجود جوامع چند فرهنگی در بسیاری از کشورهای سراسر جهان شاهد این ادعا است ( افتخارزاده ، 1380 ).
- عامل پنجم، این است که دل مشغولی های اجتماعی و مردمی جدیدی در حال پیدایش است و از آموزش و پرورش انتظار می رود که نقش فعالی را در رفع آن نگرانی ها ایفا نماید. نگرانی برای محیط زیست شاید مسئله ای باشد که بیش از هر چیزی در سطح جهانی احساس می شود و موضوعی است که آموزش و پرورش همواره در حساس نمودن کودکان و نوجوانان نسبت به مشکلات محیطی و روش های حل آنها فعالانه دخالت داشته است ( افتخارزاده، 1380 ) .
مشخصات آموزش و پرورش در قرن 21
از دیدگاه برخی از محققان سازمان های آموزشی در عصر جهانی شدن دارای مشخصات ذیل هستند:
الف- بین المللی بودن:مدارس و سازمان های آموزشی جنبه محلی بودن خود را از دست داده اند و به تدریج باید ورودی های خود را از نقاط مختلف دنیا وارد کرده و خروج های خود را به بازارهای جهانی بفرستند. و این یکی از شروط بقای آن ها می باشد.
ب- نحوه رقابت جدید: امروز رقابت جنبه محلی و منطقه ای در نظام آموزشی ندارد بلکه رقابت معنای سنتی خود را از دست داده و جنبه جهانی یافته است و تکنولو‍ی در ایجاد این نظام جدید نقش عدیده ای را بازی می کند.
ج- ارتباط الکترونیکی: کلیه سازمان های آموزشی از طریق شبکه های منسجم کامپیوتری زمینه ورود اطلاعات را به داخل سازمان و سپس به مشتری (دانش آموز، والدین و ...) فراهم می‌آورند.
د- سازمان های مجازی عمده:در عالم واقعیت مدارس و سازمان های آموزشی حضور فیزیکی خود را از دست داده و واحدهای تابعه و کارکنان آنها از طریق شبکه های کامپیوتری به یکدیگر متصل می شوند و با استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای ارتباطی، نظام مشارکت در اطلاعات و نظام مشارکت در نرم افزارهای عملیاتی می توانند ارتباط کامل با یکدیگر برقرار کنند. به طور کلی، در دنیای مجازی سازمان های آموزشی سرعت نوآوری افزایش می یابد، هزینه های نوآوری کاهش و دسترسی به دانش آسان تر می شود و نوآوری به سمت پیشرفت تدریجی و ابداعات کوچک رفته، ولی روند آن مستمر و پیوسته خواهدبود (ایران زاده، به نقل از زینعلی پور و گودرزی، 1383).
هـ- اطلاعات به عنوان یک عامل و منبع مهم: اهمیت اطلاعات در عصر حاضر بر همگان مشخص است و انجام تمامی امور مبتنی بر کسب اطلاعات می باشد.در کشور ما بسیاری از کارها هنوز هم براساس تجربه واندوخته ذهنی افراد انجام می شود. امروز زمانی است که باید برای انجام هرکاری و هر خدمتی اطلاعات کافی و لازم داشته باشیم تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن آن را به انجام برسانیم.
نظام های تعلیم و تربیت امروزه نظام های اطلاعات محوری هستند که کلیه فعالیتها و امور خود را تحت مطالعه و بررسی دقیق قرارمی دهند و از آزادی عمل بیشتری برخوردارند.
ویژگیهای نظامهای آموزشی در قرن 21
گری مارکس در مقاله ای با عنوان آمادگی مدارس و نظامهای آموزشی برای قرن بیست و یکم که حبیب پناهی (1381) آنرا ترجمه کرده به شانزده ویژگی اصلی مدارس و نظامهای آموزشی جهت آماده سازی دانش آموزان برای عصر دانش و اطلاعات اشاره کرده که عبارتند از:
- تعریف مدرسه، معلم، یادگیرنده به وسیله دنیای اطلاعات کامپیوتری شکل جدیدی به خود
می گیرد.
- بر مبنای پروژه محوری (برنامه درسی برای زندگی) دانش آموزان در شناخت مسائل واقعی دنیا و مسائل مهم انسانی و سوالاتی در این زمینه درگیر می شوند.
- معلمان و مدیران به طور اثربخش برای عصر دانش/ اطلاعات جهانی آماده می شوند.
- دانش آموزان ، مدارس، نظام آموزشی و جوامع در تمام زمان با همدیگر و با دنیا از طریق اطلاعات قوی وتکنولوژی موثر در ارتباط هستند.
- نظام های آموزشی پژوهش های مهم را بررسی کرده، مورد ملاحظه قرارمی دهند و در طراحی برنامه ها آنها را به کار می گیرند تا اینکه به طور مستمر پیشرفت موفقیت آمیز دانش آموزان را هدایت کنند.
- دانش آموزان درباره سایر فرهنگ ها و عزت و احترام متفاوت یاد می گیرند و جهانی را به عنوان همسایه پهناور تلقی می کنند.
- مدارس خلاقیت و کارگروهی را در تمام سطوح رشد می دهند و معلمان به دانش آموزان کمک می کنند که دانش آموزان اطلاعات را به دانش، دانش را به خرد تبدیل کنند. اطلاعات را به شناخت و شناخت را به عمل تبدیل کنند. ارزشیابی از پیشرفت دانش آموز بیشتر براساس عملکرد است. استعدادها، توانایی ها و علاقه های دانش آموز مورد ملاک قرارمی گیرد.
و سپس از هوستون[1] نقل می کند که: ما دهها تحقیقات مشاهده کرده ایم که بیانگر این مطلب هستند چگونه باید نظام فعلی آموزش و پرورش تغییر یابد.
مارکس در ادامه مقاله به تعریف جدید از مدرسه پرداخته و می نویسد:
در قرن بیست و یکم مدارس باید مرکز اطلاعات کامپیوتری باشند به این صورت مانند مراکز یادگیری مادام العمر، 24 ساعت در روز، 7 روز در هفته و 365 روز در سال باز خواهندبود. قرن بیست و یکم نه تنها به اطلاعات آزاد بلکه به دانش عمومی نیز نیاز خواهدداشت و مدارس الزاما فرهنگ تحقیق را رایج خواهندکرد.
هوستون می گوید: معلمان باید از باهوشترین افراد جامعه باشند و بالاجبار بهترین جمعیت را به جامعه ارائه دهند. آنها باید آمادگی خوبی به آنچه که تدریس می کنند داشته باشند. و به مشارکتهای خود با بچه ها و جامعه اعتقاد داشته باشند. و در عین حال بطور دائمی خود را رشد دهند.
ماروین سترون[2] می گوید: ضرورت دارد مطمئن شویم که به معلمان خود فراگیری مادام العمر را پیشنهاد کرده ایم.
نگاه جدید به فراگیران در قرن 21
هنگامی که به قرن بیست و یکم وارد می شویم باید فراگیران را کاملا در یک مضمون جدید ببینیم. نخست به منظور حفظ علاقه آنان، مدارس و جوامع باید به آنان یاری رسانند و چگونگی استفاده از مطالب آموخته شده را در زندگی روزمره به آنها آموزش دهند. دوم ما باید با کنجکاوی اساس فراگیری مادام العمر را به طور تدریجی برای آنان القا یا تزریق کنیم. سوم ما باید در روش تدریس قابل انعطاف باشیم. زیرا دانش آموزی رشدی مناسب با علاقه، توان و پذیرش های متفاوتی نسبت به هم دارند. چهارم ما باید فراگیران را تحریک کنیم تا حد امکان مبتکر باشند در این صورت به یادگیری در خارج از ساعات رسمی مدرسه ادامه می دهند. تفکر درباره آنچه یاد گرفته اند و به کارگیری آموخته هایشان در زندگیشان {خواه معلم حاضر باشد یا نه} از اهم مسائلی می باشد. برحسب پژوهش، مدارس با یک پروژه محوری برنامه درسی برای زندگی، هدف درگیری
دانش آموزان، شناساندن مسائل واقعی دنیا، مسائل مهم انسانی و سوالاتی از این قبیل مواجه خواهندبود. آموزشی که آنها دریافت می کنند، بایستی هم دانش و هم خلاقیت آنها را رشد دهد. بطور همزمان، مدرسه باید دانش آموزان را برای تفکر، استدلال، تصمیم گیری و کارهایی از این قبیل قادر سازند.
طبقه بندی ویژگیهای مدارس برای ورود به قرن 21
1- تکنولوژی معاصر بعنوان یک وسیله مکمل یادگیری و ...
2- برنامه هایی بر مبنای یکپارچگی/ پویایی/ شایستگی . در این مورد آرنولد پارکر می نویسد: خلاقیت و نوآوری ملت ما یکی از بزرگترین قدرتهای نیروی کاری در قرن بیست و یکم است.
3- توجه به عملکرد دانش آموزان. مدارس از فراگیران رشد تفکر انتقادی و سایر مهارتهای سطح عالی را انتظار دارند و دانش آموزان دارای استعداد تفکر خلاق در موضوعاتی مانند ادبیات، هنرها، فرهنگ، تاریخ ، جغرافی ، علم، ارتباطات و ریاضیات هستند.
4- نظامهای دانش آموزمحوری
5- مفهوم وسیع دانشگاهی و اجتماعی
6- معیارها و ارزیابی موثر
7- تسهیلات زیرساخت هایی که از نقطه نظر محیطی پاسخگو هستند. در توصیف مراکز فراگیری قرن بیست و یکم می نویسد: یک مکان امن لذت بخش و مورد علاقه ای که دانش آموزان می توانند در آن جستجو کنند و یک تحول فرهنگ موافق را فراگیرند و خلاقیت، ارتباطات سالم و موفقیت را رشد دهند.
8- ارتباطات مدرسه- جامعه ای
9- تدریس در عصر دانش/ اطلاعات
10- دولت شمول
11- سرمایه گذاری هدفمند
12- توسعه تحقیق محور ( مارکس ، بی تا ، ترجمه پناهی، 1381، ص 42 ).
برنامه درسی ومدارس در قرن 21
اگر تحقیق در تعلیم وتربیت برای قرن 21 در سه کلمه جمع بندی شود، آن ها عبارت خوهند بود از فناوری، فناوری و فناوری. تقریبا بدون استثناء اطلاعات در ارتباط با تعلیم و تربیت در قرن 21 به طور مستقیم و غیرمستقیم مستلزم فناوری در چندین روش می باشد. چگونه تکنولوژی ممکن است بر تعلیم و تربیت و مدارس در قرن آینده تاثیر بگذارد؟ اجتماع خیلی بیشتر درگیر تفکر درباره برنامه ریزی برای جهان آینده می باشد. چگونگی فناوری ومیزان استفاده معلم از آن در آموزش عامل تعیین کننده ای می باشد. فناوری همچنین می تواند در تغییر مدیریت کلاس درس موثر باشد. مهارت های سواد که برای قرن 21 مورد نیاز است عبارتند از: دسترسی، تفکر و انتقال اطلاعات. براساس نظرات انجمن ملی آمریکا در علوم اطلاعات و کتابداری:مدارس ملی بایستی سواد اطلاعاتی را به عنوان یک مهارت ضروری بپذیرند و بکوشند تا جامعه ای با سواد اطلاعاتی به وجود آورند، دانش آموزان با سواد اطلاعاتی باید بدانند که چگونه ایده ها و اطلاعات را درک،تحلیل، ترکیب و ارزیابی کنند و انتقال دهند.
برنامه های درسی در آینده باید حول مفاهیم عمده جهانی از قبیل تغییر انعطاف پذیری، وابستگی متقابل جهانی، تنوع فرهنگی، کیفیت زندگی، افزایش تکنولوژی ، خود واقع بینی، یادگیری مادام العمر و نظام های اقتصاد جهانی در تعامل با محیط ملی تدوین شوند. تعلیم و تربیت بایستی دانش آموزان را به یک چشم انداز بین المللی مجهز کند. در آینده تعلیم و تربیت جهانی شامل بررسی محیط، ازدیاد مهاجرت، امنیت ملی، جنگ هسته ای، علم اقتصاد، جمعیت جهان و توزیع غذا خواهدبود. اکثر مدارس عمومی تا سال 2010، 24 ساعت شبانه روز برای بازآموزی بزرگسالان و اجاره سیستم کامپیوتر بعد از پایان کار روزانه مدارس باز خواهندبود. روزها و سالهای مدرسه طولانی خواهدشد. اندازه کلاس از میانگین 17 نفر به 10 نفر کاسته خواهدشد. دانش آموزان از طریق عملکرد، پیشرفت و ترقی خواهندکرد نه براساس صرف وقت در کلاس. برنامه های یادگیری به کمک کامپیوتر، جایگزین کتاب ها خواهدشد. مدارس بیشتر با بخش صنایع و بازرگانی فعالیت خواهندداشت.
برنامه ریزان درسی در قرن 21، از شرایط جهان واقعی آگاهی خواهندداشت و قادر به ایجاد دستورالعملهای برای مهارت های مورد نیاز برای دانش آموزان ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خواهندبود. دانش آموزان به جای صحبت درباره اینکه آنها در کدام رتبه یا کلاس هستند، از نتایج ، عناوین، موضوعات، تجربیات کاری، پروژه ها یا تقاضای اجتماعی با آن هایی که کار می کنند صحبت خواهندکرد.
لویس[3] (1991) به نقل از جعفری (1383)، شمه ای از آن چه که ما ممکن است در مدارس قرن 21 مشاهده کنیم، ارائه داده است که عبارتند از:
1. معلم و دانش آموز از طریق کامپیوتر با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
2. دانش آموزان و معلمان از کلاسی به کلاس دیگر با کامپیوترهای شخصی خود حرکت
می کنند.
3. کاغذ دیواری ویدئویی که برای دانش آموزان نمایش داده می شود ممکن است بخشی از کلاس درس باشد.
برلاینر[4] (1992) به نقل از جعفری (1383)، طرح های خردمندانه ای برای مدارس آینده دارد که عبارتند از:
1. کامپیوترهای کوله پشتی یا دفترچه ای در نظر گرفته شده برای همه دانش آموزان به جای کتاب های درسی ممکن خواهدشد.
2. ارتباطات از خانه به مدرسه به آسانی از طریق شبکه های ارتباطی محلی انجام خواهدشد.
3. معلمان بیشتر به عنوان تسهیل کننده یا مربی نگریسته خواهندشد.
4. تکنولو‍ی جدید امکان طرح های گروهی و فردی را فراهم خواهدساخت و باعث رشد رویکردهای چند بعدی خواهدشد.
5. روش های پروژه ای مورد توجه دانش آموزان، برای تدریس مهارتهای تفکر انتقادی استفاده خواهد شد (زنگر و زنگر، 1999 به نقل از جعفری ، 1383 ، ص 767) .
جانسون[5] (1999) به نقل از جعفری (1383)، مدارس خلاق را به عنوان نمونه ای از مدارس در آینده توصیف می کند. این گونه مدارس شبیه یک تیم حرفه ای فعالیت می کنند و پیشرفت
دانش آموزان را علاوه بر ویژگی های فردی آنها به میزان زیادی تابع پیشرفتهایی می دانند که درمدارس به دست می آورند و با تاکید به کیفیت مدارس خلاق است که آموزش در مدارس به کیفیت کامل دست می یابد. اوچهار مولفه بهره وری مدارس خلاق را چنین می داند: ( ص 772 ) .
1) برنامه ریزی: مدیران و معلمان با همدیگر مسائل مشترک را به اهداف خاص تبدیل
می کنند.وظایف برنامه ریزی شامل ایجاد اهداف سازمانی است که مرتبط به نتایج ابتدایی است و تصویری از مدارس ارائه میدهد. افراد مسئول حفظ و نگهداری نقش شان درواحدهای کاری کوچک چندگانه می باشند. عملکرد وقتی که اهداف ویژه تدوین شدند بهبود بیشتری می یابد.
2) رشد افراد: برنامه های رشد و توسعه که مرتبط به اهداف سازمانی هستند عملکرد گروهی و فردی را افزایش می دهد. گروهها هنگامی که مدیران و کارکنان مدارس تقسیم، برنامه ریزی، عمل و برنامه های انتقادی و هدایت یکدیگر را به عهده بگیرند مراکز یادگیری می شوند. نظام های کنترل کیفیت مشارکتی، جایگزین نظام های کنترل منسوخ شده می شود و برای انعکاس نظم گروهی؛ تحلیل داده ها و حل مسائل را به عنوان کارهای سازمانی در آن برنامه ها فراهم می آورد. برای عملکرد بهتر گروه، وظیفه اصلی این است که سازمان رابه سمت هدف هایی که وابستگی متقابل دارند، حرکت دهند. اعضایش بایستی به خوبی با همدیگر کار کند و هر عضو گروه بایستی نقاط قوت و ضعف دیگران را بداند.
3) رشد برنامه: طرح های رشد برنامه که مرتبط به اهداف سازمان هستند به رهبران مدرسه در بیان چالش ها به وسیله هماهنگی در توسعه برنامه، کاربرد و فعالیت های ارزیابی کمک می کند. آنها همچنین اسناد خوبی هستند که سطوح بالای پیچیدگی فردی را بر موفقیت تسهیل می کند.
4) ارزیابی: همه نظام های اشتغال، نظام های پاسخگو هستند.نظام های پاسخگو، فعالیتهای ارزیابی را در مدارس ایجاد می کنند. نظام ارزیابی تنها نظامی است که نیروهای اصلاح و تغییر عملکرد سازمانی و فردی را مشخص می کند و این نظام یک سیستم مبتنی بر هدف است. داده های ارزیابی در سازمان های بهره ور و خلاق هم حلقه بازخورد و هم حلقه پیشقدم است که هم در برنامه ریزی بلندمدت و هم کوتاه مدت منعکس می شود. هر شخصی بایستی مسئول و پاسخگوی کیفیت کاری خودش باشد و این پاسخگویی باید واضح باشد. مدارس باید در اکثر اوقات موفقیت آمیز عمل کند و این موفقیت از جنبه های پیشرفت دانش آموز، رشد حرفه ای و رهبری، رشد تسهیلات و امکانات، هدایت اخلاقی، روابط والدین، شهرت و اعتبار مدارس قابل ارزیابی است (جانسون و جانسون، 1999، به نقل از جعفری، 1383، ص 781) .
6 مفهوم عمده که برای ایجاد مدارس در قرن 21 شناخت شده عبارتند از: خصوصی سازی، نظم دهی، زمان و سازماندهی، تکنولوژی، رشد حرفه ای و رهبری. شکل ساختمان، عامل عمده در میزان موفقیت این مفاهیم می باشد. مفهوم طرح شرایط عمده برای مدارس قرن 21 ایجاد فضاهای آموزشی مناسب و محیط یادگیری برای هریک از دانش آموزان می باشد. این فضاهای آموزشی بایستی برای نائل شدن و پاسخ به سبک های یادگیری فرد فرد دانش آموزان طرح شود و یک محیط برانگیزنده برای فعالیتهای یادگیری فراهم آورد. بعلاوه این فضاها بایستی برای رشد فزاینده ارائه آموزشی که ممکن است شامل مجموعه گوناگونی از تکنولوژی چندرسانه ای و واکنش به نقاط قوت هر معلم باشد، طرح شود. با این امکانات، توانایی معلم برای دسترسی به همه دانش آموزان افزایش خواهدیافت و دانش آموزان فضاهایی را خواهند داشت که محیطی صمیمی، تربیتی و امن فراهم
می کند ( جعفری ، 1383 ) .
قرن 21 میلادی قرنی است که آثار تحولات و فراگستریهایش بیش از رسیدن خود در جهان نمایان شد. برای تعریف قرن بیست و یکم این جمله می تواند گویا باشد: قرن تحولات شگرف، پیشرفتهای برق آسا، همگامی شدن عظیم اطلاعات و تولید و باز تولید مستمر دانش و فراوری علمی.
بدون تردید مدرسه قرن 21 نقش آفرین است. از آن رو که زمینه ساز تولید مستمر دانش و
یافته های علمی است. شکوفایی فناوری و صنعت، و خلق اختراعات و اکتشافات علمی- صنعتی و تکنیکهای حل مسئله مرهون توجه به فرایند آموزش است. در صورت نقش آفرینی درست مدرسه ها و ایجاد میدان اثربخش فرایند یاددهی – یادگیری شاهد تحولاتی اساسی خواهیم بود.
مدرسه های ما کجای این تحولات ایستاده اند و تا چه حد از ویژگیها و مشخصه های تحول آفرینی برخوردارند؟
آیا به واقع مدرسه های ما آماده ورود به قرن 21 هستند؟
برای نزدیک شدن به پاسخهای احتمالی لازم است به این واقعیت توجه کنیم که مدرسه ها باید با زمینه های اجرایی، شرایط فرهنگی واجتماعی و نیز روحیات و مناسبات انسانی و مجموع امکانات تصمیم گیری و اجرایی، هماهنگ و هم رویش باشند. مدرسه های ما می توانند با برخورداری از ظرفیتهای علمی موجود معلمان و مربیان ، برنامه های درسی فراگیر محور و فرایند مناسب یاددهی-یادگیری و نیز ایجاد محیط تعاملی مساعد میان یاددهنده و یادگیرنده، نقش تاثیرگذار در توسعه اجتماعی و اقتصادی بازی کنند کارایی محیط یادگیری و اثربخشی عملکرد یادگیرنده را حلال مشکلات خود می داند (جعفری، 1383) .
همه کشورها در تکاپوی آماده سازی مدارس خود در قرن بیست و یکم می باشند. این امر هم اکنون با سرعت و شدت بیشتری در حال انجام است. مطالب و گزارشهای مربوط به آموزش و پرورش همگی گویای آن است که مسئولان، سیاستگذاران، تصمیم سازان، برنامه ریزان آموزش و پرورش کشورها در سالهای اولیه قرن 21، تلاشها و فعالیتهای خود را شدت بخشیده و سرگرم تدوین یا به اجرا درآوردن راهبردها و سیاستهای جدید قرن جاری هستند. در کنفرانسهای جهانی آموزش و پرورش بویژه در سالهای اخیر آموزش کلید ورود و عبور از قرن بیست و یکم توصیف شده است. لذا اهمیت این حرکت جهانی بخوبی آشکار می گردد. راهبردهای مهمی که در سطح بین المللی برای بازنگری و اصلاح ساختار آموزش و پرورش مورد توجه برنامه ریزان و مقامات مسئول آموزش جهان قرارگرفته، دربرگیرنده همه ابعاد آموزش و پرورش است.
موضوع اصلی گزارش کمیسیون بین المللی آموزش برای قرن بیست و یکم که در سال 1993 تشکیل شد و گزارش آن در 1996 تحت عنوان یادگیری، گنج درون انتشار یافت. جستجوی مداوم برای یافتن نوعی تجربه آموزشی است که ارزش یادگیری مادام العمر را برای تمامی افراد آشکار سازد و موجبات ظهور استعدادهای فردی و جمعی را پدید آورد.
با توجه به تحولات عصر حاضر بویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات روالی از اندیشه در جهان رواج می یابد که همه با آن می توانند برای شکوفاندن استعدادهای ذاتی خود در جهت افزایش ذخایر آگاهی انسان، سرنوشت جهان، حفظ طبیعت، جو زمین، زیستگاه انسان و توسعۀ، شناخت بشری مسئولانه و وفادارانه مشارکت کنند.
مدارس به دیدگاهی نیاز دارند که با آن بتوانند حجم تغییرات را درک کنند . به آینده ای که امروز در حال شکل گرفتن است، بنگرند. به الگوهایی نیاز دارند که برای سازماندهی به تفکر درباره تغییرات پدید آمده باشند. آنان (مدارس) به مهارتهای سازگاری در برابر شوک آینده نیاز دارند
( بهرنگی ، 1383 ).
در سال 1997 انجمن ملی هیات مدیره مدارس آمریکا اعلام کرد که «تغییرات سه سال آینده بیش از تغییرات در سه قرن گذشته است». بیل گیت[6]، بنیانگذار مایکروسافت می گوید: ما تازه در ابتدای این انقلاب هستیم. ما حتی در ده سال بعد هم بیش از بیست و پنج سال گذشته برای تغییر جامعه کار خواهیم داشت ( همان ).
این موارد بسیاری دیگر به ما می گویند: عصر جدید، عصر دیگری است. روزگار گسسته و بریده شده و نه خم پذیر از اعصار گذشته است. ما به گفته جوزف مورفی[7] به درستی نیاز داریم که آموزش و پرورش ما را در این روزگار بسازد. ما اکنون در دوره ای بحرانی برای سازگاری آموزش و پرورش بسر می بریم (بهرنگی ، 1383).
آموزش و پرورش دربرابر اساس نوین دانش که بسیار گسترده شده و می شود تنها به قسمتهای کوچکی از آن بسنده کرده است. آزمون را بعنوان راه فراری برای پرداختن به این شرایط تداوم
می بخشد. رهبران آموزش و پرورش از ترس از دست دادن کنترل بر آنچه انجام می دهند، به تکنولوژیهای جدید نمی پردازند. در حالی که می دانند که چنین رفتاری بطور قطع جواب شاگردان را نمی دهد و مخرب آنان است. عادت به انجام همان کار قدیمی را ادامه می دهند. چه چیزی ارزش دانستن دارد. ما چگونه می آموزیم؟ چه چیزی اساسی است؟ اینکه چگونه به این سوالات پاسخ دهیم، نقش مدارس را زنده کرده و یا می کشیم.
آلوین تافلر[8] که به پیشگویی آینده شهرت دارد می نویسد: «آدم بی سواد سال 2000 فردی نیست که نتواند بخواند و بنویسد، بلکه فردی است که نمی تواند یاد بگیرد، از یاد ببرد و دوباره یاد بگیرد» (تافلر ، 1970 به نقل از بهرنگی،1383)
بهرنگی در ادامه، از کامپیوترهای جدیدتر و توسعه یافته تری اسم می برد که برای ترجیح یادگیری هر فرد یادگیرنده، تطابق لازم را بوجود می آورند. بطوری که هر فرد یادگیرنده از روال «استعداد برحسب هدایت تعامل» برخوردار شود.
کامپیوتر ترجیح و ویژگیهای یادگیری فرد، مثل سرعت شناختی، وابستگی زمینه ای، مشکلات مورد توجه و تمرکز، دامنه نوسانات، تصویرسازی مفهومی، اطلاعات کلی را از روی چشمان شاگردان به عنوان راهی خواهد خواند و این شانه ها را به سرعت «تایپ» کرده و با تطبیق با این ویژگیها و ترجیحات مطالب آموزش را ارائه خواهدداد. این محیطهای چندرسانه ای تعاملی بین مطالب بسیار، بطور قطع یادگیرندگان هوشمندتری بار خواهدآورد که می توانند آموزش خود را به طرق خلاق تری به کار برند. این یادگیرندگان شهروندان بهتر و البته جداشده تر قرن بیست و یکم خواهند بود (وایلز و باندی[9] 2002 ، به نقل از زینلی پور و گودرزی ، 1383 ) .
تأثیر جهانی شدن بر آموزش
محورهای تغییر
کارنوی[10] به نقل از فقیهی (1384) پنج محور اصلی را مطرح می کند که جهانی شدن از طریق آنها تاثیر عمده ای بر آموزش باقی می گذارد.
امور مالی
در بحث امور مالی، اغلب دولتها تحت فشار قرارمی گیرند تا جلوی افزایش هزینه های عمومی را در آموزش بگیرند و منابع مالی دیگری را برای توسعه مورد انتظار در نظام آموزشی تدارک ببینند.
بازار کار
در بحث بازار کار، دولتها تحت فشار قرارمی گیرند تا سرمایه های خارجی را جذب کنند و معنای این امر تامین ذخیره آماده ای از نیروی کار است. این فشار به فشار دیگری یعنی افزایش میانگین سطح آموزش در نیروی کار تبدیل می شود. رفته رفته میزان دستمزد برای افراد سطوح بالاتر آموزش، در نتیجه تغییر تولیدات اقتصادی به تولیدات مبتنی بر دانش، رو به افزایش می گذارد. هرقدر درآمد نسبی نیروی کار تحصیل کرده افزایش یابد، تقاضا برای آموزش عالی نیز افزایش می یابد و دولتها را وادار می کند که آموزش عالی را توسعه دهند و به همان نسبت بر تعداد فارغ التحصیلان متوسطه و متقاضیان ورود به آموزش عالی بیافزایند. حتی در کشورهایی که پیش از این در برابر تامین آموزش برابر برای زنان مقاومت می کردند، ضرورت دسترسی به نیروی کار تحصیل کرده و ارزان قیمت این الزام را به وجود می آورد تا آنها نیز به توسعه فرصتها برای آموزش زنان روی آورند. همه این فشارها با اصلاحاتی که تلاش می کنند هزینه های عمومی را در آموزش کاهش دهند در تقابل است.
آموزش
در بحث آموزش ، کیفیت نظام های آموزشی ملی به طور فزاینده ای در سطح بین المللی مورد مقایسه قرارمی گیرند. این فرایند به طور روزافزونی برنامه درسی ریاضیات و علوم، استانداردها، و تامین استانداردها از طریق تغییر روش های آموزش را مورد تاکید قرارمی دهد. استانداردها و آزمون بخشی از یک تلاش گسترده تر هستند که با هدف افزایش پاسخگویی از طریق سنجش تولید دانش و استفاده از آن در ارزشیابی معلمان و مدیران آموزشی صورت می گیرد.
فناوری اطلاعات
محور چهارم فناوری اطلاعات است که به دو دلیل به تدریج وارد نظام های آموزشی می شود: اول ارائه آموزش از راه دور با هدف افزایش کمیت آموزش با هزینه پایین تر و دوم ارائه آموزش به کمک کامپیوتر و استفاده از اینترنت با هدف بهبود کیفیت آموزش (و البته با هزینه بالاتر). اگرچه تقریبا همه کشورها در استفاده از این فناوری جدید در ابتدای راه هستند، اما استفاده آینده آن را در آموزش نمی توان کم برآورد کرد، به ویژه آن که این فناوری می تواند دانش آموزان را در کوچکترین شهرهای هر کشور با بقیه جهان متصل کند.
شبکه های جهانی اطلاعات
و بالاخره شبکه های جهانی اطلاعات هستند که معنای آن تغییر و دگرگونی در فرهنگ جهانی است. اما جهانی شدن این معنا را هم دربردارد که بسیاری از گروهها احساس می کنند در حوزه ارزشهای این فرهنگ جدید به حاشیه رانده می شوند. چنین گروههایی با پافشاری بر ارزش های فرهنگی (از ادیان سنتی اصول گرا گرفته در یک سو تا طرفداری پسامدرن از برابری زن و مرد یا محیط زیست در سویی دیگر) با اقتصاد جهانی مبارزه می کنند. این ارزش ها ممکن است جهانی هم باشند اما در عین حال ضد بازار هستند.
این که کدامیک از این تغیرات در آموزش و پرورش رخ دهد و خصوصا این که چگونه رخ دهد بستگی به شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی منطقه ای، ملی و حتی محلی دارد که زمینه اجرای پاسخ ها را به فشارهای جهانی برای اصلاحات فراهم می کنند. روتن[11] در پژوهش خود نشان
می دهد که چگونه تفسیرهای ملی از اصلاح آموزشی (که خود پاسخ هایی نه چندان دقیق به تغییر در اقتصاد جهانی می باشند) در سطوح پایین تر و محلی در چند کشور آمریکای لاتین به گونه های متفاوتی تفسیر و اجرا شده اند. این تحلیل نشان میدهد که چگونه تفسیرها و کاربردها قویا به
ظرفیت ها و ساختارهایی وابسته اند که در طول زمان شکل گرفته اند.
بنابراین، اگرچه تغییرات آموزشی ایجاد شده در پاسخ به جهانی شدن پارامترهای تعریف شده و مشخصی را دربرمی گیرند، اما در عین حال تفاوت های زیادی را نیز در میان مناطق، کشورها و
محل های مختلف نشان می دهند.دلیل عمده این تفاوت ها یک نتیجه گیری نسبتا آشکار است. خط مشی های توصیه شده در یک قالب الگویی واحد اما اجراشده در بافت های زمینه ای گوناگون به تجاربی متفاوت و برخی اوقات خیلی متفاوت منتهی می شوند، به طوری که مشکل می توان فهمید که آنها نتیجه یک خط مشی واحد بوده اند. به عبارت دیگر، چنانچه تفاوتهای موجود در فرهنگها و ظرفیتهای زمینه ای در سطوح منطقه ای، ملی و محلی نادیده گرفته شوند، جهانی شدن می تواند به نتایج ناخواسته و خارج از انتظاری در تجارب آموزشی بیانجامد که بعضا به کاهش کیفیت آموزش هم منجر خواهدشد؛ حتی اگر هدف اولیه اصلاح و بهبود باشد.
تغییر مسیر آموزش و پرورش به سمت، آموزش و پرورش نوین و جهانی تغییری همه جانبه در تمام جنبه های آموزش و پرورش در جهت آینده مداری است. هارولد جی شین و جانت گرنت شین در کتاب آموختن برای فردا الگویی از تغییر ارائه می نمایند.
جدول 2-1 : الگوی تغییر تدریس از سنّتی به جدید
|
از : - تدریس توده ای - آموزش مجرد - پاسخ جویی غیرفعال - برنامه خشک روزانه - آموزش مهارت رسمی و دانش
- پیش قدم بودن معلم و راهنما
- محتوی منفرد - پاسخ های حفظی - تاکید بر متون درسی - تسلط غیرفعال بر اطلاعات |
به : - تدریس خاص - آموزش ترکیبی - پاسخ جستجو گرانه و فعال - برنامه منعطف - پایه ریزی طرز برخورد آزادانه و - پیش قدم بودن دانش آموز و برنامه گروهی محتوی مربوط به هم
- آگاهی به شکل استفاده از وسایل دیگر علاوه بر متن کتاب
- انگیزش فعال عقل و خرد |
در آمریکا (2004) جایگزینی الگوی جدید آموزش و پرورش به جای الگوی سنتی آموزش و پرورش عنوان شده است.
جدول 2-2 : مقایسۀ الگوهای قدیمی آموزش و پرورش با الگوی جدید
|
الگوی قدیمی آموزش و پرورش |
الگوهای جدید آموزش و پرورش |
|
1- تاکید بر محتوا و نیاز به داشتن |
1- تاکید بر یادگیری این که چگونه یاد اطلاعات صحیح بگیرم، توجه به مسائلی صحیح، آمادگی ارزیابی مفاهیم جدید، دسترسی به اطلاعات |
|
2- ساختار مرتبه ای و منظم |
2- صداقت، دگراندیشی برابری |
|
3- تاکید بر انجام فعالیتهای ویژه در سنین مشخص |
3- انعطاف و تلفیق گروههای سنی |
|
4- اولویت قائل شدن بر عملکرد |
4- اولویت دادن بر تصویر خود به عنوان عامل عملکرد |
|
5- تاکید بر جهان خارج، تجربه درونی |
5- تجربه درونی به عنوان زمینه ای برای یادگیری محسوب گردد. استفاده از تخیل، داستان سرایی، سفره های رویایی و بیان و توصیف احساسات |
|
6- تاکید بر تفکر خطی |
6- تاکید بر نظریه کل گرایی مربوط به بخش چپ مغز تفکر غیرخطی و شهودی. |
نقش های فرهنگی و سیاسی آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن
1. سیستم تعلیم و تربیت ما باید به نحوی پایه ریزی گردد که وقتی فارغ التحصیلان دبیرستانی با بهره گیری از دانش سیاسی و فرهنگی آموخته شده در مدرسه در برابر تحولات و دگرگونی های مختلف داخلی و خارجی قرارگرفتند بتوانند آنها را در بوته ی نقد منطقی قراردهند و تجزیه و تحلیل نمایند. متاسفانه بسیاری از دانش آموزان ما با تاریخ گذشته و معاصر کشور خود آشنایی چندانی ندارند. حتی نمی دانند در باب منطقه گرایی، ایران در کدام اتحادیه، بلوک و سازمان تجاری، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی عضویت دارد. در این رابطه سیستم آموزشی ما باید با فعال سازی
شبکه ی کامپیوتری، تدوین و تالیف کتاب درسی (تاریخ و جغرافیا، اقتصاد و ...) و تشکیل کلاسهای فوق برنامه به ارتقا و اعتلای سطح دانش سیاسی دانش آموزان همت بگمارد.
2. نقش دیگر آموزش و پرورش در توسعه ی پایدار، تربیت شهروند مسئول است. یکی از هدفهای ارزشمند و سازنده ی مدرسه این است که به فرد کمک می کند تا شهروندی مفید و مسئول برای جامعه ی خود باشد.
3. از نقش های آموزش و پرورش، جلوگیری از خودباختگی و ترویج فرهنگ گفتگو در عصر جهانی شدن است. بعضی از صاحبنظران در حیطه ی جهانی شدن از جمله والراشتاین، عصر حاضر را، عصر جهانی شدن فرهنگ نامیده اند. «اریش فروم» می گوید: تاریخ بشر، گورستان فرهنگهای بزرگ است که پایان فاجعه آمیز آن بدان سبب است که نتوانستند در برابر چالش ها، واکنش برنامه ریزی شده و بخردانه و ارادی بروز دهند.
4. یکی دیگر از نقش های آموزش و پرروش در توسعه ی سیاسی «هوشیارسازی» است نه «سکوت سازی» . در عصر حاضر جهانی سازی، در فرایند نوین آموزشی، اصل بر داد و ستد است. یعنی پذیرنده ی آموزش، فردی منفعل نیست. بلکه در متن سیستمی قرارگرفته که نقدپذیر، خواهان پرسش گری «چرا»های بی شمار است. ارتباط معلم و متعلم براساس تعامل اندیشه و رای نظر استوار می گردد و گفت و شنود دو سویه از رونق و اعتبار بالایی برخوردار می شود.
«فریره»[12] به نقل از مهرپویا ( 1384) ، به پنج نکته در باب آموزش و پرورش اشاره می کند که می تواند در فضای آموزش و پرورش ما هم مدنظر باشد.
نخست: به توانایی افراد برای فراگیری و دگرگونی عملا اعتقاد پیدا کنیم.
دوم: آموزش بایستی بر تماس مستقیم فراگیرندگان با واقعیتهای خاص زندگی استوار باشد.
سوم: لازم است تفاوت های موجود بین آموزش دهنده و آموزش گیرنده از میان برداشته شود.
یعنی هر دو را به عنوان فراگیرنده در نظر بگیریم یعنی معلم و متعلم هر دو می آموزند.
چهارم: آموزش دوطرفه و دوسویه و مبتنی بر گفت و شنود آزاد باشد.
پنجم: آموزش باید جلب مشارکت کند.
در نکات ارائه شده توسط فریره، به تعامل اندیشه و فکر و نظر التفات خاصی شده است. چرا که در جوامعی که ارتباط افراد از راس تا ذیل عمودی و چکشی باشد و خودکامگی و استبداد بر ارکان حکومتی سیطره یابد، نمی توان امیدی به شکوفایی فکر و اندیشه داشت.
- در عصر جهانی شدن آموزش و پرورش وقتی می تواند ایفای نقش نماید که به فناوری اطلاعات و شبکه های کامپیوتری و رایانه مجهز باشد.
در عصر انقلاب ارتباطات و الکترونیک در زمینه های آموزشی شاهد تغییرات و دگرگونی های عدیده ای هستیم. با تاسیس کتاب خانه های دیجیتالی، امکان دسترسی به کتاب ها و مقالات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به صورت Online وجود دارد. فرد از این طریق می تواند درباره ی چند و چون یک رویداد سیاسی اطلاعات لازم را در اندک زمانی اخذ نماید (مهرپویا، 1384) .
پیامدها و چالشها ی جهانی شدن بر تعلیم و تربیت
سجادی (1383) می نویسد : امروزه دارابودن اطلاعات، آگاهی و تحول و نوآوری از عوامل اصلی پیشرفت تلقی می شود و شکی نیست که بین تحقق این پیشرفتها و کارکرد نظامهای آموزشی نسبت منطقی وجود دارد. از مدارس و دانشگاهها نیز انتظار می رود تا توجه خود را معطوف
فارغ التحصیلانی کنند که در زمینه فنون و علوم تولید نرم افزاری و برآورده ساختن نیازهای اقتصاد بازار کارایی داشته باشند. او می گوید: طرفداران جهانی شدن تعلیم و تربیت با طرح این سه نکته که مدارسمان باعث ناکامی فرزندانمان می شود و فارغ التحصیلان مدارس مهارتهای لازم را ندارند و این که ایجاد کار برای فردی که دارای تخصص بالا می باشد، مشکل است. براین راهکار تاکید می کنند که تعلیم و تربیت عمومی عمدی باید سه هدف عمده را دنبال کند: اولین هدف تامین وفاداری ایدئولوژیکی جوانان به نظریه تجارت ازاد جهانی با توجه به حفظ محیط زیست، حقوق مشترک و نقش دولت می باشد. دومین هدف راهیابی بازار به قلب و ذهن مشتریان جوان و بستن قراردادهای پرسود در رابطه با تعلیم و تربیت می باشد و سومین هدف هم تبدیل مدارس به مراکز تعلیمی است که نیروی کار مناسب با نیاز شرکتهای فراملی تولید کند (اسمیت 1999) بهرحال مشکل تعلیم و تربیت و نظامهای آموزشی این است که باید بتواند انسانهایی تربیت کند که بتوانند در دنیایی مولد و در حال تغییر زندگی کنند ( سجادی، 1383 ).
ایشان در ادامه می نویسد: اشکال جدید بی سوادی عدم مهارت در بکارگیری به روز تواناییهای اساسی، توان پایین ادراکی در بین جوانان، عدم آمادگی آشکار برای ورود به بازار کار، عدم توانایی پاسخگویی به نیازها و نبودن پتانسیل یکپارچه شدن نظام های آموزشی ، تحصیلات ناموزون با نیازهای بازار و افزایش نابرابریهای اجتماعی و ... از جمله مواردی هستند که از نظر طرفداران جهانی شدن، ضرورت جهانی شدن تعلیم و تربیت را نمایان می سازد و تغییرات اساسی در اهداف ، محتوا و ارزشهای تعلیم و تربیت را اثبات می کند. چنان که آتون مولفه های نظامهای آموزشی جهانی شدن را انعطاف پذیری، آگاهی از نحوه کار، ذهن گشوده، تعلیمات دائمی، استقلال ورزی و خلاقیت
می داند (آتون، 1996، به نقل از سجادی، 1383، ص 219) .
دکتر سجادی در آخر اهم پیامدهای چالش برانگیز جهانی شدن تعلیم و تربیت (تاثیر بر اهداف، محتوا، ساختار تعلیم و تربیت ) را بترتیب زیر خلاصه می کند:
1- با ظهور رسانه های پیشرفته و تکنولوژی مدرن همچون ماهواره، اینترنت و رایانه که همگی نقش آموزشی و تربیتی را دارا هستند، میزان کنترل مدارس بر آموخته ها و کیفیت و جهت گیری های آموزش و تربیتی کاهش می یابد و مدارس رقبای جدیدی را شاهد خواهندبود و تعلیم و تربیت دیگر محدود به مکانی به نام مدرسه نخواهدبود.
2- روند جهانی شدن تعلیم و تربیت، بخاطر بی توجهی به توانایی های جوامع محلی و میزبان و تلاش در جهت القای نظام آموزشی واحد جهانی، به لحاظ محلی و بومی آثار سوء فراوانی را در پی خواهدداشت، همچون تضعیف نظام های آموزش محلی و ملی، آن هم بخاطر حضور و غلبه کالاهای فرهنگی و تولیدات آموزشی نظام های سلطه در کشورهای مختلف.
3- تصویری شدن شیوه های ارسال اطلاعات و تضعیف شیوه های آموزشی مبتنی بر متن های مکتوب و در نتیجه کاهش کنترل و هدایت نوع و کیفیت یادگیری های مورد نظر نظام های محلی و ملی.
4- جایگاه ممتاز دانشگاهها به عنوان محل اختصاصی برای تصمیم گیری پیرامون چگونگی آموزش و تدوین محتوای درسی و سازماندهی رشته های تحصیلی، تضعیف خواهدشد.
5- با توجه به این که هر جامعه ای حدود معنایی و هویتی را برای نظام های آموزشی خود تعریف می کند، ظهور نهضت جهانی شدن دگرگونی هایی را در نظام های واحد خاص (محلی یا ملی) و ترتیبات سنتی- ملی دولتها و جوامع پدید می آورد.
6- کاهش حضور عوامل انسانی در امر تعلیم و تربیت که خود محصول ظهور و غلبه
تکنولوژی های جدید آموزشی و فن آوری انتقال اطلاعات می باشد.
7- هدایت نظام های آموزشی به سمت تامین نیازهای بازار آزاد در جهت سودآوری بیشتر و تحمیل شکل نوینی از امپریالیسم فرهنگی، سعی در جهت گیری کاپیتالیستی- مدرنیستی تعلیم و تربیت و تامین نیازهای بازار و دامن زدن به قاعده مصرف گرایی.
8- تبدیل نظام های آموزشی به صورت مراکزی در جهت تامین نیروی کار مناسب برای شرکت های فراملیتی و اقتصاد سرمایه داری و القای نگرش سودمدارانه در مورد تعلیم و تربیت.
9- تغییر جهت گیریهای برنامه های تربیتی از حالت بلندمدت به کوتاه مدت.
10- به واسطه اجرای اهداف فرهنگی مبتنی بر ایده های امپریالیستی، نظام تربیتی فاقد خصیصه نظارت و داوری سیاسی و اخلاقی ملی و محلی خواهدشد.
11- القای ضرورت پذیرش آموزش زبان واحد در بطن برنامه های آموزشی و تبدیل زبان انگلیسی به زبان جهانی و جهانی شدن ملاک ارزیابی اعتبار مدارک آموزشی و تحصیلی و غلبه حضور نهاده های جهانی در این تعریف از یک نظام کیفی و مطلوب آموزشی، بدون درنظرگرفتن معیارها و ملاکهای محلی و ملی در تعریف و تنظیم محتوای آموزشی.
12- به واسطه پیوند ذاتی و جدایی ناپذیر روند جهانی شدن از روند سکولاریزاسیون و پیامد تسلط فرهنگ غیردینی غرب بر دیگر ملل و در نهایت سکولاری شدن اجتماعی جوامع محلی، نظام های تربیتی محلی نیز ماهیت سکولاری خواهندیافت.
13- با ظهور نهضت جهانی شدن و تئوری های یکپارچه سازی و نبودن فضایی مناسب برای ابراز و ظهور عقاید، شیوه ها و سلیقه های متفاوت، زمینه برخوردبین فرهنگ ها و تمدن ها پدیدار
می شود که خود بیشترین تاثیر را روی برنامه های آموزش و پرورش جوامع مختلف بجای خواهدگذاشت و زمینه بروز نابسامانی ها و تلاش هایی که ماهیت تهاجمی و تقابلی دارند را فراهم می سازد.
14- کاهش میزان اختیار تصمیم گیری های آموزشی محلی و ملی و جایگزینی مراکز
تصمیم گیری فراملی یا جهانی و در نتیجه بی توجهی به اقتضائات اخلاقی، ایدئولوژیک، دینی و علمی مورد توجه نظام های آموزشی محلی و ملی.
15- دانشگاههای مجازی به عنوان یکی از ثمرات جهانی شدن و پیشرفت های تکنولوژی که با اهدافی چون پیشرفت کیفی، شبکه دانش توزیع یافته و آموزش عالی پویا و زنده مورد اقبال قرار
می گیرد، موجبات تضعیف استقلال دانشگاههای ملی–محلی را در عرصه برنامه ریزی ها و
تصمیم گیریهای مبتنی بر اقتضائات بومی را فراهم می کند ( سجادی ، 1383 ) .
پاورپوینت اثر عوامل مختلف بر روی گرفتگی غشاهای اولترافیلتراسیون مورد استفاده در صنایع شیر و روشهای کاهش اثر
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 15 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 843 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 16 |
بررسی اثر عوامل مختلف بر روی گرفتگی غشاهای اولترافیلتراسیون مورد استفاده در صنایع شیر و روشهای کاهش اثرا~0
مقدمه
}هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر عوامل مختلف بر روی گرفتگی غشاهای اولترافیلتراسیون مورد استفاده در صنایع شیر و روشهای کاهش اثرات آنها میباشد.. همچنین نتایج نشان میدهند که سرعت جریان تاثیر چندانی در میزان گرفتگی از خود نشان نمی‌دهد. مطالعات انجام شده مربوط به شستشوی غشاها نشان میدهد که مدت زمان 20 دقیقه برای آبکشی و 30 دقیقه برای شستشوی شیمیایی مناسب میباشد. در استفاده از مواد شیمیایی مختلف جهت بازیافت فلاکس اولیه تا کنون مخلوط 0/5 درصد هیدروکسیدسدیم و دودسیل‌سولفات سدیم بهترین نتیجه را داده است .
دانلود فایل بررسی رابطۀ بین میزان رضایت زناشویی والدین و افسردگی کودکان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 238 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 68 |
فهرست مندرجات
عنوان صفحه
چکیده
فصل اوّل ( کلیات پژوهش )
مقدمه ...................................... 2
بیان مسئله ................................. 4
اهداف پژوهش ................................ 5
فرضیه پژوهش ................................ 5
تعاریف متغیرها ............................. 6
فصل دوم ( گسترۀ نظری مسئله مورد بررسی و سوابق پژوهش )
خانواده .................................... 9
اهمیّت خانواده و ازدواج ..................... 11
عناصر و اهداف ازدواج ....................... 12
عامل اجتماعی ازدواج ........................ 12
عامل اقتصادی ازدواج ........................ 13
عامل جنسی ازدواج ........................... 13
عامل زیستی ازدواج .......................... 14
عامل روانی ازدواج .......................... 14
عنوان صفحه
رضایت زناشویی .............................. 15
عوامل مؤثر در رضایت زناشویی ................ 17
علل نارضایتی از زناشویی .................... 21
تغییرات رضایت از زناشوئی در طول زمان ....... 24
تأثیر رضایت زناشویی بر کودکان .............. 25
انواع خانواده .............................. 27
افسردگی .................................... 28
تاریخچه .................................... 28
تعریف افسردگی .............................. 29
افسردگی نوجوانی ............................ 31
همه گیر شناسی .............................. 32
سبب شناسی .................................. 33
افسردگی کودکی و نوجوانی : مدل خانوادگی مناسب 35
فصل سوم : ( طرح کلی پژوهش )
روش های اجرایی طرح ......................... 40
جامعه آماری و روش نمونه گیری ............... 40
ابزار پژوهش و روش اجرایی پژوهش ............. 41
عنوان صفحه
فصل چهارم ( ارائه نتایج و تحلیل های کمّی )
یافته های پژوهش ............................ 44
توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها .............. 47
فصل پنجم ( تحلی نهایی و نتیجه گیری )
فرضیه های پژوهش بر اساس تحلیل داده ها ...... 50
محدودیت ها ................................. 55
پیشنهادات .................................. 55
منابع ...................................... 57
ضمائم ...................................... 63
فصــل اوّل
«کلیــات پژوهـــــش»
مقدمه :
افسردگی یکی از اختلالات روانی است که بین کودکان و نوجوانان نیز شایع است. تشخیص افسردگی در کودکان و نوجوانان موضوعی بالنسبه تازه است.
طبق نظریه فروید و پیروان او، افسردگی مربوط است به کشمکش های وجدان اخلاقی (سوپرایگوی[1]) رشد یافته و چون طبق نظریه آنها رشد ایگو تا نوجوانی کامل نیست، افسردگی واقعی در کودکان نمی تواند وجود داشته باشد.
چون کودکان همواره در حال رشد و تغییرات بدنی و روانی هستند ارزیابی مفهوم یا اثرات درازمدت رفتارهای افسردگی و سایر مسائل رفتاری مشکل است.
اکنون این توافق بالنسبه کلی وجود دارد که کودکان نیز ممکن ست مانند بزرگسالان افسرده شوند اکثر متخصصان بالینی نیز موافق اند که نشانه های افسردگی در گروههای سنی تغییر می کند. فرد 6 تا 8 ساله افسرده احساس غم، بیچاره گی و شاید ناامیدی می کند. خصوصیات فرد افسرده، 8 تا 15 ساله عبارت اند از افکار منفی دربارة اعتماد به نفس و فرد 13 تا 15 ساله می تواند به عنوان کسی که احساس گناه
می کند توصیف شود (آزاد، 1374).
پژهشگران به رابطه بین افسردگی و عوامل زیستی، شناختی، اجتماعی و ...
پی برده اند و یکی از مهمترین اینها رابطه بین خانواده و افسردگی فرزندان می باشد. خانواده نهادی است که همه ِ نهادهای دیگر با آن ارتباط دارد و به حق شایسته است که بیش از اینها درباره ی خانواده تحقیق کنیم.
براون و همکارانش (1978) معتقدند که میزان آسیب پذیری در مقابل افسردگی به عنوان بخشی از عوامل مرتبط با خانواده می باشد.
سعادتمند (1376) در پژوهش خود به وجود رابطه بین کارآیی خانواده و ابتلاء فرزندان به اضطراب، اختلال خام، کارکرد اجتماعی و افسردگی پی برده است. مشکلات خانواده شکلهای مختلفی دارد که یکی از این مشکلات نارضایتی زناشویی می باشد که به شکل تعارضات بین والدین خود را نشان می دهد.
کیفیت رابطه زناشویی والدین، عاملی مهم در ایجاد و تشدید اختلاف عاطفی یا رفتاری کودک است. بچه های والدین که ازدواج شان با نزاع، تنش، نارضایتی متقابل، انتقاد، خصومت و فقدان گرمی و صمیمت قرین باشد احتمالاً بیشتر آشفته و رنجیده خاطر می شوند. حقیقت این است که فرزندان والدین جدا شده از هم، به وضوح مسائل و آشفتگی های بیشتری دارند (هترینگتون، 1982).
برخی مطالعات نشان می دهد که موفقیت و همدلی در رابطه زناشویی ، لیاقت و کارآیی فرزندان را افزایش می دهد.
پژهشگر در پژوهش حاضر به دنبال یافتن رابطه بین رضایت زناشویی والدین و افسردگی فرزندان می باشد که اگر چنین رابطه ای موجود باشد امیدوارم در
پژوهش های دیگر عوامل مرتبط با رضایت زناشویی بررسی گردیده و از این طریق راهکارهایی برای رضامند کردن والدین ارائه گردد و در ضمن از میزان ابتلاء فرزندان به افسردگی کم شده و قدمی در جهت بهداشت روانی جامعه برداشته شود.
بیان مسئله :
افسردگی[2] یکی از رایج ترین انواع ناراحتی های روانی است، به حدی این بیماری شایع است که می توان آن را با سرماخوردگی در میان ناراحتی جسمی مقایسه کرد. در هر لحظه از زمان پانزده تا بیست درصد افراد جامعه ممکن است عوارض و نشانه های مختلف افسردگی را از خود نشان دهند.
حداقل دوازده درصد از جمعیّت کشورهای پیشرفته در طی عمر خود برای معالجه علائم افسردگی به متخصصان روانی مراجعه می کنند (مهربان، 1373).
عوامل متعددی در ایجاد افسردگی نقش ایفاء می کنند که یکی از این عوامل خانواده می باشد. خانواده به عنوان اولین محیط شکل گیری شخصیت انسان از اهمیت زیادی برخوردار است، به خصوص اینکه رابطه والدین بر رشد سالم و متعالی عاطفی روانی تأثیر زیادی می توان داشته باشد.
چندین مقاله نظری و تعدد گزارش های روانی در زمینه ارتباط بین کارکرد خانواده و شروع اختلالات خلقی، بخصوص اختلالات افسردگی اساسی وجود دارد (کاپلان، 1994).
با توجه به اینکه برای پیشگیری از ناراحتی های روانی بایستی عوامل وابسته به آن ناراحتی را شناسایی نمود و از آنجا که نتایج پژوهش های زیادی نشان می دهد که بسیاری از نارحتی های عاطفی و روانی فرزندان با کیفیت زناشویی مرتبط است لذا پژوهش حاضر در صدد بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین و میزان افسردگی کودکان آنها است (ترجمه پورافکاری، 1376).
اهداف پژوهش:
با توجه به اینکه خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزشهای معیارهای فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی آینده فرد را دارد و اخلاق و صحت و سلامتی روانی فرد تا حدود بسیار درگرو آن است و از آنجا که خانواده یک واحد اجتماعی است که ارزش ها و معیارهای اجتماعی از طریق آن به کودک منتقل می شود. هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین میزان رضایت زناشویی والدین و افسردگی کودکان آنها در جامعه انتخابی دانش آموزان مقطع تحصیلی راهنمایی منطقه پنج تهران می باشد و اهداف جزئی آن نیز عبارتند از :
1- شناخت روابط بین میزان رضایت زناشویی پدران و میزان افسردگی فرزندان دختر مقطع راهنمایی آنها
2- شناخت روابط بین میزان رضایت زناشویی مادران و میزان افسردگی فرزندان دختر مقطع راهنمایی آنها
فرضیه پژوهش :
1- بین میزان رضایت زناشویی پدران و میزان افسردگی فرزندان دختر آنها رابطه ای وجود دارد.
2- بین میزان رضایت زناشویی مادران و میزان افسردگی فرزندان دختر آنها رابطه ای وجود دارد.
تعیین متغیر متغیر مستقل : میزان رضایت زناشویی
متغیر وابسته : افسردگی کودکان
تعاریف متغیرها :
رضایت زناشویی :
از دیدگاههای مختلفی تعریف شده که با هم متفاوت هستند. سلیمانیان به نقل از وینچ و همکاران (1986) رضایت زناشوی را انطباق بین وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که مورد انتظار است تعریف می کند. بنابراین تعریف رضایت مندی از زناشویی بستگی زیادی به نوع تفکرات فرد دارد. یعنی رضایت مندی تابع نگرش ها و انتظارات فرد است.
سلیمانیان (1373) به نقل از هاکینز (1987) رضایت از زناشویی را چنین تعریف می کند: احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت از تجربه توس زن یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواج شان را در نظر می گیرند.
افسردگی :
افسردگی اصطلاحی است که به مجموعه رفتارهایی اطلاق می شود که عناصر مشخص آن کندی حرکت و کلام، گریه کردن، غمگینی، فقدان پاسخ های شاد، خود کم بینی ، فقدان علاقه ، کم ارزشی، بی خوابی، بی اشتهایی، خلق افسرده، بازداری از عمل و بازداری از تفکر است (احمدی، 1368).
تعریف عملیاتی متغیرها
در این پژوهش رضایت زناشویی به متغیر مستقل عبارت است از نمرة حاصله از فرم 47 سؤالی پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH.
افسردگی به عنوان متغیر وابسته عبارت است از نمرة حاصله از پرسشنامة افسردگی کودکان و نوجوانان.
فصــل دوم
«گسترۀ نظری مسئله مورد بررسی»
و
«سوابق پژوهش»
سابقه پژوهش :
خانواده : شاید بتوان ادعا کرد که خانواده اولین نهاد اجتماعی است که بر اساس نیاز بشر بوجود آمده است، همچنین پایدارترین نهاد اجتماعی است که در طول تاریخ تحولات و تغییرات اجتماعی خود را حفظ کرده است. خانواده هنوز به عنوان یک نهاد آموزشی، اقتصادی، عاطفی، اجتماعی، اهمیت خود را دارا می باشد(فرجاد، 1372).
خانواده مانند هر نظام اجتماعی دیگر نیازهای اولیه ای دارد. از جملة این نیازها می توان به این موارد اشاره کرد:
- احساس امنیت فیزیکی
- احساس صمیمیت و وابستگی
- احساس مسئولیت
- نیاز به انگیزه
- نیاز به شادی
- نیاز به تأیید و تصدیق و
- نیازهای روحی و معنوی.
خانواده همچنین به پدر و مادری احتیاج دارد که به برقراری یک رابطه سالم با هم و فرزندان متعهد باشند و آنقدر احساس امنیت کنند تا بتوانند فرزندان خود را به دور از آسیبها بزرگ کنند (براد شاو، ترجمه قرچه داغی، 1372).
خانه و خانواده مکانی است که کودک با تمامی تجربه های دیگر لحظه های اجتماعی و زندگی خود بدان بازمی گردد، آسایشگاهی که در آن جامعه افتخارات و موفقیّت هایش را به نمایش می گذارد. در آنجا او به دنبال مداوا و مرهمی برای تألمات، شکست ها، جراحات و زخم های وارد برخود می گردد تا آلام خود را تسکین دهد (نوابی نژاد، 1377).
حساسیت روانی کودک، انعطاف او، مخصوصاً تجمع هر اثر خارجی که بر وی وارد می شود در جزء ناآگاه وجدانش اثر اولیه خانواده را پایاتر می سازد. در این زمینه باز هم آثار بسیاری پدید می آید که بر تأثیر تربیت در خانواده و مخصوصاً نقش حساس مادر دلالت دارد.
حتی کارلسون[3] خرسندی فرزندان را به هنگام ازدواج متأثر از خرسندی والدین آنان در خانواده می دانست. همچنان که درست در همین مضمون، کوترل[4] و برگس [5] سعادت فرزندان را در زندگی زناشویی از سعادت والدین در خانواده متأثر می دانند (ساروخانی، 1370).
اهمیّت خانواده در رشد و سلامت اعضاء بیشتر از آن چیزی که بتوان در این مختصر بیان نمود، لذا در این جا بطور اجمال به بررسی نقطه شروع خانواده یعنی ازدواج می پردازیم.
اهمیّت خانواده و ازدواج:
ازدواج عملی است که پیوند دو جنس مخالف را بر پایه روابط پایای جنسی، موجب می شود. بنابراین، رابطه دو فرد از یک جنس چه بطور موقت و چه به طور دایم ازدواج خوانده نمی شود. از سوی دیگر در تعریف ازدواج، روابط جسمانی بین دو انسان از دو جنس مخالف به خودی خود کافی به نظر نمی رسد، چه ازدواج مستلزم انعقاد قراردادی اجتماعی است که مشروعیت روابط جسمانی را موجب می گردد. به بیان دیگر، در راه تحقق ازدواج باید شاهد تصویب جامعه ینز باشیم (ساروخانی، 1370).
در تمام فرهنگ ها و ادیان، ازدواج و خانواده امری لازم و ضروری برای حفظ بقاء جامعه و حفظ تعادل روانی و سلامت افراد آن شمرده می شود. لذا هر گونه اختلال در نظام خانواده و ایجاد جو تشنج در روابط زن و شوهر موجب آسیب به اعضای آن می شود.
استون[6] (1993) نشان داد کودکانی که در خانواده های دارای تعارض بزرگ شده اند، دارای نگرشهای منفی نسبت به تشکیل خانواده هستند. نلسون و الیسون [7] (1992) طی یک بررسی به این نتیجه رسیدند که فرزندان خانواده های دارای تعارض در کسب صمیمیت و هویت در دوران جوانی و نوجوانی دچار اختلال می شوند. یافته های فوق بیانگر اهمیّت خانواده می باشد.
عناصر و اهداف ازدواج:
مصلحتی (1379) بیان می کند که عده از از روان شناسان از جمله فروید، معتقدند که ازدواج در گذشته متضمن پنج عصر یا عامل بوده است. این عوامل هنوز کم و بیش، بویژه در اجتماع ما، از جمله معیارهای اساسی زناشویی می باشند که این عوامل
عبارتند از :
1- عامل اجتماعی ازدواج :
از آنجا که ازدواج یک پدیده اجتماعی است. بنابراین تنها اجتماع می تواند همواره بر آن نظارت نماید و مصالح مورد علاقه زن و مرد را که مورد تأیید مقررات اجتماعی و قانونی نیز هست را در هر ازدواجی در نظر بگیرد. بدون تردید اگر نظارت و کنترل جامعه نبود، زناشویی به تدریج جنبه فردی و خصوصی به خود می گرفت و تنها عنصر حکم فرمای آن، تمایلات غریزی و جنسی و میل طرفین می گردید.
جامعه از ازدواج اهدافی مستحکم و منطقی را خواستار است، به عبارت دیگر خواستار تولیدمثل، بقای نسل، پرورش و تربیت نونهالان، ایجاد آرامش و تعادل روانی و کمال شخصیت و خلاصه خواستار تشکیل خانواده و سازمانی است که یار و مددکار افراد سالم جامعة فردا باشد(مصلحتی، 1379).
2- عامل اقتصادی ازدواج:
یعنی قبول تأمین احتیاجات زن بوسیله شوهر، یا شوهر بوسیله زن. در جامعه ی ما عموماً چه از نظر حقوقی و چه از نظر عرف و عادت، تأمین معاش و زندگی زن، به عهده مرد است. خودداری مرد از پرداخت هزینه زندگی در فقه اسلامی و حقوق مدنی ما می تواند علت و دلیل کافی برای طلاق باشد. لیکن جوامعی نیز وجود دارند که در آنها تأمین معاش به عهده زن است.
3- عامل جنسی ازدواج
یعنی اجازه داشتن روابط جنسی مرتب زن و مرد با یکدیگر. در حقیقت شاید بتوان گفت که بدون این عامل اساسی و ثابت زناشویی فاقد هرگونه مفهوم واقعی و زیستی است. انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرائز است که عدم ارضاء ویا نقص در ارضای هر کدام از این غرائز ایجاد تزلزل در شخصیت را موجب می گردد. یکی از نیرومندترین غرائز انسان غریزه جنسی است که در اثر ازدواج تأمین این نیاز در مسیر طبیعی و سالم قرار می گیرد و زن و مرد را از انحراف و گناه مصون می دارد. شاید به همین علت است که رسول خدا (ص) می فرماید: «هر کس که ازدواج کرد نصف دینش را حفظ کرد»(نوابی نژاد، 1377).
4- عامل زیستی ازدواج :
یکی از موضوعات مهمی که در ازدواج دختر و پسر مطرح است و از ثمرات بزرگ ازدواج شمرده می شود مسئله تولید مثل و بقای نسل است که از اهداف اساسی ازدواج محسوب می شود. به بیان دیگر تولید انسان هایی که نیازمند تربیت و پرورش صحیح هستند. وجود فرزندان باعث گرمی، پویایی و صفای کانون خانوادگی و انگیزه ای برای دوام زندگی و احتمالاً تخفیف در درگیریهای زن وشوهر است. رسول خدا(ص) در همین زمینه می فرماید: « تزویج کنید تا صاحب فرزند شوید و بر شمار شما افزوده شود، زیرا من در قیامت با امت های دیگر به وسیلة کثرت شما مباهات می کنم» (نوابی نژاد، 1377).
5- عامل روانی ازدواج :
یعنی جلب رضایت و تمایل طرفین یا خانواده طرفین، که رکن اساسی هر زناشویی به شمار می رود. یکی دیگر از هدفهای ازدواج تکمیل و تکامل است. هیچ انسانی به تنهایی کامل نیست.
دختران و پسران جوان پس از دوران بلوغ و نوجوانی ضمن آنکه در صدد رسیدن به استقلال فکری هستند برای جبران نواقص خود و تأمین نیازهای بی شمار خویش به سوی ازدواج سوق داده می شوند وبا گزینش همسری شایسته موجبات رشد و تکامل خویش را فراهم می کنند. در زندگی زناشویی زن و مرد از تشویق ها و حمایت ها و رهنمودها و کمکهای یکدیگر بهره مند می گردند و در مسائل و مشکلات زندگی از تعاون و همکاریهای همسر خویش استمداد می جویند. پس از ازدواج برای انسان نوعی کمال محسوب می شود. (نوابی نژاد، 1377)
بعد از ازدواج دوام و سلامت خانواده به عوامل زیادی بستگی دارد و یکی از مهمترین عوامل رضایت زن و شوهر از زندگی زناشویی شان می باشد.
رضایت زناشویی:
الیس[8](1982) به نقل از سلیمانیان (1373) می نویسد: طرق مختلفی برای تعریف رضایت زناشویی وجود دارد که یکی از بهترین تعاریف توسط هاکینز انجام گرفته. وی رضایت زناشویی را چنین تعریف می کند:« احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواجشان را در نظر
می گیرند». اساساً اگر رضامندی زناشویی حاصل مبادله رفتارهای پاداش بخش باشد، عدم رضامندی فقط هنگامی خواهد بود که دو شریک از چیزی رنج ببرند.
به نظر السون[9] سه زمینه کلی رضایت مندی وجود دارد که با یکدیگر تداخل داشته و وابسته به یکدیگرند: رضایت افراد از ازدواجشان، رضایت از زندگی خانوادگی و رضایت کلی از زندگی بعضی از محققین (مانند واتین و لی یاد[10] ، 1997؛ سیلورمن، 1978) معتقدند که هر گاه خانواده بتواند کارکردهایی را که از آن مورد انتظار است خوب انجام دهد، نشانگر رضایت اعضای آن می باشد. این کارکردها که در غالب وظایف اعضای خانواده مطرح می شود به شرح زیر است.
1- کنترل و تنظیم روابط جنسی و مشروعیت بخشیدن به آن
2- بقای نسل و تولید مثل
3- تأمین نیازهای جسمانی انسان مانند غذا، مسکن، لباس و غیره
4- تأمین نیازهای روانی و عاطفی افراد خانواده
5- مشارکت در تولید بهبود وضع اجتماعی و اقتصادی (محلوجی، 1371)
ساعتچی (1365) به نقل از «گانت و موئر»[11] اظهار می دارد که برای بقاء خانواده و ایجاد رضایت از زندگی زناشویی شرایط زیر لازم است.
1- اعتقاد به اینکه ازدواج یک تعهد طولانی مدت و خانواده یک نهاد مقدس است.
2- داشتن گرایش یا طرز تلقی مثبت به همسر.
3- توافق در مورد هدف کلی زندگی.
از دهه 1950 پژوهشگران عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی را بررسی کردند و هر کس با توجه با نگرش خاص خود و یا نتایج پژوهشهایش، عواملی را برای رضایت زناشویی بیان می کند. هم اکنون به بررسی مهمترین این عاملها می پردازیم.
عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی
1- ابراز محبت و عشق زوجین به یکدیگر:
اساس شیدایی اوایل ازدواج به مرور می تواند به عشقی بالغانه تبدیل شود. زن می تواند از گفتن «دوستت دارم» و شوهر از شنیدن آن لذت ببرند، زیرا محبت و جذابیت متقابل دریافت صمیمیت، وفاداری، اعتماد و دوستی به هم گره خورده، عشق قویتر و عمیق تری را پایه گذاری می کند.(بک 1988، ترجمه قارچه داغی، 1376).
آنچه در ازدواجهای پریشان وجود ندارد ابراز محبت و صمیمیت است. زن و شوهر که دلیل ابراز خشم خود را درک نمی کنند در مراودت خود به جایی می رسند که هر دو یا دست کم یکی از آنها به این نتیجه می رسند که به قدر کافی مورد عشق و محبت همسر خود قرار ندارند (بلاچ، ترجمه قراچه داغی، 1370) .
2- احترام به همسر:
تاجیک اسماعیلی (1377) در رابطه با نقش های شوهر می نویسد: مرد بایستی به همسر خود، بخصوص در حضور دیگران احترام بگذارد، این احترام باید توأم با صمیمیت و مهربانی باشد. زن نیازمند دریافت محبت و احترام از شوهر است ، به ویژه هنگامی که در حضور دوستان و آشنایان قرار داشته باشد. این امر باعث می شود که زن از داشتن شوهر احساس افتخار و سربلندی کند و این احساس، شوق او را به زندگی زناشویی و آمادگی وی را برای گذشت و بردباری در برابر محرومیت ها و سختی های احتمالی بیشتر کند.
در پژوهشی که توسط میشل (1971) به نقل از موسوی (1375) در سه کشور امریکا، فرانسه، شوروی انجام شد، به این نتیجه رسید که 70 تا 90 درصد زنان احترام متقابل را مهمترین مسئله در رضایت زناشویی می دانند.
3- رابطه جنسی :
پژوهشها نشان می دهد که مسائل جنسی از لحاظ اهمّیت در ردیف مسائل درجه اول یک زندگی زناشویی قرار دارند و سازگاری درروابط جنسی از مهمترین علل خوشبختی زندگی زناشویی است به طوری که اگر این روابط ارضاء کننده و کامل نباشد منجر به ناراحتی شدید، اختلافات و حتی از هم پاشیدگی خانواده می شود (میلانی فر، 1370).
نجاتی (1376) در این خصوص بیان می دارد، در ابتدای ازدواج زوجین جهت بهبود، شناخت و اصلاح روابط جنسی خود باید در مورد توقعات، رفتار و ارزشها با هم گفتگو کنند. گفتگو به منظور بهبود روابط جنسی بسیار سازنده است چون از نحوه بینش یکدیگر آگاه شده و می توانند به طور مطلوب رضایت خاطر هم را فراهم کنند.
در تحقیقی که توسط کوپر و استولنبرگ[12] (1987) انجام شد، یک برنامه آگاه سازی در خصوص ارتباط اجتماعی در رابطه با غنی ساختن رابطه جنسی بین زوج ها اجرا شد که نتایج نشان داد افزایش اطلاعات در خصوص روابط جنسی موجب افزایش رضایت زناشویی می گردد.
راف [13] (1985) به این نتیجه رسید که بین زنان و مردان در رضایت از زناشویی تفاوت وجود دارد و همچنین بین رضایت از زناشویی به طور کلی و رضایت جنسی در مردان از ظاهر جسمی همسر ارتباط معنادار وجود دارد. امّا در زنان روابط جنسی با ارتباط عاطفی و محبت نزدیکی دارد.
4- مسائل اقتصادی و اجتماعی :
کارشناسان خانواده توصیه می کنند که خانواده دختر و پسر از نظر طبقه و وضع اقتصادی ـ اجتماعی مشابه باشند تا سازگاری بیشتری را در کنار هم تجربه کنند
(نوابی نژاد 1377) .
مسائل مربوط به دخل و خرج هم اغلب موجبات اختلاف زن و شوهر را فراهم
می سازد. وضعیت اقتصادی نامناسب، درآمد کم، عدم برنامه ریزی و ولخرجی
می تواند منجر به نارضایتی از زندگی شود. اگر چه ثبات مالی و پولی نمی تواند عامل رضایت از زناشویی شود، اما فقر می تواند موجب به وجود آمدن مشکلات فراوان در زندگی زناشویی گردد (فرجاد، 1372) .
5- ارتباط با اقوام و اطرافیان
وابستگی های عاطفی زن و شوهر به خانواده های خود می تواند بر روابط زناشویی تأثیر سوء بگذارد. در بسیاری از موارد، توجه زیاد زن و شوهر به پدر و مادر اسباب تکدر خاطر دیگری را فراهم می سازد(بک 1988، ترجمه قراچه داغی، 1376).
والدین حتی اگر دخالت ظاهری نکنند به طور غیرمستقیم در زندگی فرزندشان مؤثر می باشند، چرا که افکار زن و شوهر شخصیت شان تحت تأثیر افکار والدین شان شکل گرفته است، و هر دو همان رفتاری را با همدیگر می کنند که از پدر و مادرشان گرفته اند. نقش خانواده اصلی بعد از ازدواج به قدری قوی است که وقتی دو نفر به هم پیوند زناشویی می بندد در واقع والدین پسر و والدین دختر همه در تمام ابعاد و اوضاع و شرایط زندگی زوج جدید حضور دارند (ثنایی، 1379).
6- مسائل ارزشی، عقیدتی و مذهبی:
همسانی میان زن و شوهر از نظر مذهبی، سبب جذب و وابستگی هر چه بیشتر زن و شوهر و استواری پیوند زناشویی شان می باشد و برعکس ناهمسانی سبب و سرچشمة کشمکشهای خانوادگی است. ناهماهنگی مذهبی علاوه بر ایجاد اختلاف بین زن و شوهر مشکلاتی بسیار را نیز در روابط ایشان با والدین همسرشان ایجاد می کنند (ساروخانی، 1370).
روان شناسان ، ازدواج دو نفر از مذاهب مختلف را کار غیرعاقلانه ای می دانند. بعلاوه تربیت کودکان بسیار مؤثر از نگرش مذهبی زوجین است. اگر هر کدام پای بند به عقاید خود باشند، تلاش در تربیت کودکان مبتنی بر اندیشه دین خود خواهند داشت و این امر سبب بروز اختلافات خانوادگی می شود (شاملو، 1376).
علل نارضایتی از زناشویی:
هیچ زوجی وجود ندارد که برای خوشبختی ازدواج نکند و هیچ تشکیل خانواده ای به قصد جدایی شروع نمی شود. اما چه عواملی موجب به وجود آمدن مشکلات در خانواده و نارضایتی از زناشویی می شوند؟
نارضایتی از زناشویی یک پدیده واحد که در اثر یک عامل ایجاد شود نمی باشد بلکه در بوجود آمدن آن عوامل متعددی دخیل هستند و عوامل چندگانه ای در آن نقش دارند. نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از زوج ها با وجود مشکلات موجود به دلایل مختلف به زندگی پر استرس خود ادامه می دهند و این امر موجب افزایش در آمار افراد ناراضی از زندگی زناشویی می گردد. در جامعه ایران کنونی به علت عوامل اقتصادی و اجتماعی مانند مهریه های سنگین و نگرش منفی جامعه نسبت به طلاق، زوجهای فراوانی می باشند که با وجود نارضایتی از زندگی زناشویی به زندگی خود ادامه می دهند (وکیلی، 1373).
فرجاد (1372) عوامل مؤثر در ناپایداری ازدواج را به شرح زیر نشان داده است:
1- فقر اقتصادی
2- کم سالی زن و مرد
3- بی فرزندی و کم فرزندی
4- رشد صنعت و شهرنشینی
5- فرهنگ و مذهب متفاوت
6- استقلال مالی زن
7- اختلالات روحی و روانی و اعتیاد.
بنابراین به وجود آمدن نارضایتی از زناشویی هم از عواملی بیرونی و هم از عوامل درونی ناشی می شود.
روانکاوان علل مشکلات را در تعارض های ناخودآگاه می داند و روان شناسان رفتارگرا بیشتر بر روی عواملی محیطی و بیرونی تأکید دارند. از طرف دیگر شناخت گرایان معتقد به این نظریه هستند که به جای حوادث بیرونی افکار و طرز تلقی فرد است که رفتار او را شکل می دهد (بک، آرول. تی ، ترجمه قراچه داغی 1376).
بطور کلی وقتی که به ادبیات تحقیق زناشویی توجه می کنیم عوامل فراوانی در نارضایتی زوجین نقش دارند که در اینجا به چند عامل مهم اشاره می کنیم.
1- عشق رمانتیک:
به عنوان یک عامل نارضایتی در سالهای اخیر در بسیاری از تحقیقات مورد توجه قرار گرفته است. انتظارات بسیار و بی نقص از زوج مقابل در ازدواج، یکی از پدیده هایی است که موجب دلسردی زن و شوهر از زندگی آنان می شود (مالاچ پینز، 1996) .
این حالت امید و انتظار بیش از حد، این توانایی را دارد که قدرت درک و بینش زوج ها را از بین ببرد و موجب تحلیل رفتگی زناشویی می شود یعنی در همان حالت عشق ایده آل و رمانتیک با واقعیات زندگی برخورد می کند و پذیرش واقعیت برای او غیرقابل قبول است.
2- طول مدت نامزدی :
طولانی بودن مدت نامزدی ممکن است موفقیت در ازدواج باشد و کوتاه بودن مدت نامزدی باعث کاهش شناخت و ارزیابی دقیق از طرف مقابل شود (کیت به نقل از ویتن و لی یاد، 1997) .
3- طبقه اجتماعی ـ اقتصادی:
طلاق در بعضی از طبقات بیشتر از طبقات دیگر است مثلاً در طبقه کارگران از طبق دیگر اجتماعی بالاتر است و در طبقات اجتماعی ـ اقتصادی بالاتر این میزان کمتر است (واتین و لی یاد، 1997). این مسئله می تواند به دلیل مشکلات مالی باشد.
4- سن :
افرادی که در سنین بسیار جوانی ازدواج می کنند میزان بروز طلاق در بین آنها بیشتر است و افراد در سن بالا احتمال طلاق کمتر است (وایتمن و لی یاد ، 1997) .
5- ابراز محبت و عشق زوجین به همدیگر:
اصولاً همه انسانها به تعلق و دوست داشتن و مورد علاقه قرار گرفتن نیازمند
می باشند. نیازهای دلبستگی یا عشقی، احتیاج به دوست داشتن کسی یا کسانی و مورد محبت واقع شدن دارد. پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : «محبت خود را به همسرانتان اعلام کنید تا او آرام گیرد و مطمئن شود» (مشکینی ، 1959) .
تغییرات رضایت از زناشویی در طول زمان:
یک نکته قابل بحث عدم ثبات رضایت از زناشویی در طول دوره های مختلف زندگی است که این امر توجه به عوامل محیطی در بیرون را هم مورد توجه قرار
می دهد.
مطالعات مختلف که به صورت طولی انجام شده است نشان می دهد که در بعضی از دوره های زندگی رضایت زناشویی رو به کاهش می رود. به طور مثال بعد از تولد اولین فرزند، بعد از به سن بلوغ رسیدن نوجوانان و همچنین در هنگامی که فرزندان منزل را ترک می کنند ( لونسون[14]، 1992) .
گاپ لیب[15] (1990) به نقل از ملیت[16] معتقد است که رضایت از زناشویی بعد از تولد اولین کودک کاهش پیدا می کند، اما دلیل آن در زن و مرد متفاوت است.
زن در این خصوص نگرانی بیشتری در مورد نقش چندگانه ای که می بایست به عهده بگیرد، دارد. تأثیر بر روی شغل، تأثیر بر روی سلامت جسمانی، تقسیم کار می تواند منبع نگرانی برای او باشد. در مردان نگران صمیمیت و روابط نزدیک با همسرانشان می باشند، خصوصاً رابطه جنسی که در مردان در این دوران بیشتر از زمان های دیگر است (زلکویتز[17] ، 1996) .
همچنین با گذشت زمان بعضی از خصوصیات شخصی افراد با فراهم شدن بعضی از عوامل محیطی نمایان می شود که ممکن است برای زوج مقابل غیرقابل قبول باشد. با گذشت زمان تغییرات بیولوژیکی و بیماری ها و ... می تواند بر روی رضایت از زناشویی مؤثر باشد (گاتمن و کروکوف، 1989) .
وینچ معتقد است که رضایت از زناشویی در طول دوره های مختلف زندگی دچار نوسان و تغییرات می شود. محور اصلی این مراحل فرزندان می باشند، اما این که فرزندان در طول مراحل مختلف رشد چگونه بر رضایت زناشویی والدین اثر می گذارند جای بحث بیشتری دارد، که در این تحقیق نمی گنجد.
تأثیر رضایت زناشویی در کودکان:
آموزش کودک از همان ماههای نخستین زندگی آغاز می شود و تدریجاً گسترش می یابد. این ترتیب در ابتدا به ایجاد عادات منظم خوردن و خوابیدن محدود است، امّا رفته رفته، ایجاد کنجکاوی و علاقه نسبت به اشیاء و افراد پیرامون طفل و توجه به محرکها در برنامة آموزشی طفل قرار می گیرد. آموزش در هر مرحله ای باید چنان باشد که میل و رغبت کودک را برانگیزد و جریان آموزش برایش در هر مرحله ای باید چنان باشد که اسباب خوشحالی و سرگرمی او را فراهم کند. برای کودک این مهم نیست که در خانه ای مجلل زندگی کند. جامعه ای گرانبها بپوشد، بلکه آنچه می تواند سازندة منش و شخصیت او باشد محیط پر از مهر است. در واقع روابط متقابل خواهران و برادران و همچنین اعضاء خانواده است که در تکوین رشد شخصیت کودک و نوجوان تأثیر می کند (پارسا ـ محمد،1367) .
مطالعات مربوط به کودکان با والدین دارای آسیب های روانی نشان می دهد که چنین کودکانی متعلق به خانواده هایی هستند که احتمال ابتلاء به آسیب ها در آنها زیاد است و بین آنها و کودکان مربوط به خانواده هایی با آسیب کمتر، تفاوت معنی دار وجود دارد. بررسی جدید نشان داده است که محرومیت عاطفی و نبود آرامش در خانه به همان اندازه برای کودکان، به ویژه دختر بچه ها، زیان بار است که محرومیت های غذایی. پس فقدان محبت و آرامش در زندگی زناشویی ضایعات بزرگی برای کودکان ایجاد می کند (اسکات[18]، 1977) .
پاورپوینت بررسی خواص پسته و تکنولوژی تولید کره پسته 18 اسلاید
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 15 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 1996 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 18 |
پاورپوینت بررسی خواص پسته و تکنولو ژی تولید کره پسته 18 اسلاید
مقدمه
پسته محصولی است که با شهرت بی نظیر خود ،نام سزمین ما را در اقصی نقاط دنیا بر زبانها جای می سازد. پسته میوه مطلوب و پرطرفداری است از گروه مغزها بوده،و در میان همه اقلام خشکبار به سلطان مغزها شهرت یافته است. در برخی مدارک قدیمی تر تا حدود 7000 سال قبل آثار پسته دیده شده که احتمالا قدیمی ترین میوه جهان محسوب می گردد. به رغم سابقه طولانی پسته در ایران ،پسته کاری در نیم قرن اخیر توسعه بیش از پیش یافته است . از کل تولید جهانی ایران با تولید 57% مقام اول و آمریکا با تولید 17% مقام دوم را داراست . ایران بزرگترین تولیدکننده وصادرکننده پسته با تولید بیش از 113000 میلیون تن می باشد. پسته ایرانی بهترین طعم وکیفیت را در بین پسته های تولید شده ،توسط کشورهای دیگر (آمریکا و ترکیه دارد).
تنوع پسته ایران
بر اساس اندازه پسته به 3 گروه تقسیم می شوند 1
)پسته فندقی
2)پسته کله قوچی
3)پسته ایرانی بلند (اکبری ، احمدی ، بادامی)
ارزش غذایی پسته
بررسی ترکیبات غذایی پسته نشان میدهد ،پسته در مقایسه با سایر خوراکیها از مواد مغذی قابل توجه ای برخوردار است. پسته دارای درصد قابل توجه ای از مواد معدنی نظیر آهن (14 میلی گرم در صد)و کلسیوم (140 میلی گرم درصد )و همچنین ویتامین ها نظیر vit A
دانلود فایل بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی با نوع اعتیاد افراد
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 132 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 134 |
مقدمه
در این تحقیق به بررسی رابطه میان طبقات اجتماعی و نوع اعتیاد در شهر تهران پرداخته ایم.
از آن جایی که موضوع اعتیاد و فراوانی آن یکی از دغدغه های ذهنی جامعه ما است و طی دو دوره ی کارورزی با این مسئله به طور دقیق تر آشنا شدیم پس تصمیم گرفتیم به بررسی دقیق تر آن بپردازیم.
در واقع می توان گفت: از آنجایی که اعتیاد یکی از معضلاتی است که به طور ملموس در جامعه ما بروز کرده و هر روز مشکلات آن مشاهده می شود پس لازم است به طور علمی تر این مشکلات بررسی گردد. در این تحقیق جامعه آماری ما شامل افراد معتاد در طبقات اجتماعی بالا، متوسط و پائین در مرکز اجتماع درمان مدار T.c (هجرت) و همچنین مرکز ندای آرامش در استان تهران می باشد. که با استفاده از روش تحقیق میدانی به بررسی رابطه بین نوع اعتیاد و سطح طبقه ی اجتماعی افراد می پردازیم. بدینصورت که ابتدا مصاحبه ی اکتشافی انجام شده و سپس مصاحبه نامه ی نهایی تنظیم گردید که اطلاعات حاصل از آن را در فصل چهارم به طور مبسوط ملاحظه می کنید.
این پژوهش در اسفند ماه 1385 تا پایان مرداد 1386 در تهران انجام شد.
الف- بیان مسئله:
با توجه به ابعاد گسترده ای که اعتیاد در جامعه ما یافته است و مشکلاتی که از آن طریق گریبانگیر رشد و توسعه ی جامعه شده است ما راغب شدیم که رابطه میان طبقات مختلف اجتماعی با اعتیاد را بررسی کنیم، همچنین از آنجایی که متأسفانه همه ی اعضا جامعه بنوعی درگیر با اعتیاد شده اند این سؤال مطرح است: که آیا فقط طبقات پائین که درگیر مشکلات گسترده اقتصادی هستند پس به دلیل رفع آن درگیر اعتیاد می شوند؟ آیا ناپایداری وضع اقتصادی و مشکلات گذار فرهنگی در طبقه متوسط جامعه سبب بروز ناهنجاریهایی در خانواده شده و بیشتر طبقه متوسط را درگیر اعتیاد کرده؟
و یا رفاه و بی برنامگی برای صرف پول بادآورده در طبقه بالا افراد را به سوی اعتیاد می برد و ..... مجموعه ی این سؤالات سبب شد تا به سوی این موضوع کشیده شویم که چه رابطه ای میان میزان ثروت و تحصیلات و نوع شغل فرد (که در مجموع سطح طبقه ی اجتماعی افراد را می سازد) با اعتیاد وجود دارد؟ و به طور دقیق تر آیا سطح طبقاتی افراد آنان را به سوی ماده مصرفی اعتیادآور خاصی می کشاند یا خیر؟ این ایده ی اولیه تحقیق ما است.
ولی از آنجا که برای ما سؤالات زیادی در مورد اعتیاد جوانان مطرح است مرکز بازپروری T.c واقع در تهرانپارس را برای تحقیق انتخاب کردیم زیرا در این منطقه ی تهرانپارس جوانان در سنین بسیار پائین به کارهای بزهکارانه و مواد مخدر و مشروبات الکلی پرداخته اند. این وضعیت نامناسب امکان آموزش، کسب مهارتها و انتقال اندیشه های بزهکارانه و نابهنجار را در دسترس جوانان قرار می دهد. امروز شنیدن آمار و ارقام مربوط به ا عتیاد به ویژه مواد مخدر و وسایل ناشی از آن به خصوص در میان نسل جوان تصویر دردناکی را رو در روی انسان قرار می دهد که نمی تواند بی اعتنا به این مشکل بزرگ اجتماعی باشد.
پس بر آن شدیم که به بررسی این مشکلات و مسائل در یک پژوهش دقیق تر و علمی تر بپردازیم و به همین دلیل موضوع پایان نامه خود را با این سؤال آغاز کردیم:
سؤال آغازین: چه رابطه ای بین اعتیاد افراد و نوع ماده مصرفی آنان با طبقه ای که متعلق به آن هستند وجود دارد؟
امروزه مصرف مواد مخدر و آثار مخرب معضل اعتیاد و قاچاق مواد مخدر بر ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی جوامع آسیب رسانده و نه تنها به صورت یک تهدید ملی بلکه فراتر از مرزهای ملی به صورت یک مسئله ی پیچیده جهانی درآمده که شعاع مضرات و اثرات زیان بار آن گریبانگیر کشورهای بی شماری شده است.
دامنه ی شدت و وسعت این بحران از گذشته های دور بر جامعه ی جهانی سایه افکنده به حدی است که علاوه بر مسئولین کشوری توجه بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان و پژوهشگران مسائل علوم اجتماعی- انسانی را نیز به خود معطوف نموده و علیرغم رویکردهای جامع و تمهیدات اتخاذ شده در حل و کاهش این معضل در سطح ملی، منطقه ای و جهانی (تشدید مبارزه، وضع قوانین جدید، اعلام قاچاقچیان، مصادره اموال نامشروع سوداگران مرگ، اجلاسهای بین المللی، و صدور قطعنامه ها و عقد قراردادها و پیمانهای همکاری بین المللی، منطقه ای و .....) هر روز عملاً شاهد وخامت بیشتر اوضاع و تشدید این مسئله ی مهم می باشیم.
در جامعه ی ما بسیاری از مواد مسئله ساز تلقی می شوند زیرا که اغلب آنها افراد را ناکار می سازند و توانایی آنان را برای ساماندهی امور خویش، اداره زندگی شخص و خانوادگی، دچار اختلال می کنند.
چنین پیداست که پاره ای از مواد مخدر سبب می شود که معتاد حرمت ارزشهای اخلاقی و جبر هنجارهای جامعه را پاس ندارند و در نتیجه قوانین را زیر پا گذارند، و با پرخاش خویش موجبات آزارهمگان را فراهم آورند و در نهایت دست به جرایم و جنایات آشکار یا پنهان مالی یا جانی بزنند.
شاید خطرناکترین مواد مخدر انواع افیونیات باشندکه موجب وابستگی روانی معتاد به مصرف ماده مخدر می شود.
معمولاً واکنش اجتماعی مردم در مورد مصرف مواد مخدر در طول قرون متفاوت بوده و متأسفانه باید به این حقیقت تلخ اعتراف کرد که اعتیاد را بیشتر یک مسئله ی شخصی و فردی می دانند نه اجتماعی، در حالی که عکس این موضوع صادق است و اعتیاد بیشتر یک مسئله و مشکل اجتماعی می باشد تا یک مسئله ی شخصی و فردی[1].
معتادان از گروههای مختلف اجتماعی و اقتصادی هستند. چون هم افراد مرفه و هم افراد فقیر و یا افراد بیکار، هم آنانی که پایگاه اجتماعی خوبی ندارند و هم آنانی که موقعیت اجتماعی جالبی دارند امکان معتاد شدنشان وجود دارد.
اغلب دیده شده افراد معتادی که در طبقه ی پائین اجتماع قرار دارند و شاید امکان تهیه ی مواد، برایشان به راحتی میسر نباشد در بیشتر موارد به ارتکاب جرم می پردازند، چون برای تأمین مواد مورد نیاز خود به پول احتیاج دارند واین پول را باید غالباً از راه نامشروع تأمین کنند و به همین علت به ارتکاب جرم می پردازند، این افراد به مقررات و قوانین اجتماعی بی توجهند و اغلب قانون شکنند. در مناطق جرم خیز و پرجمعیت و کثیف شهر زندگی می کنند و محیط زندگیشان بیشتر غیراخلاقی است.
این نوع افراد به هیچ کس و هیچ چیز وفادار نیستند و تنها سعی آنان به دست آوردن مواد مورد نیازشان است از هر طریقی و به هر شکلی که امکان پذیر باشد. بیشتر لذت طلب و خشن هستند و حتی بعد از مصرف از هر کار و هر چیزی لذت می برند ولی در عین حال زودرنج و خشن هستند و از اطرافیان توقع زیادی دارند. از لحاظ عاطفی در برابر هیچ کس و هیچ چیز مسئولیت احساس نمی کنند و همیشه همه مردم بویژه اطرافیان خود را مسئول رفتار خویش می دانند[2].
حال از آن جا که یکی از سرمایه های گرانبهای هر کشور وجود جوانان و نوجوانانی است که می توانند آینده ی پربار کشور را به خوبی تضمین کنند و به قولی همین نوجوانان امروز آینده سازان فردای کشورشان هستند، حال یکی از آفت هایی که ممکن است گریبانگیر این قشر شود مسئله ی کجروی های متعددی است که در حال حاضر آنچه که گریبان این قشر جوان را گرفته مسئله ی اعتیاد و یا گرایش به مواد مخدری می باشد که واقعاً فاجعه ای بس غم انگیز است و مسئولین امر باید تدابیر خاص را در این خصوص بیاندیشند[3].
ب- طرح مسئله:
چنین به نظر می رسد که پدیده ی اعتیاد و مواد مخدر یک مسئله ی پیچیده و چند بعدی است. این مسئله محصول تعامل و ترکیب شرایط و عوامل عدیده ای در سطوح خرد، میانی و کلان است. به طوری که در تحلیل آن علاوه بر عوامل فردی در سطح خرد نظیر بیماری های جسمانی و روانی، تعامل فرد با دوستان معتاد و محیط های آلوده، بیکاری، و.... باید به عوامل سطح میانی چون مشکلات خانوادگی از جمله طلاق، نوع تعامل خانه و مدرسه و یا حتی در سطح کلان به موقعیت جغرافیایی کشور و از جمله بازار مواد افیونی، نفوذ دلالان د رمرحله های انتظامی، سطح توسعه ی صنعتی و شهرگستری، نابرابری در توزیع منابع ارزشمند، سطح توسعه ی فرهنگی جامعه و رشد بصیرت و دانایی مردم توجه نمود[4].
از آنجایی که توجه به همه ی این عوامل مستلزم انجام دادن پژوهش های علمی است و این کار زمان زیادی را می برد لذا ما در اینجا سعی کردیم رابطه ی موضوع اعتیاد را فقط با چند پدیده از پدیده ها ی اجتماعی به طور خلاصه بررسی کنیم:
1-رابطه فقر مادی خانواده با اعتیاد: با کمال تأسف دیده شده که بیشترین معتادان هر جامعه را افراد طبقه ی پائین تشکیل می دهند، مثلاً افرادی که در محله های شلوغ و پرجمعیت شهرهای صنعتی و تجارتی زندگی می کنند بیشترین درصد معتادان هستند. البته نمی توان گفت بین قرار گرفتن در طبقه ی پائین و اعتیاد رابطه مستقیم وجود دارد چون در هر جامعه عده ی زیادی از مردم فقیرند ولی معتاد نیستند.
دلایلی که تعدادی از افراد را به این راه می کشاند یکی محرومیتهای ناشی از فقر است که تنها راه فرار از این ناراحتیها را مصرف مواد مخدر می دانند. علل دیگر اینکه تولیدکنندگان سعی می کنند عوامل توزیع را این گونه افراد انتخاب کنند، چون اولاً به علت فقر، تخصص و حرفه ای ندارند و در نتیجه بازار کارشان بی رونق است. عوامل تولید سعی می کنند اول آنان را معتاد کنند و بعد از آنان برای فروش مواد مخدر استفاده نمایند چون کاری است بدون زحمت با درآمد نسبتاً خوب و در عین حال به تخصص هم نیازی ندارد و بعد از مدتی فروش و توزیع برای شناخت ناشی از فقر آموزشی که خود از فقر خانوادگی ناشی می شود علت دیگری برای کشش در این راه است. چون خوشبختانه بین میزان آگاهی و شناخت یا حدود تحصیلات و اعتیاد مردم رابطه معکوس وجود دارد[5].
2-رابطه بیکاری با ا عتیاد: بیکاری به عنوان یک پدیده ی اجتماعی زمینه مساعدی برای انحرافات بویژه اعتیاد است. افراد بیکار چون بیشترین اوقات خود را در قهوه خانه ها یا تریاها می گذرانند و این گونه اماکن بهترین و مناسب ترین جا برای فروش و مصرف مواد مخدر است، در نتیجه برای گرایش و کشش به طرف اعتیاد عامل مساعدی به شمار می آیند که در اصل از بیکاری مردم ناشی می شود زیرا کسی از مواردی که در هنگام تحقیق، نظر ما را به خود جلب کرد وجود این قبیل اماکن عمومی در مناطق پائین شهر برای مصرف مواد مخدر بود[6].
3-رابطه بین جرم و اعتیاد: از آنجایی که قیمت مواد مخدر بی نهایت گران و کمیاب است افراد معتاد اغلب ناگزیرند که با انجام فعالیتهای غیرقانونی و نامشروع، مواد مورد نیاز خود را تأمین کنند. به طور مثال کسی که به هروئین معتاد می شود وابستگی و نیاز مصرف روزانه او به هروئین به صورت یکی از مهمترین جنبه های زندگی روزانه اش درمی آید، اگر چه در گذشته آنان مواد مخدر را برای کسب لذت و یا اثرات جسمی و روحی آن مصرف می کرده اند، ولی بعد از مدتی برایشان به صورت یک نیاز جسمی و روحی درمی آید، و برای حفظ تعادل بدن مجبورند بتدریج مقدار بیشتری مصرف کنند و چون هزینه روزانه برای بدست آوردن مواد مخدر خیلی بیشتر از مقدار درآمد معمولی خواهد شد به ناچار آنها به کارهایی نظیر دزدی، و یا خودفروشی و فحشاء مبادرت می ورزند تا بتوانند پول مورد نیاز برای خرید مواد مخدر خود را کسب کنند. بطور متوسط یک معتاد سالیانه هفتاد هزار تومان پول باید تهیه کند تا راحت به آرزوی خود برسد و چون این مقدار درآمد برای افراد معتاد که اغلب تخصص و تجربه علمی ندارند از طریق نامشروع مثلاً دزدی یا آدم کشی سعی می کنند پول مورد نیاز را کسب کنند و اگر بخواهند از طریق دزدی به این پول دسترسی یابند باید حداقل پنج برابر آن را بدزدند تا بتوانند آن را به یک پنجم قیمت بفروشند و یا کسی که از طریق خودفروشی پول کسب می کند بعد از مدتی فحشا به صورت حرفه ی دایمی او در می آید. چون برای این گونه افراد غیرمتخصص و غیرعلمی، ساده ترین و پردرآمدترین کار است و یا اغلب به مطلب پزشکان بیمارستانها و داروخانه ها دستبرد می زنند تا به مواد دسترسی یابند چون معتادان برای تأمین مواد خود ناگزیر از ارتکاب جرم هستند بنابراین بهتر است برای جلوگیری از ارتکاب جرم به درمان معتادان پرداخت، چون یا نزد پزشکان می روند تا مواد کسب نمایند، یا به صورت دوره گردهای مواد مخدر درمی آیند و مواد را از دوره گردها می خرند و آن را با شیره شکر مخلوط می کنند و می فروشند کسی که برای بار سوم آن را می خرد بیشتر شیره و شکر است تا هروئین.
لازم به ذکر است که برخی پزشکان با گرفتن پول اضافی داروهای مخدر را از طریق نسخه در اختیار معتاد قرار می دهند به همین علت مقادیر زیادی پول به پزشکان برای انجام این کارها پرداخت می شود به همین دلیل است که اگر پزشکی و تجارت با هم ترکیب شوند فساد اجتماعی روز به روز بیشتر خواهد شد و به نوبه ی خود به گسترش اعتیاد کمک بیشتر می کند.
و در آخر می توان گفت: اغلب جرایم را افراد معتاد مرتکب می شوند چون برای خرید مواد ناگزیر از ارتکاب جرم هستند و بیشترین جرایمی که از سوی معتادان صورت می گیرد عبارتند از: دزدی، ورود به خانه مردم به خاطر جرایمی چون آدمکشی، دزدی و فحشا است[7].
برای فهم بهتر موضوع اعتیاد در ایران جا دارد که به آمار معتادین در ایران در سال 1378 بپردازیم.
آمار معتادین در ایران:[8]
بر طبق آمار ارائه شده از طرف ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 1378 در ایران 200/1 میلیون نفر معتاد و 800 هزار نفر معتاد بالقوه یا به عبارتی «معتاد تفنیی» وجود دارد. در چند سال اخیر آمارهای متفاوت و در پاره ای مواد غیرواقعی از سوی کارشناسان اعلام شده است. آخرین اظهار نظر آماری از سوی یک مقام مسئول (رئیس سازمان بهزیستی کشور) در سمینار «تازه های درمان اعتیاد در آبان ماه 1381 مبتنی بر این است:
تعداد 5 درصد جمعیت بالای 15 سال کشور به مواد مخدر معتاد هستند و این در حالیست که این میزان در کشورهای صنعتی 2 درصد است.
آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 1381 نشان می دهد از جمعیت معتادین کشور تعداد 130 هزار نفر معتاد تزریقی وجود دارد که تخمین زده می شود 16 هزار نفر آنان آلوده به ویروس ایدز باشند. همچنین آمار این ستاد نشان می دهد که تعداد 8834 نفر معتاد در سالهای 1375 تا 1380 بر اثر سوء مصرف مواد مخدر در کشور جان خود را از دست داده اند به طور متوسط هر سال 1472 معتاد و هر روز به طور متوسط 4 معتاد در نتیجه سوء مصرف مواد مخدر درگذشته اند.
ت- سؤالات پژوهش:
سؤالات این پژوهش شامل این موارد می باشد:
1-چه نوع معتادانی در سطح مصاحبه شوندگان وجو دارد؟
2-چه دسته بندی از افراد معتاد بر اساس اولین ماده معرفی می توان کرد؟
3-چه رابطه ای بین طبقه ای که فرد معتاد در آن قرار دارد با اولین ماده مصرفی اش وجود دارد؟
4-چه رابطه ای بین طبقه ای که فرد معتاد در آن قرار دارد با آخرین ماده در دوره نهایی مصرفش وجود دارد؟
5-بیشتر افراد معتاد متعلق به چه طبقه اجتماعی هستند؟
ث- اهداف تحقیق:
هدف اصلی از این پژوهش بررسی رابطه ی بین اعتیاد با طبقات اجتماعی در معتادان اجتماع درمان مدار تهران T.c (هجرت) و همچنین مرکز فرهنگی ندای آرامش در سال 1386 می باشد.
به طور کلی می توان گفت: دلیلی که هر پژوهشگر را به تحقیق در مسئله و موضوعی وامی دارد متعدد است: نخست میل به دانستن و فهمیدن و رضایت خاطری است که در اثر دانستن و فهمیدن حاصل می آید. دوم اینکه: هدف هر تحقیقی پیدا کردن جواب مسائل و حل مشکلات با استفاده از روشهای علمی است و دیگر اینکه یافتن راه حل و وسیله ای که بتوان کاری را بهتر انجام داده و بهره ی بیشتر می برد و بتوان اشتباهی را برطرف و مشکلی را حل نمود[9].
برا این اساس بر آن هستیم تا محورهای اساسی این مسئله را تا حدودی باز نموده و به بررسی این موضوع در مراکز یاد شده بپردازیم.
و همچنین اهداف جزئی تحقیق شامل:
1-بررسی انواع معتادین در سطح مصاحبه شوندگان
2-بررسی و دسته بندی افراد معتاد بر اساس اولین ماده مصرفی
3-بررسی طبقه اجتماعی افراد معتاد
4-بررسی رابطه میان طبقه اجتماعی و نوع مواد مخدر مصرفی در شروع اعتیاد
5-بررسی رابطه میان طبقه اجتماعی و نوع مواد مخدر مصرفی در دوره نهایی مصرف
ج- اهمیت موضوع:
به عنوان یک محقق به دلیل اینکه این موضوع مشغله ی اصلی ذهن ما بوده و ضمناً موضوع اعتیاد موضوع تحقیقی ما در دوران کارورزی نیز بوده و به بیانی دیگر از آنجایی که اعتیاد را ما به طور ملموس می توانیم در جامعه مان مشاهده کنیم پس بر آن شدیم تا به طور علمی این مشکلات را بررسی کنیم.
مسئله ی اعتیاد و قاچاق مواد مخدر معضلی است تقریباً جهانی و کشورهای بی شماری از آن به عنوان یکی از کلیدی ترین مشکلات اجتماعی یاد می کنند و خطرات آن را جدی می پندارند امروزه تجارت مواد مخدر بعد از قاچاق اسلحه بزرگترین و سودآورترین تجارت روی زمین است. و قاچاقچیان بین المللی مواد مخدر از طریق تجارت افیون در جهان سالانه مبلغ پانصد میلیارد دلار سود به جیب استعمارگران سرازیر می کنند، آمار و ارقام مربوط به این تجارت مسموم در ایران نیز قابل توجه و تأمل است.
لازم به ذکر است کاربرد این تحقیق در مراکز بازپروری معتادان و کلینیک های ترک اعتیاد می تواند راهگشان برنامه ریزی باشد زیرا برای هر برنامه ریزی موفق می بایست ابتدا شناخت مشکل صورت گیرد بنابراین می توان این تحقیق را سرآغازی برای تحقیقات بعدی دانست.
اهمیت کاربردی:
با توجه به شناختی که در مورد ا عتیاد به عنوان یک بیماری اجتماعی داریم، می توان گفت اعتیاد عبارت از مسمومیت مزمن که برای افراد و جامعه مضر است، مواد مخدر بسان شمشیر دو لبه ای عمل می کند که از یک طرف سود سرشاری فراهم می آورد و از سوی دیگر بر پیکره ی اجتماع سم وارد می کند و باعث از دست رفتن نیروی انسانی و جمعیت فعال و کاهش توانایی های فکری و جسمی منابع انسانی، طبیعی و مالی که می توانستند نقش و تأثیر بسزایی در راه توسعه اقتصادی و اجتماعی و ... ایفا کنند.
اهمیت کلی پرداختن به اعتیاد و قاچاق مواد مخدر در جامعه ی رو به توسعه ی ایران زمانی جدی بودن و ضرورت طرح آن را می نمایاند که نگاهی به آمار و ارقامی که بعضاً از سایر منابع در مناسبت های مختلف ارائه می گردد داشته باشیم که این مهم خود گویای تصویر کلی از شدت ابعاد این مسئله ی اجتماعی و معضل همگانی در تمامی ساختارهای جامعه است.
امروزه شنیدن آمار و ارقام مربوط به اعتیاد مواد مخدر و مسائل ناشی از آن بخصوص در میان نسل جوان تصویر دردناکی را رو در روی انسان قرار می دهد که نمی تواند بی اعتنا به این مشکل بزرگ اجتماعی باشد.
که در اینجا برای فهم بهتر موضوع می توان از خسارت های اقتصادی ناشی از سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر در ایران در سال 1373 نام برد:
خسارت های اقتصادی ناشی از سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر در ایران سالیانه بر اساس محاسبه صورت گرفته در سال 1373 بالغ بر 480 میلیارد تومان برآورد گردیده است که با توجه به افزایش نرخ تورم سالیان این رقم در سال 1373 معادل 700 میلیارد تومان در سال تخمین زده می شود، که نگارنده تصریح می نماید که اگر این رقم قابل توجه صرف سازندگی و ایجاد مشاغل برای جذب عظیم خیل از بیکاران می شد سیمای اجتماعی و اقتصادی متحول می گشت.
ضمناً همان طور که قبلاً هم گفته شد با کمال تأسف دیده شد، که بیشترین معتادان هر جامعه را افراد طبقه پائین تشکیل می دهند که در این جا می توان به نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی حاکم در جامعه اشاره کرد.
به طور مثال در مورد اعتیاد در جامعه ی آمریکا می توان گفت: یکی از دلایل عمده ای که جامعه آمریکا بالاترین رقم معتادان را دارد وجود طبقات اجتماعی مختلف در آن جامعه است. طبقاتی بودن آن جامعه تضاد اجتماعی را زیاد می کند و شاید مواد مخدر راه درمان مناسبی در این زمینه برای مردم باشد، هر ساله دولت آمریکا میلیونها دلار پول صرف بهبود بیماری اجتماعی اعتیاد می کند و با توجه به نظر رهبران آمریکا به این مشکل اجتماعی سالیانه درصد معتادان در حال افزایش است و به همین دلیل می توان به جرأت گفت: تا شکاف و فاصله ی طبقاتی کم نشود اعتیاد هم در آن جامعه کاهش نخواهد یافت[10].
حال لذا از آنجایی که اعتیاد به مواد مخدر یکی از آسیب های اجتماعی تهدیدآمیز و ویرانگر به شمار می رود که زمینه ی سقوط بسیاری از ارزش ها و معیارهای اخلاقی را فراهم می کند و سلامت افراد جامعه را به خطر می اندازد پس متوجه می شویم که مؤثرترین شیوه در راستای کاهش و جلوگیری اعتیاد به مواد مخدر بررسی همه جانبه ی ساختاری اعتیاد می باشد و این مطلب ضرورت انجام تحقیق را در رابطه با موضوع یاد شده برای ما بیش از پیش مشخص می کند.
تعاریف و مفاهیم
تعریف مواد مخدر: در زبان فارسی به چیزی که ایجاد سستی و رخوت کند مخدر گفته می شود و اکثر فرهنگ های فارسی در این زمینه اختلافی ندارند[11]. اما آن چیزی که در فرهنگ عامه از کلمات مخدر و مواد مخدر استنباط می گردد منظور کلیه دارو هایی است که به نحوی اعتیادآور باشند به عبارت دیگر کلیه ی داروهایی که مصرف آنها باعث اعتیاد گردد، اعم از اینکه سستی زا، شورانگیز، وهم آور یا مسکن و خواب آور باشند از نظر فرهنگ عامه ماده مخدر محسوب شوند؛ در حالیکه بسیاری از آنها نه تنها مخدر و سستی زا نیستند بلکه همانطور که اشاره شده باعث تغییرات فکری در مصرف کنندگان می گردند.
مواد مخدر به مفهوم بالا از نظر طبقات خاص جامعه نیز معنی و مفهوم جداگانه می تواند داشته باشد، چنانچه نظر یک معتاد به مصرف تریاک قطعاً با نظر یک فرد غیرمعتاد، یا یک پزشک به طور قطع متفاوت است.
حتی نظر دو معتاد نیز با یکدیگر ممکن است اختلاف داشته باشد و همین طور طرز فکر دو نفر مصرف کننده برحسب اینکه چه نوع ماده ای مصرف کنند یا در چه شرایط سنی، فکری، اجتماعی، جسمی و یا حتی زمانی اقدام به مصرف مواد مخدر کنند با یکدیگر متفاوتند و در واقع کسانی که سعی می کنند در یک شرایط آزمایشگاهی یا مجرد برای ماده ی مخدر تعریفی بیابند سعی شان بیهوده است:
عده ای گمان می کنند که هر دارویی که از نظر قانونی تولید و توزیع یا مصرفش تحت کنترل درآید با هر ماده ای را که قانونگزار جز مواد مخدر محسوب کند باید ماده مخدر بدانیم. عده ای ا ز قضات یا دانشجویان پلیس و علوم قضایی از این گروه هستند، شاید بتوان گفت بهترین تعریف برای ماده مخدر تعریفی است که کلیه جنبه های آن ا عم از فردی، اجتماعی، دارویی و نیز اثرات فیزیولوژیکی را دربرگیرد.
چنین تعریفی که از رابطه ی بین فرد و دارو شروع می کند و به اثرات اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی موضوع می پردازد، جریانی است که مفاهیم جدیدی برای روشنی آن لازم است. بنابراین ذیلاً مفاهیمی که برای روشن شدن تعریف مواد مخدر لازم است بطور اختصار مورد بررسی قرار می دهیم.
الف- دارو (drug)
هر ماده ای که با تأثیر روی سیستم مرکزی اعصاب قادر به ایجاد تغییرات جسمانی، روانی در رفتار در انسان باشد، ماده مخدر نامیده می شود
ب- وابستگی (Dependence)
هر ماده ای که انسان پس از مصرف نسبت به آن وابستگی پیدا کند اعم از اینکه این وابستگی روانی یا جسمانی باشد، آن ماده را ماده مخدر می نامند.
پ- اجتماعی (Social)
هر دارویی که پس از مصرف آن چنان تغییراتی در انسان ایجاد کند که از نظر اجتماعی این تغییرات قابل قبول یا پذیرش نباشد و اجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد، آن دارو مخدر است.
ت- بی تفاوتی (Tolerance)
هر دارویی که مصرف آن باعث بی تفاوتی یا مصونیت انسان نسبت به آن دارو گردد از نظر سیاسی این دارو مخدر است.
تعریف اعتیاد:
برای دستیابی به مفهوم و معنی ماده مخدر باید به تعریف اعتیاد نیز توجه داشت.
در طول قرن هجدهم اعتیاد به مواد مخدر را یک نوع مسمومیت تدریجی می دانستند[12] با این وجود موضوع همچنان از نظر نحوه ی تشخیص و هم از جهت چگونگی درمان موضوع تحقیقات مختلف بوده و هست.
آنچه که در طول این سالهای دراز از کنکاش و بررسیها بدست آمده این است که اعتیاد به مواد مخدر جنبه های مختلف دارد و بطور کلی اعتیاد یک امر مطلوب نیست.
آنچه که محققین را به این طرز فکر کشانیده و دنیای اعتیاد را این چنین وسیع جلوه گر ساخته چند جنبه بودن اعتیاد است که در اینجا به اهم آنها اشاره می شود.
الف: اعتیاد یک بیماری است.
ب: معتاد مجرم است.
ج: اعتیاد یک مسمومیت است.
د: اعتیاد یک بیماری اجتماعی است.
هـ: اعتیاد یک بیماری روانی است.
و: اعتیاد بی تفاوتی در مقابل دارو است.
ز: اعتیاد یک بیماری مسری است.
ح: اعتیاد وابستگی جسمانی به مواد مخدر است.
ی: اعتیاد وابستگی روانی به مواد مخدر است.
و.......
تا اینکه در سال 1930 سازمان ملل متحد برای دستیابی به تعریفی همه جانبه تر، کمسیونی از متخصصین کشورهای مختلف تحت عنوان کارشناسان تشخیص داروهای اعتیادآور، که هم اکنون شعبه ای از سازمان بهداشت جهانی است، تشکیل داد و این کارشناسان سرانجام در سال 1950 با تعریف زیر برای اعتیاد به مواد مخدر موافقت کردند:
«اعتیاد به مواد مخدر عبارتست از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود، و به حال شخص و اجتماع زیان بخش است».
خصوصیات اعتیاد از این قرار است:
1-وجود تمایل شدید و مقاومت ناپذیر، یا احتیاج و یا اضطرار به استعمال دارو بدست آوردن آن، از هر راهی که امکان دارد.
2-وجود گرایش به ازدیاد میزان دارو.
3-وجود وابستگی و روانی و جسمانی به آثار دارو[13].
آخرین تعریفی که در مورد مفهوم ا عتیاد در اینجا بیان می شود تعریف دکتر نگل[14] محقق آمریکایی است که می گوید: «اعتیاد حالت فردی است که در اثر مداومت در استعمال یک داروی خاص، خویشتن داری[15] خود را از دست داده است و در نتیجه استعمال داروی مذکور آنقدر افراط می کند که این کار به حال او و اجتماع مضر واقع می شود[16].
معتاد:
معتاد به انسانی اطلاق می شود که از چهار طریق خوردن و تزریق، دود کشیدن و یا تنفس و بالاخره از راه مقعد یک یا چند ماده مخدر را بطور مداوم مصرف کند و در صورت قطع این عمل با مشکلات تنی- روانی روبرو گردد.
در واقع می توان گفت معتاد کسی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم، متکی به ماده مخدر یا دارو شده باشد و یا به عبارت دیگر قربانی هر نوع وابستگی دارویی یا روانی مواد مخدر باشد معتاد شناخته می شود. و در صورتی که دارو به بدن نرسد اختلالات روانی و فیزیکی موسوم به سندرم محرومیت ایجاد می شود.
حال که ما در اینجا مفاهیم را بررسی کردیم لازم است به بررسی اثرات اعتیاد بپردازیم:
در ایران چه می گذرد .....
به گزارش مهر، ایران به لحاظ جغرافیایی همسایه بزرگترین کشور تولید کننده خشخاش و مخدرهای طبیعی است که به طور متوسط سالانه حدود 3 هزار تن مواد مخدر تولید می کند و در سال جاری نیز بنابر اطلاعات دریافتی، با کمک و همکاری بیشتر کشورهای مستقر در افغانستان، کشاورزان خشخاش کار توانستند این میزان را به 5 هزار تن برسانند.
با توجه به فرهنگ اعتقادی اسلامی ایرانیان و ناهنجار شناختن مصرف مواد مخدر، جامعه ایران در بعد مبارزه با عرضه و تقاضا هر ساله هزینه های هنگفتی صرف می کند. به طوری که طی این سالها سهم ایران از این مبادلات به شهادت رسیدن 3 هزار و 500 نفر از بهترین جوانان این مرز و بوم در راه مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر بوده است.
وجود دو میلیون معتاد رسمی و تفننی، سیصد هزار معتاد تزریقی، ارتباط مستقیم 60 درصد طلاق های کشور با اعتیاد، وارد آمدن سالانه بین 4 تا 5 هزار میلیارد تومان خسارت مالی از این طریق به کشور و مرگ روزانه 10 تا 12 معتاد و صدها معضل و مشکل دیگر از پیامدهای شوم اعتیاد است.
بر اساس آمار موجود طی 5/11 سال گذشته 21 هزار و 670 معتاد به دلیل سوء مصرف مواد مخدر در کشور فوت کرده اند و این در حالی است که بر اساس آخرین آمار، در سال 83 روزانه یک هزار نیروی مولد به دلیل دستگیر شدن در زمینه مواد مخدر از چرخه ی اقتصادی خارج شده و به آن لطمه زده اند که این تحلیل نیروهای انسانی مولد، افزایش بیکاری و .... را به دنبال داشته است[17].
انحرافات اجتماعی: طرحهای غیرعادی و ناسالم تشکیلات و روشهای فکری و رفتاری یک اجتماع و اوضاع اجتماعی بدی است که سبب بروز اختلالهای رفتاری فردی می شوند. در تعریف دیگر می توان گفت: کنار گذاشتن هنجارهای رایج جامعه انحرافات اجتماعی نامیده می شود.
کنترل اجتماعی: به مکانیسم هایی اطلاق می شود که جامعه برای واداشتن اعضایش به سازگاری و در واقع جلوگیری از ناسازگاری به کار می برد.
قاچاق: کاری بر خلاف قانون است و به طور پنهان انجام می شود مثل کشت و خرید و فروش مواد مخدر و یا مشروبات الکلی از این جمله است.
قاچاقچی: شخص یا گروهی است که به کار قاچاق مواد مخدر مبادرت می کند.
علت اعتیاد: منظور علتی است که فرد معتاد به دلیل آن علت، برای اولین بار به مواد مخدر روی آورد.
مدت اعتیاد: عبارت است از زمانی که فرد معتاد مجبور به استفاده از یک یا چند داروی مخدر شده است و به عبارت دیگر مدت اعتیاد، پاسخ خود به خودی یک شخص در وضع معین است که تکرار می شود.
مدت ترک: جمع مدت زمانی است که یک معتاد از هر بار ترک اعتیاد خود به مواد مخدر را داشته است.
تعریف طبقه ی اجتماعی:[18]
به مجموعه کسانی اطلاق می شود که در پیوستاری اقتصادی دارای موقعیت مشترکی هستند اگر چه مقصود از طبقه بیان موقعیت افراد در بازار است- به عقیده وبر- ، ولی «طبقه ی اجتماعی» بیشتر بر مواردی چون حیثیت، سبک زندگی تأکید دارد.
پاورپوینت بررسی اثر فسفر و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف نخود در منطقه گرگان 35 اسلاید
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 16 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 2575 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
پاورپوینت بررسی اثر فسفر و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف نخود در منطقه گرگان 35 اسلاید
چکیده
این آزمایش در سال زراعی 85–84 در ایستگاه تحقیقات هاشم‌آباد گرگان به منظور بررسی اثر کود فسفره و تراکم بوته بر روی ارقام نخود با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح کود فسفره (کود فسفره=A شامل سه مقدار 0=a1، 45=a2 و 90=a3 کیلوگرم سوپرفسفات ترپیل در هکتار) بود. فاکتور فرعی شامل ترکیب سه رقم (رقم=C و c1=Filip86-50c و c2=Filip89-50c و c3=Filip84-48c) و سه تراکم بوته (تراکم=B، 20=b1، 30=b2، 40=b3 بوته در مترمربع) به صورت فاکتوریل بود. در مجموع 27 تیمار در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه‌برداری در 6 مرحله رشد و نمو به منظور یادداشت‌برداری‌های لازم از صفات موردنظر (ارتفاع، شاخص سطح برگ، وزن خشک کل، وزن خشک برگ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد نهایی و شاخص برداشت) صورت گرفت.
تیمارهای 45 کیلوگرم و 90 کیلوگرم فسفر در هکتار به ترتیب با میانگین 23/40 و 68/40 گرم بیشترین وزن صد دانه به دست آمد. در تراکم 20 بوته و 30 بوته در مترمربع به ترتیب با میانگین 96/40 و 22/40 گرم حداکثر وزن صد دانه را داشت. اثر ارقام مختلف بر وزن صد دانه تفاوت معنی‌دار داشت و رقم Filip86-50c با میانگین صد دانه 3/41 گرم دارای بیشترین وزن صد دانه است. بیشترین وزن صد دانه در رقم Filip86-50c با تراکم 20 بوته در مترمربع و میزان فسفر 45 کیلوگرم در هکتار (95/46 گرم) بود. اختلاف معنی‌داری بین سطوح فسفر در رابطه با عملکرد دانه نبود، ولی ارقام دارای اختلاف بسیار معنی‌داری در سطح یک درصد احتمالات بودند و رقم Filip86-50c بیشترین عملکرد (5/254 گرم دانه در مترمربع) را داشت. در سطوح تراکم اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد احتمالات مشاهده شد و با افزایش تعداد بوته در واحد سطح از 20 بوته در مترمربع به 30 و 40 بوته در مترمربع افزایش عملکرد دانه صورت گرفت. تراکم 30 بوته در مترمربع با میزان فسفر 45 کیلوگرم در هکتار با میانگین 2/256 گرم وزن دانه در مترمربع بیشترین بود و اختلاف معنی‌داری با سایر سطوح داشت. رقم Filip86-50c با تراکم 30 بوته در مترمربع با 3/278 گرم وزن دانه در مترمربع دارای بیشترین میانگین بود. حداکثر شاخص برداشت در اثرات متقابل سه جانبه فسفر، تراکم و رقم در میزان فسفر 45 کیلوگرم در هکتار و رقم Filip89-50c و تراکم 30 بوته در مترمربع با 57/66 درصد بوده است. در نهایت مشخص گردید که رقم Filip86-50c با میزان فسفر 45 کیلوگرم و تراکم 30 بوته در مترمربع با 7/336 گرم وزن دانه در مترمربع بیشترین عملکرد را داشته که از نظر تولید اقتصادی در شرایط منطقه مورد آزمایش ارجح بوده و این تیمار قابل توصیه است.
مقدمه
پس از غلات دومین منبع غذائی بشر حبوبات است(1). دانه حبوبات با داشتن 30-18 درصد پروتئین نقش مهمی در تأمین مواد پروتئینی مورد نیاز انسان میتواند داشته باشد(8). نخود یکی از مهمترین حبوبات است و در بین حبوبات در ایران بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است(8، 11، 17 و 21). نخود بطور معمول 25درصد پروتئین دارد(9). دو عامل مهم در افزایش عملکرد میزان کود مصرفی و تراکم مطلوب است که در این تحقیق سعی شده بهترین میزان کود فسفر و تراکم مورد نیاز مشخص شود از علائم اصلی کمبود فسفر آن است که معمولاً قبل از اینکه طول گیاه به 8-6 سانتی‌متر برسد، رنگ ارغوانی در برگ‌های زیرین گیاه پدیدار میشود(2 و 21). مصرف فسفر باعث زودرسی و بلوغ زود هنگام که منجر به فرار از خشکی میشود، میگردد(21). مشاهده شده که با کاربرد 75 کیلوگرم P2O5 همراه با آبیاری افزایش عملکرد را معنی‌دار میکند (19 و 20).
دانلود فایل بررسی رابطه بین افسردگی و بهره وری شغلی کارکنان ایزوگام بام گستر دلیجان
| دسته بندی | کار و امور اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 1747 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 153 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه.......................................... 2
بیان مسئله .................................... 5
اهداف تحقیق.................................... 6
هدف کلی........................................ 7
اهمیت و ضرورت پژوهش............................ 7
فرضیه اصلی..................................... 9
متغیرهای پژوش.................................. 9
تعاریف عملیات متغیرها.......................... 11
فصل دوم: پیشینه تحقیق
مقدمه.......................................... 13
تعاریف افسردگی ................................ 13
تاریخچهی افسردگی .............................. 14
طبقه بندی افسردگی ............................. 15
ضوابط تشخیص افسردگی بر اساس DSM IIIR ........... 20
ضوابط افسردگی تشخیص گسترده مهاد................ 22
ضوابط تشخیصی مالیخولیایی....................... 24
ضوابط تشخیصی خلق چرخهای........................ 25
اختلالات خلقی.................................... 26
کدهای دورههای افسردگی اساسی ................... 28
اختلال افسردگی عودکننده ........................ 28
اختلال افسردگی خویی............................. 29
مدل بیولوژیکی افسردگی.......................... 32
دیدگاههای نظری درباره افسردگی.................. 34
دیدگاههای رفتاری نگری.......................... 37
الگوی استیصال اکتسابی.......................... 39
الگوی اسنادی................................... 40
دیدگاه شناختی ................................. 41
دیدگاه رفتار شناسی طبیعی....................... 46
دیدگاه یادگیری................................. 53
دیدگاه انسان گرایی، هستی گرایی................. 55
افسردگی از دیدگاه علماء اسلامی ................. 55
نشانه شناسی حالات افسردگی....................... 56
افسردگی در زنان ............................... 58
نقش هورمون ها در افسردگی....................... 59
سندرم پیش از قاعدگی ........................... 61
افسردگی های فصلی............................... 61
افسردگی های دوران یائسگی ...................... 62
علایم تشخیص افسردگی در زنان .................... 62
علایم عمده افسردگی.............................. 63
روشهای درمان افسردگی........................... 64
داروهای افسردگی................................ 65
انواع داروهای SSRI............................. 66
پیشگیری از افسردگی............................. 66
چه کارهایی باید کرد؟........................... 68
رابطه میان افسردگی و اعتیاد ................... 68
دشمن به دنبال ایجاد افسردگی در میان جوانان است 71
خانواده ها درگیر سردرگمی جوانان برای انتخاب مسیر صحیح زندگی هستند 72
شادبودن جوانان باید نهادینه شود................ 73
نگرانی از افسردگی جوانان ...................... 76
تاریخچه بهرهوری و تعاریف آن ................... 78
عوامل متشکل بهرهوری ........................... 82
فرمول بهرهوری ................................. 83
مدیریت بهرهوری ................................ 84
عوامل مؤثر بر ارتقای بهرهوری .................. 88
راههای توسعه و افزایش بهرهوری ................. 93
آموزش و بهرهوری ............................... 95
تأثیر مشارکت کارکنان در بهرهوری ............... 997
ارزیابی عملکرد بهرهوری ........................ 98
آگاه کردن از نتایج عملکرد شغلی ................ 99
مراحل موفقیت .................................. 101
بهرهوری ....................................... 101
برای بهبود بهرهوری موانعی ..................... 107
فواید عمومی بهرهوری ........................... 108
منافع و فواید بهرهوری برای سیستم های دولتی و شرکتها 109
عوامل مؤثر بر افزایش سطح بهرهوری............... 110
فصل سوم:روش پژوهش
روش پژوهش ..................................... 113
جامعه آماری ................................... 113
نمونه آماری ................................... 113
روش نمونه گیری ................................ 114
ابزار پژوهشی .................................. 114
ویژگیهای پرسش نامه بهرهوری شغلی ............... 114
پرسش نامه افسردگی بک .......................... 115
معیارهای مورداستفاده در آزمون بک .............. 117
مزایای EBI..................................... 117
روایی آزمون افسردگی بک ........................ 118
اعتبار تست بک EBI.............................. 118
روش محاسبات آماری ............................. 119
پرسشنامه افسردگی بک ........................... 119
پرسشنامه بهره وری شغلی ........................ 129
فصل چهارم:تحلیل داده های آماری
تحلیل آزمونها ................................. 135
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
مقدمه ......................................... 141
بحث و نتیجه گیری............................... 142
پیشنهادات ..................................... 143
محدودیت ها .................................... 144
منابع ......................................... 145
مقدمه
در سالهای اخیر توجه به بهداشت روان در جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه به دلیل نیاز روزافزون ساکنین آنها به خدمات بهداشتی ابعاد تازه تری یافته است. با این وجود نیازمند مبرم به برنامه ریزی صحیح و جامع در تأمین بهداشت روانی کارمندان کاملاً محسوس است ، چرا که آنان نقش مهم و تعیین کنندهای در ساختن جامعه به عهده دارند و اگر به مشکلات روانی آن توجه نشود این احساسات نمی تواند به جامعه کمکی برساند.
افسردگی یکی از رایج ترین انواع ناراحتی های روانی است که باعث مراجعه به روانپزشکان، روانشناسان و دیگر متخصصان بهداشت روانی می گردد از این لحاظ افسردگی با سرماخوردگی در میان ناراحتی های جسمانی قابل مقایسه است. (زلیگمان 1975) در هر لحظه از زمان 15 تا 20 درصد افراد بزرگسال جامعه ممکن است عوارض و نشانه های مختلف افسردگی شدید را از خود نشان دهند. حداقل 12 درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته در طی عمر خود برای معالجه علائم افسردگی شدید به متخصصان روانی مراجعه می کنند.
حدس زده می شود که 75 درصد افرادی که در مؤسسات درمان روانی بستری می شوند دچار افسردگی هستند به دلایلی که هنوز کاملاً روشن نشده درصد بیشتری از بانوان دچار افسردگی می شوند. نسبت زنان به مردان افسرده در ممالک پیشرفته صنعتی تقریباً دو بر یک است . (براون وهرس، 1987)
مطالعاتی که در سالهای اخیر از طرف متخصصان سازمان جهانی بهداشت در کشورهای در حال توسعه آسیا و آمریکا انجام گرفته از افزایش دامنه شیوع افسردگی در میان علل در حال رشد حکایت می کند (سازمان جهانی بهداشت، 1973).
هدف آموزش در ادارات و مؤسسات مالی پرورندان شخصیتهای سالم و متعالی است که با دانش خویش بتوانند برای جامعه مفید باشند چون کارمندان با مسائل و مشکلات زیادی روبرو هستند. توجه به بهداشت روانی آنها از مهمترین مسائل و در رأس مسائل آموزشی است، با این وجود بدون پژوهش و انجام نظرسنجی های لازم نمی توان به صراحت اعلام نمود که رسیدگی به مسائل روانی در مراکز از چه اولویتی برخوردار است. (صالحی، طرح پژوهش، 1380).
بنابراین توجه بیشتر به سلامت روانی کارمندان لازم و ضروری است. بیماری افسردگی جسم، روان، افکار انسان را گرفتار می سازد. خوردن و خوابیدن وی را مختل می کند و به طرز تفکر رفتار بیمار با دیگران اثر می گذارد. بیماری افسردگی را نباید به حالت زودگذر افسردگی در موقعیت های خاص برای مدتی کوتاه پیش می آید، اشتباه گرفت. افراد مبتلا به این بیماری به تنهایی قادر نیستند از عهده زندگی خود برآیند و برای بازیافتن سلامتی به فرد کمک کنند. (جلالی، منیژه، 1380).
مشکل روحی افسردگی با ضریب بالایی در میان کلیه اقشار به ویژه نسل جوان و مخصوصاً زنان میدان تاخت و تاز فزایندهای به خود گرفته و هر روز جمعی را به سوی خود جذب می کند تا آن جا که پی آمدهای این بیماری روحی زنگ خطری برای آنان که دلسوز نسل جوان هستند نواخته است و باید همه و همه را برای شناخت پیشگیری و مقابله با این مشکل بسیج کرد. متأسفانه از جمله تأثیرات این مشکلات بر روی کارمندان مسأله است بر روی بهرهوری شغلی که با توجه به اهمیت بسزایی که در رفع نیازهای زندگی دارد این مشکل باید مورد توجه علما و متخصصین و روانشناسی و جامعه شناسی قرار گیرد.
شیوع روزافزون این اختلال افسردگی به قدری است که عدهای از محققین و صاحبنظران را بر آن داشته است تا از آن بعنوان (سرماخوردگی روانی) یاد کنند. همان گونه که کسی در طول حیات خود در مقابل سرماخوردگی قبلاً شود هیچ کس نیز در مقابل افسردگی مصونیت نداشته و امکان ابتلا به افسردگی در مقایسه با سایر اختلالات روانی بیشتر است. (اویسون، 1982، هیدرینگتون، 1986).
با توجه به عوامل یادشده و تعاریف افسردگی آن چه که در این پژوهش مورد نظر محقق است تأثیر این اختلال در بوجود آوردن افت بهرهوری شغلی می باشد، چرا که این مسئله از نگرانیهای شایع خانواده هاست و هم مسئله تعداد زیادی از شاغلین با این مسئله مواجه هستند و اثرات سوئی که بر سلامت روان آنها وارد و آن را مخدوش می سازد.
در حال حاضر، روند رو به توسعه تکنولوژی در بخشهای مختلف صنعت و معدن، خدمات کشاورزی و همچنین ارتباط نزدیک بین انسان و ماشین آلات، انسان به ویژه کارگران را با عوامل فیزیکی، بیولوژیکی متعددی مواجه ساخته که اثرات نامطلوب و بیماری زای بسیاری از این عوامل به خوبی شناخته شده و به اثبات رسیده است. این امر متخصصان علوم بهداشتی را بر آن داشته تا پیشگیری از اثرات ناخواسته و مضر عوامل زیان آور بپردازند، چرا که در غالب موارد بیماری های شغلی غیرقابل درمان بوده و اصولاً پیشگیری از کلیه جهات بهتر از درمان می باشد. از طرفی بهرهوری و مسئله کارایی و اثربخشی سازمانهای تشکیل دهنده یک جامعه عامل اصلی رشد و توسعه آن جامعه محسوب می شود.
بهرهوری یک ابزار اساسی برای توسه در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و اقتصادی است. بهرهوری بالا در جامعه و در سطح کوچکتر در سازمان از یک سو زمینه حرکت ملی را فراهم می آورد و از سوی دیگر باعث تقویت انگیزههای یکایک افراد در به ثمر رسانیدن این تلاشها می شود. به طور کلی فعالیتهایی که سه مشخصه کارایی، اثربخشی و کیفیت را در برداشته از بهرهوری مناسبی برخوردار خواهند بود. (حقیقی، 1380).
با توجه به اینکه افسردگی می تواند یکی از مسائل مهم در کاهش بهرهوری باشد تحقیق حاضر بر این است که رابطه افسردگی و بهرهوری را بسنجد و ببیند که افسردگی تا چه حد بر روی بهرهوری سازمان تأثیر می گذارد.
بیان مسئله
تحقیقات و بررسی های انجام شده و نیز تجربیات روزانه حاکی از آنند که تعداد قابل توجهی از کارمندان در عاطفه، ادراک، تفکر خود علایم نشانه هایی را بروز دهند که بیانگر افسردگی آنان است. این عارضه افسردگی، علاوه بر آن که موجب کاهش کارایی شغلی و اجتماعی کارمندان می شود آنان را به مشابه کودکانی خجول و گوشه گیر و ناامید، درمانده و فاقد اعتماد به نفس بالا و ... انگشت نمای همکارا نشان می سازد و مانع از به فصل درآمدن و بروز توانمندیهای بالقوه این افراد می شود.
گرچه کارمندان افسرده در خانواده افرادی آرام و حتی منفعل هستند و دردسرها و شیطنت های کمتری در خود نشان می دهند ولی تفاوت رفتاری آنها با دیگر افراد موجبات نگرانی خانواده را فراهم می آورد و ممکن است آنان را برانگیزاند تا در پی کمک و چاره برآیند (به نقل از پایان نامه نرگس خاتون درویش).
سازمان مدیریت جهانی سال 2001 را به بهداشت روان اختصاص داد. در سال 1990 در میان 10 علت اول ناتوانی در جهان از 5 علت مربوط به اختلالات روانی اولین عامل، افسردگی تک قطبی است. در حال حاضر افسردگی چهارمین علت بیماریهای شایع در جهان می باشد. افسردگی تک قطبی است. و طبق برآوردهای انجام شده تا 2020 دومین، علت شایع بیماری در جهان افسردگی خواهد بود. بر اساس آمار WHO در حال حاضر 340 میلیون نفر درجهان از افسردگی رنج می برند.
بنا به گفته همین سازمان مسائل عصبی – روانی سبب بخش عظیمی از ناتوانی ها و درد و رنج بشر است. کمبود تحقیق در خصوص این پدیده کارمندان موجب ناشناخته ماندن ابعاد و جنبه های مختلف آن شده است و هر نوع اظهارنظر در خصوص آن تنها ملاکی بر تحقیقات دیگران و دادهای نظری است.
حال با توجه به این که قشر عظیمی از جمعیت کشورها را کارمندان تشکیل می دهد بنابراین آینده کشور ما بستگی به اینان دارد. مطمئناً اگر بتوان با تشخیص به موقع مسائلی که باعث افسردگی آنان می شود را شناخت و موانع را از سر راه آنان برداشت، آنان با روحیه بهتری خواهند توانست در محیط کاری پیشرفت نمایند.
اهداف تحقیق
افسردگی از جمله اختلالاتی است که در ایران کمتر موضوع مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است و ارتباط آن با فاکتورهای احتمالی مختلف از جمله بهرهوری شغلی کودکان ناشناخته مانده است و این در حالی است که محققین خارجی به خصوص روانشناسان و روانپزشکان غربی جلدها تحقیق و بررسی پیرامون افسردگی می افزاید. در کشورهای مختلف همواره از مسایل مهم و حیاتی در برنامه ریزی های مقطعی برنامه ریزی های بلندمدت بوده و هست. در کشور ما نیز این موضوع به دلیل وجود کثیر جوانان و ضرورت بهرهوری مناسب و مکفی از این نیروها در جهت توسعه و پیشرفت کشور یکی از مهمترین مسائل در برنامه ریزیهای مقطعی و بلندمدت کشورمان را تشکیل می دهد.
هدف کلی
بررسی مقایسهای میزان افسردگی و تأثیر آن بر بهرهوری شغلی مردان و زنان شاغل در شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان می باشد.
اهمیت و ضرورت پژوهش
بهرهوری شغلی امروزه یکی از نگرانیهای مهم مدیران و دست اندرکاران است همه ساله تعداد زیادی از کارمندان در کشورهای جهان با پدیدهای به نام افت بهرهوری شغلی مواجهند و علاوه بر افت شغلی بر آثار سوء اقتصادی در شکل ملی تأثیر ناگواری بر سلامت روان مردم گذاشته و نگرانی نامطلوبی برای خانواده ها به دنبال داشته است.
راستی افت راندمان کاری چیست؟
چگونه می توان افت راندمان کاری و عوامل بوجود آورنده آن را در کارمندان تشخیص داد؟ وظیفه خانواده و مدیران و مسئولین در این خصوص است.
«منظور از افت بهرهوری شغلی یا افت راندمان کاری کاهش عملکرد شغلی که (شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان) مقدار از نمره 1 – 20 توسط مسئولین به کارمندان داده می شود) از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است» آن چه مهم است این است که بسیاری از کارمندان توانایی بالقوه برای موفقیت و پیشرفت و بهرهوری بهتر را دارند ولی دچار افت یا شکست می شوند که با شناخت دقیق و درست علل و عوامل این پدیده، می توان جلوی بسیاری از افتها و شکستهای کاری را گرفت. از جمله عواملی که می توان در موفقیت و شکست کارکنان مؤثر دانست سه دسته است:
1- عوامل فردی
2 – عوامل سازمانی
3 – عوامل خانوادگی و اجتماعی
آن چه که در این پژوهش مورد نظر است تا بررسی گردد تأثیر افسردگی بر بهرهوری شغلی است که می تواند هر سه عامل بطور مثال عدهای از کارمندان محیط کار به دلیل فشارکاری بالا و عدم رسیدن به اهداف در خود فرو می روند، تنهایی و گوشه گیری را انتخاب می کنند و به افسردگی های خفیف زودگذر مبتلا می شوند. این حالت در زنان بیشتر دیده می شود. که اغلب بی حوصلهاند معمولاً یکی از دلایل آن عادت ماهانه می باشد که نگرانند مبادا دیگران از وضع و حال آنان باخبر شوند این موضوع اگر از حد معمول تجاوز کند و در آن افراط شود از یک حالت طبیعی خارج شده و منجر به گوشه گیری و افسردگی در فرد می شود. عدهای دیگر به علت مسائل خانوادگی و تربیتی، برخوردهای تحقیرآمیز دیگران، مراقبتهای شدید و افراطی از آنها و یا به علت عوامل درونی دیگر، خود را از تماسهای اجتماعی برکنار می دارند به جزء با عده معدودی از افراد غیرمعاشرتی گفت و گو و رفت و آمدی ندارند و کمرویی و حیای افراطی آنان باعث منزوی شدن آنها می گردد. در محیط کار هم همیشه تنها هستند و در گوشه گیری کز می کنند. در رفتارشان نیز حالت تردید، ناشی گری، کم حرفی و عدم مشارکت در فعالیتهای جمعی وجود دارد و سعی دارند هیچ وقت در مقابل سؤالات دیگران قرار نگیرند. همیشه از حضور در میان جمع ناراحتند وگاهی از شدت شرم و خجالت سرخ می شوند و عرق بر روی پیشانیشان می نشیند. اگر کمرویی و گوشه گیری های اولیه شدت داشته باشد ممکن است فرد را به افسردگی های شدید بکشاند و او را فردی سست عنصر، مأیوس، خوار و از زندگی بیزار نماید و افکار خودکشی در او ظاهر می شود.
موضوع دیگر قابل بحث تأثیر استرس محیطی و حوادث زندگی بر افسردگی است. بسیاری از روانشناسان بالینی معتقدند که رابطهای بین آغاز افسردگی و استرس محیطی وجود داشته و عدهای نیز بر این باورند که چنین حوادثی نقش عمدهای را بازی می کنند جمعی تحقیقات اخیر وجود رابطه بین عوامل استرس زای محیطی و شروع افسردگی را تأیید میکنند. حال با توجه به این که برخورداربودن از سلامت روح و روان در دوره جوانی از اهمیت بسزایی برخوردار است لذا محقق را بر آن داشت تا به تأثیر افسردگی بر بهرهوری شغلی بپردازد و آن را مورد بررسی قرار دهد.
فرضیه اصلی پژوهش
بین افسردگی کارکنان با بهرهوری شغلی آنها رابطه معناداری وجود دارد.
متغیرهای پژوهش: متغیرهای مورد بررسی پژوهش عبارت است از :
متغیر پیش بین که شامل افسردگی می باشد.
متعغیر ملاک که شامل بهرهوری شغلی می باشد.
تعاریف عملیاتی متغیرها:
افسردگی (تعریف نظری)
مایکل گیلدار[1] و همکارانش (1988) در کتاب روانپزشکی آلسفورد می نویسد احساس غمگینی در موقعیتهای ناجور یکی از تجارب طبیعی انسان است. علایم افسردگی جزیی از بسیاری از سندرمهای روانپزشکی بوده و در برخی بیماریهای جسمی نیز نظیر ثبت غدهای[2] یکی از یافته های شایع است.
نلسون وایزرائل[3] (1984) در میان افرادی که دست به خودکشی می زنند تعداد جوانان افسرده بوضوح بیشتر از جوانانی است که دچار افسردگی می شوند.
کلارسن ج راو[4] (1987) پس از افسردگی یک هیجان عادی بشری نیز هست. این افسردگی های عادی با علایم مثل غمگینی، دلشکستگی، نومیدی، ناکامی یا ناشادی مشخص می شوند. این احساس همگانی و عمومی است و هبط ن اختلال عینی عادی تلقی نمی شود اما گاهی به حدی شدید است که بیمار ممکن است رابطه خود را با واقعیت از دست بدهد دچار هذیان شود و چه بسا دست به خودکشی بزند (لو[5]و لو[6]، 1991) افسردگی به منزله و یک بیماری خلق و خو یا اختلال کنش خلق و خو است.
(بلاک برن[7] و کوترو[8] ، 1990).
در سطح معمول، بالینی افسردگی نشانگانی است که تحت سلطه خلق افسرده است و بر اساس بیان لفظی یا غیرلفظی عواطف غمگین، اضطرابی و یا حالتهای برانگیختگی نشان داده می شود.
افسردگی (تعریف عملی)
منظور از افسردگی در این پژوهش نمرهای است که آزمودنی در تست بک از 15 سال به بالا میگیرد که البته این آزمون بر اساس مقیاسهای بالینی و روانشناسی طراحی شده است.
بهرهوری شغلی (تعریف نظری)
بهرهوری عبارت است از نسبت مطلوبیتهای حاصله (ستاندهها) بر منابع و آن چه که برای حصول به نتیجه صرف شده (دادهها) است. (مرکز بهرهوری ژاپن، ترجمه از شفقی، 76)
بهرهوری شغلی (تعریف عملی)
منظور از بهرهوری در این پژوهش میزان نمرهای می باشد که آزمودنی از پرسشنامه هنجار شده بهرهوری شغلی بدست می آورد.
مقدمه
در این بخش که به پیشینه و چهارچوب نظری تحقیق پرداخته می شود که مستقل بر تعاریف افسردگی، تاریخچه، طبقه بندی ماهیت افسردگی از دیدگاه میچل، مدل بیولوژیکی و دیدگاههای نظری افسردگی که شامل تحلیل گری، رفتارنگری، شناختی، رفتارگرایی طبیعی، انسان گرایی، هستی گرایی، علماء اسلامی پرداخته می شود و سپس به نشانه شناسی حالات افسردگی، پیشینه بهرهوری شغلی و علل آن و تحقیقاتی که در داخل و خارج کشور انجام شده پرداخته می شود.
تعاریف افسردگی
در تعریف افسردگی کازدین (1990) آن را به عنوان یک نشانه یا حالتی از غمگینی می داند که در فرد در زندگی روزمره تجربه می کند و یک سندرم آن را مجموعهای از علایم شامل فقدان علاقه در فعالیتها، احساس بی ارزشی، تغییر در اشتها، آشفتگی در خواب و ... قلمداد می کند.
از دیدگاه رفتارنگری فرسترولوینس و همکاران معتقدند افسردگی عبارت است از کاهش چشمگیر حساسیت در برابر محرکهای محیطی، از دیدگاه شناختی بک افسردگی نوعی تغییر در سازمان فکری و شناختی بیمار است تغییری که به ایجاد دیدگاهی منفی درباره خود وتجارب گذشته و آیندهاش منتهی می گردد. از دیدگاه روان تحلیل گری آبراهام، افسردگی عبارتست از مفاهیم، عزا، فقدان، ناکامی، ضرر و زیان و تجربههای ضربه آورد و دوره کودکی و عواملی که فرد بزرگسال را در برابر گسستگی افسردهوار آسیب پذیر می سازند.
لو و لو (1991) افسردگی به منزله یک بیماری خلق و خو یا اختلال کنش خلق و خو است (بلاک برن و کووترو، 1990).
در سطح معمول بالینی افسردگی نشانگانی است که تحت سلطه خلق افسرده است و بر اساس بیان لفظی یا غیرلفظی عواطف غمگین، اضطرار و یا حالتهای برانگیختگی نشان داده می شود.
تاریخچه افسردگی
افسردگی از زمانهای بسیار دور در نوشته ها آمده و توصیفهایی از آن چه ما امروز اختلالات خلقی می خوانیم. در بسیاری از مدارک طبی قدیم وجود دارد داستان عهد عتیق شاه سائول و داستان خودکشی آژاکس در ایلیاد هومر. هر دو یک سندرم افسردگی را توصیف کردهاند حدود 450 سال قبل از میلاد بقراط اصطلاح مانی و ملانکوکی را برای توصیف اختلالات روانی به کار برد. حدود 100 سال قبل از میلاد کورئیوس سلسوس در کتاب Demedicina افسردگی را ناشی از صفرای سیاه معرفی نمود. این اصطلاح را پزشکان دیگر از جمله ارسطو (180 – 120) بعد از میلاد و جالینوس (199 – 129) بعد از میلاد نیز بکار بردند. همینطور الکساندر ترالز در قرن 6 در قرون وسطی طبابت در ممالک اسکامی را رونق حاد و رازی و ابن سینا و پزشک یهودی میمویند، ملانکولی را هنرامندن بزرگ جهان نیز مجسم کردهاند. در سال 1686 بونت نوعی بیماری روانی را توصیف نمود و آن را mania comelan cholicus نامید. در سال 1854 ژول فالره حالتی را توصیف نمود و آن را جنون ادواری نامید. چنین بیمارانی متناوباً حالت خالقی مانی و افسردگی را تجربه می کنند. تقریباً در همان زمان یک روانپزشک آلمانی با استفاده از اصطلاح «سایکلوتایمی» مانی افسردگی را مراحل مختلف یک بیماری توصیف نمود. امیل کرپلین در سال 1896 بر اساس معلومات روانپزشکان فرانسوی و آلمانی مفهوم تشخیصی است که امروزه روانپزشکان برای تشخیص این بیماری از آنها استفاده می کنند.
فقدان آن سیر رو به دماسن – دپرسیو را شرح داد که شامل اکثر ملاکهای تشخیصی است که امروزه روانپزشکان برای تشخیص این بیماری از آنها استفاده می کنند. فقدان سیر رو به دماسن و تباهی در پیسکوزمانیک دپرسیو آن را از دماسن پره کوز و اسکیزوفرنی تفکیک می نمود. کرپلین نوع خاصی از افسردگی را نیز شرح داد که پس از یائسگی در زنها اواخر بزرگسالی در مردها شروع می شود. و این بیماری بعداً به افسردگی رجعتی معروف شد از آن به بعد یکی از معادلهای اختلالات خلقی شمرده می شود.
طبقه بندی افسردگی
اختلالات افسردگی و شیدایی در کودکان و نوجوانان گزارش می شود. با این حال تردیدهای زیادی در مورد وجود آن ها مطرح شده است. عدهای عقیده دارند که کودکان بنا به دلایل نظری مانند ساختارهای شخصیتی ناپخته نمی توانند طیفهای گسترده خلقی را تجربه کنند (شالته، برانت، وراسیکنی، 1977) . از این نظر چون فراخود کودکان هنوز به کمال خودنرسیده است افسردگی بالینی نمی تواند در کودکان وجود داشته باشد (برس، 1966) عدهای افسردگی را در کودکان یک موجودیت آسیب شناختی درونی و مشاهده ناپاپذیر می دانند که به صورت انواع شکایتهای رفتاری نمود می یابد (مالم کوسیت، 1977) و عدهای دیگر (لفکوتیز و برتون، 1978) با طرح نشانه گذاری رشدی تظاهرات بالینی افسردگی را به شرط شیوع در کودکان بهنجار منتفی می دانند و در دیدگاه دیگر که کودکان را شبیه افسردگی بزرگسالان می پندارند (میشل و همکاران 1988) که در اینجا به طبقه بندی افسردگی ها بر اساس DsmIII و IIIR و Dsm IV می پردازیم.
تشخیص افسردگی در کودکان و نوجوانان موضوعی بالنسبه تازه است. در IIIDsm بویژه آمده است که تشخیص افسردگی در مورد کودکان و هم در مورد بزرگسلان بکار می رود. هرچند قبل از این تشخیص رسمی در سال 1985، وجود افسردگی در کودکان اغلب مورد بحث بود. این بحث بدین علت بود که به نظر نمی رسید رفتاری که در بین بسیاری از کودکان به چشم می خورد نشان اختصاصی افسردگی باشد. یک دلیل برای این موضوع غلبه نظریه روان پویایی در تعیین طبقات تشخیصی سنتی در مرکز بررسی و راهنمایی کالیفرنیا، یک مطالعه طولانی مشهور درباره رشد کودکان (مک فارلین و دیگران، 1954) ، از تولد تا بلوغ صورت گرفت. نتایج این تحقیق 35 درصد از کودکان در شش سالگی اشتهای نامطلوب داشتند ولی در 9 سالگی نسبت آنها به کمتر از 8 درصد رسید.
از سوی دیگر خودداری افراطی (که می تواند رفتار کناره گیرانه نامیده شود). در سالهایی که سایر رفتارها مورد سنجش قرار گرفت دارای میانگین 35 درصدی بود و هرگز از 17 درصد پایین تر نرفت. این موضوع بیانگر آن است که رفتارهای معینی که ممکن است دلالت بر افسردگی در بزرگسالان داشته باشد لااقل در مراحل معینی از رشد کودک و نوجوان غیرطبیعی محسوب نمی شود.
چون کودکان همواره در حال رشد و تغییرات بدنی و روانی هستند ارزیابی مفهوم یا اثرات درازمدت رفتارهای افسردگی و سایر مسائل رفتاری مشکل است.
بررسی های کمی که درباره مطالعات پی گیری شده وجود دارد غالباً دلالت بر آن دارد که افسردگی کودکی در ارتباط با اختلال عاطفی بزرگسال نیست (دهل، 1972) . تا کنون به اثبات نرسیده است که نشانههای مرضی تعیین کننده افسردگی در کودکی پیش بینی کنندههای ثابت افسردگی در بزرگسالی می باشد. هر چند اگر بسیاری از کودکان افسرده وقتی به سن بزرگسالی می رسند دیگر افسردگی نداشته باشند، نمی توانیم از چگونگی تأثیر افسردگی کودکی بر رشد و سازگاریهای دوران بزرگسالی اطمینان داشته باشیم.
در یک مطالعه، بیشتر از 17درصد از کودکانی که والدینشان در برنامه بهداشت خانواده شرک نموده بودند یا در بیمارستان دانشگاه متولد شده بودند غمگیینی یا افسردگی معنی دار بالینی نشان دادند، در حالی که کمتر از 2 درصد آنان معیارهای مربوط به اختلالات عاطفی را در DSM نشان دادند. (کاشانی، سیموزند، 1979).
هرچند این کودکان غمگین تفاوتهای معنی داری با کودکان غیرغمگین داشتند. آنان شکایتهای بدنی بیشتری داشتند، احتمال پیش فعالی در آنان زیادتر بود، اعتماد به نفس پایین تری داشتند و احتمال بیشتری وجود داشت که در دعواهایی دیگر شوند و از مدرسه رفتن امتناع ورزند. تمام این خصیصه ها می تواند بیانگر احتمال بروز افسردگی معمولی در سالهای بعدی زندگی باشد.
شیوع افسردگی در بین کودکانی که به دلیل بعضی مسائل رفتاری بطور سرپایی در کلینیکها مورد معاینه قرار گرفته نیز زیادتر بوده است. برآوردها بسیار متفاوت است ولی رقم 25 درصد به نظر می رسد که یک مقیاس محافظه کارانه باشد (پتی، 1981).
در میان کودکان مدارس ابتدایی که به دلیل مسائل آموزشگاهی به کلینیکهای روانی – تربیتی ارجاع شدهاند، آنهایی که در سالهای بعد، افسردگی نشان دادهاند درصدشان بالاتر بوده و بیش از شصت درصد می رسد.
اکنون این توافق بالنسبه کلی وجود دارد که کودکان نیز ممکن است مانند بزرگسالان افسرده شوند. اکثر متخصصان بالینی نیز موافقند که نشانه های افسردگی درگروههای سنی تغییر می کند. فرد 6 تا 8 ساله افسرده احساس غم، بیچارگی و شاید ناامیدی می کند. خصوصیات فرد افسرده 8 تا 10 ساله عبارتست از از افکار منفی درباره اعتماد به نفس آنان احساس میکنند که بی ارزش دوست داشتنی و عاطلاند، فرد 10 تا 13 ساله می تواند بعنوان کسی که احساس گناه می کند توصیف شود. آنان دستخوش گنهکاری شده و فکر می کنند که به دلیل گنهکاری خواهند مرد و یا کشته خواهند شد. (مکلاکن ویل و دیگران، 1973).
علاوه بر این شکل سنتی افسردگی، ممکن است کودکان افسردگی، به طریقه های غیرمستقیم یا آن چه گاهی اوقات افسردگی تغییر چهره داده نامیده می شود نیز ظاهر سازند. افسردگی تغییر چهره داده شامل رفتارهایی از قبیل فرار از آموزشگاه، فرار از خانه، ماجراجویی، بیماریهای سیپوکندریاکسا و رفتارهای ضداجتماعی و تحریک آمیز می گردد. (سترین و ماک ینو، 1974) (گلاس، 1968، تولن، 1962).
مسائل چندی درباره این مفهوم وجود دارد، زیرا رفتارهایی که نمونه افسردگی ماسک زده شده تعریف شدهاند همگی مسائل عمومی دوره کودکی هستند و اگر تمام این رفتارها بعنوان نشانه های مرضی افسردگی تلقی می گردد، درصد کودکانی افسرده بصورت برجستهای بالا خواهد بود و مسائل زیادی را مطرح خواهد ساخت. افسردگی ماسک زده شده را مورد بحث قرار دادهاند و خاطر نشان می سازند که غالباً نشانه های سنتی می تواند از طریق تحلیل خواب و رؤیا، خیالبافیها و سایر اظهارات کلامی مشخص می گردد. نشانه های افسردگی ماسک زده شده آمیخته و درهم است. در یکی از مطالعات درازمدت مدت درباره افسردگی، پوزنانزکی و دیگران (1976) گروهی از کودکان پرخاشگرانه را که به علت طغیانهای آشوبگر برای درمان ارجاع شده بودند، مورد بررسی قرار دارند.
آنها دریافتند که 55 درصد از این گروه قبلاً از لحاظ بالینی افسرده تشخیص داده شده بود و اکنون که بطور متوسط شش سال و نیم از آن می گذرد و مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتهاند. از طرف دیگر در یک مطالعه روی... . کودکی که برای بستری شدن بیمارستان روانی پذیرفته شده بودند کسانی که در پذیرش آنها وجود افسردگی ماسک زده شده از قبیل پرخاشگر جدی، رفتار غیرقابل کنترل در جامعه، یا بدرفتاری در خانه و مدرسه قید شده بود، دوست داشتند که تشخیص افسردگی در مورد آنان اعمال شود. اما کسانی که مسائل افسردگی از قبیل کوشش برای خودکشی یا اظهارات مختلف درباره افسردگی داشتند به هنگام ترک بیمارستان دوست داشتند که به عنوان افراد افسرده مورد تشخیص قرار بگیرند. (کرست و دیگران، 1981).
یکی از مسائل مربوط به مطالعه افسردگی کودکی عبارتست از فقدان یک تعریف روشن از خصوصیات گروه مورد مطالعه به تازگی ابزارهای ارزیابی خاصی برای اندازه گیری رفتار افسردگی در کودکان، شبیه به آن که در مورد بزرگسالان مورد استفاده واقع می شود، ساخته شده است. یکی از مشهورترین آنها پرسشنامه افسردگی کودکان است که از پرسشنامه افسردگی بک اقتباس گردیده است. (کواکز و بک، 1979) .
چندین نوع مصاحبه میزان شده نیز تهیه شده است (پوزنانسکی و دیگران، 1979، پیک انتیج و دیگران 1978).
استفاده از چندین مقیاس و معیارهایی که در DSMIII آمده است می تواند به تعریف افسردگی کودکی به نحوی که محققان بتوانند ارتباط آن را با افسردگی بزرگسالی بهتر بفهمند، کمک نمایند.
- ضوابط تشخیص افسردگی بر اساس DSMIIIR
ضوابط تشخیصی کژخویی (خلق افسرده)
الف: وقتی افسردگی خلقی (که ممکن است آن را در کودکان و نوجوانان به صورت خلقی که زود برانگیخته و آزرده می شود مشاهده کرد) عملاً در تمام روز، اکثر اوقات توسط شخص ابراز یا توسط دیگران، لااقل به مدت دو سال (یکسال برای کودکان و نوجوانان)، مشاهده گردد.
ب: در فرد افسرده لااقل دو ضابطه از ضوابط زیر دیده می شود.
1) از دست دادن اشتها یا فزون خواری
2) بی خوابی یا فزون خوابی
3) کاهش انرژی یا خستگی
4) احساس کم ارزشی یا بی حرمتی
5) مشکلات تمرکز ذهنی یا مشکل تصمیم گیری
6) احساس از دست دادن امید.
ج: در یک دوره لااقل دو ساله (یکساله برای کودکان و نوجوانان)، نشانه هایی که در زیر بند الف ذکر شدهاند هرگز بیش از دو ماه پی در پی از بین نرفته باشند.
د: فقدان علامتهای مربوط به افسردگی گسترده (مهاد) در خلال دوسال اول اختلال (فقط درسال اول برای کودکان و نوجوانان).
تذکر: وقتی یک فرد افسردگی گستردگی قبلی وجود داشته باشد، این افسردگی بالینی به بهبود کامل (نبودن علائم و نشانه های مرضی معنادار، لااقل از شش ماه پیش) قبل از پدیدار شدن کژخویی رسیده باشد.
از سوی دیگر، از دو سال اول (یکسال برای کودکان و نوجونان) بروز کژخویی، احتمال افزوده شدن رویدادهای افسردگی گسترده، وجود دارد، در این صورت باید هر دو تشخیص (کژخویی، افسردگی گسترده) مورد نظر قرار گیرند.
ه: هیچگاه رویداد آشفتگی یا رویداد کم – آشفتگی واضح و رخ ننموده باشد.
و: این اختلال به یک اختلال روان گسسته وارمزمن از نوع روان گسیختگی یا اختلال هذیانی افزوده نشده باشد.
ز: نمی توان یک عامل بدنی (مثلاً تجویز طولانی داروهای ضدفشار خون) را تداوم بخش این اختلال دانست باید ریخت نخستین و ثانوی اختلال را تشریح گردد.
آنتالپی و تبخیر و کاربرد آن در صنعت قند 20 اسلاید
| دسته بندی | کشاورزی و زراعت |
| بازدید ها | 25 |
| فرمت فایل | ppt |
| حجم فایل | 1603 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 20 |
آنتالپی و تبخیر و کاربرد آن در صنعت قند 20 اسلاید
تعاریفی ازآنتالپی
1-آنتالپی عبارت است از گرمای موجود در سیال.
2-آنتالپی یک خاصیت مقداری است که به صورت مجموع انرژی داخلی یک سیستم و حاصلضرب حجم سیستم در فشاری است که ازمحیط برروی سیستم اعمال میشود و محتوای حرارتی نیز نام دارد.
H=u+p.v
انرژی داخلی
U =
فشار
P =
حجم مخصوص
=
V
در رابطه با آب و بخار آب 3 آنتالپی وجود دارد:
1-انتالپی مایع اشباع
2-انتالپی تبخیر
3-انتالپی بخار اشباع
چکیده
فرایند تولید شکر بر اساس حداقل مصرف انرژی با سرد کردن تبلور غلیظ عصاره خام:
1-استفاده از ریز صافی ها
2-استفاده از دستگاه تبادل یونی
قبل از تبلور باید عصاره خام تحت تبخیر چند مرحله ای در محدوده فشار تحت فشار جو غلیظ و تبلور انجام شود.
در این فرایند فشار بخار مصرف شده به منظور ذخیره انرژی قرار می گیرد.
برای یک ساختار تبخیر کن مصرف انرژی به پارامترهای:
دما و فشار بستگی دارد.
مقدمه
این مقال …
پیشینه و مبانی نظری سرمایه فکری و مدیریت سود
| دسته بندی | حسابداری |
| بازدید ها | 31 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 351 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 76 |
|
بصورت فایل ورد همراه با منابع 2-1) مقدمه........................................................................................................................................................ |
16 |
|
بخش اول |
16 |
|
2-2) سرمایه فکری .... ..................................................................................................................................... |
19 |
|
2-2-1) مبانی نظری و سیر تاریخی سرمایه فکری .......................................................................................... |
23 |
|
2-2-2) تعریف سرمایه فکری ........................................................................................................................... 2-2-3) انواع طبقه بندی اجزای سرمایه فکری.................................................................................................. |
26 26 |
|
2-2-4) مشترکات نظریات ................................................................................................................................ 2-2-4-1) سرمایه انسانی ................................................................................................................................. 2-2-4-2) سرمایه ساختاری (سازمانی) .......................................................................................................... 2-2-4-3) سرمایه ارتباطی ( مشتری)............................................................................................................... |
40 41 42 42 |
|
2-2-5) سنجش سرمایه فکری........................................................................................................................... 2-2-5-1) دلایل سنجش سرمایه فکری............................................................................................................ 2-2-5-2) اهداف اندازه گیری سرمایه فکری................................................................................................... 2-2-5-3) منافع و مزایای اندازه‌گیری سرمایه فکری ........................................................................................ |
42 42 45 45 |
|
2-2-6) مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری ................................................................................. |
49 |
|
2-2-6-1) مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری ......................................................................................... |
49 |
|
2-2-6-2) مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری ................................................................................... |
52 |
|
2-2-7) گزارش‌دهی سرمایه فکری ................................................................................................................... |
59 |
|
2-2-7-1) مفروضات زیربنایی مدل گزارش‌دهی سرمایه فکری ....................................................................... |
60 |
|
2-2-7-2) محتوای گزارش‌دهی سرمایه فکری ................................................................................................. |
62 |
|
بخش دوم : مدیریت سود................................................................................................................................... |
62 |
|
2-3) سود مورد انتظار (عادی یا هدف) .......................................................................................................... |
62 |
|
2-3-1) تعریف و تبیین مدیریت سود ........................................................................................................... |
62 |
|
2-3-2) تاریخچه مدیریت سود........................................................................................................................ |
65 |
|
2-3-3) انواع مدیریت سود .............................................................................................................................. |
67 |
|
2-3-4) انگیزههای مدیریت در مدیریت سود ................................................................................................. |
68 |
|
2-3-5) مدیریت سود و رابطه ی آن با هزینه – منفعت ................................................................................... |
70 |
|
2-3-6) جایگاه مدیریت سود ........................................................................................................................... |
71 |
|
2-3-7) فرضیه مدیریت سود و فرضیه بازار..................................................................................................... |
72 |
|
2-3-8) روشهای مدیریت سود ...................................................................................................................... |
73 |
|
2-3-9) ابزارهای مدیریت سود .......................................................................................................................... |
74 |
|
2-3-10) خصوصیات روشهای مدیریت سود .................................................................................................. |
77 |
|
2-3-11) عوامل موثر بر مدیریت سود ............................................................................................................ |
80 |
|
2-3-12) رویکردهای مختلف مطالعه مدیریت سود ........................................................................................ |
82 |
|
بخش سوم: پیشینه تحقیق................................................................................................................................. |
83 |
|
2-4-1) تحقیقات خارجی................................................................................................................................ |
83 |
|
2-4-2) تحقیقات داخلی.................................................................................................................................. |
88 |
دانلود فایل بررسی رابطه بین اضطراب و تیپ های شخصیتی دانشجویان دختر
| دسته بندی | علوم اجتماعی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 197 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 261 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پشگفتار................................. 1
چکیده................................... 3
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه................................... 5
بیان مسئله.............................. 6
ضرورت و اهمیت پژوهش..................... 8
موضوع تحقیق............................. 10
تعریف موضوع تحقیق....................... 10
هدف کلی................................. 10
اهداف فرعی.............................. 10
فرضیه کلی............................... 11
فرضیات فرعی............................. 11
متغیرهای تحقیق.......................... 11
محدودیت های تحقیق....................... 11
محیط پژوهش.............................. 12
تعریف اصطلاحات و واژه ها................. 12
تعریف اصطلاحات تخصصی..................... 14
تعریف عملیاتی........................... 15
فصل دوم : پیشینه تحقیق
مقدمه................................... 19
اضطراب.................................. 19
تعریف اضطراب ، جنبه ها و جلوه های مختلف آن 21
اضطراب به عنوان پاسخ آموخته شده......... 26
اضطراب در معنای نداشتن کنترل............ 27
کنار آمدن با اضطراب..................... 28
شخصیت مضطرب............................. 29
اضطراب بنیادی : شالوده روان رنجوری...... 31
نظریه های اضطراب........................ 35
1- نظریه روانکاوی (فروید)............... 35
انواع اضطراب............................ 37
مکانیزمهای دفاعی علیه اضطراب............ 40
سرکوبی.................................. 41
انکار................................... 42
واکنش وارونه............................ 43
فرافکنی................................. 43
واپس روی................................ 44
دلیل تراشی.............................. 44
جابجایی................................. 45
والایش................................... 46
2- نظریه روانشناسی فردی (آدلر).......... 48
3- نظریه درمان عقلانی- عاطفی (الیس)...... 51
4- نظریه درمان مراجع محوری (راجرز)...... 51
5- نظریه روان درمانی گشتالت (پرز)....... 52
6- نظریه واقعیت درمانی (گلاسر)........... 54
7- نظریه رفتار درمانی................... 55
عوامل کاهش اضطراب ...................... 57
شخصیت چیست؟............................. 67
بررسی شخصیت............................. 69
اصول شخصیت شناسی........................ 71
تاثیر عوامل زیستی بر شخصیت.............. 73
تشابه شخصیت در دوقلوها.................. 73
نظریه های شخصیت......................... 76
1- نظریه کارل یونگ...................... 76
نگرش ها : برونگرایی و درونگرایی ........ 77
کارکردهای روان شناختی................... 78
تیپ های روان شناختی (درونگرا و برونگرا). 80
ویژگی شخصیتی برونگرا.................... 83
ویژگی شخصیتی درونگرا.................... 84
ناهشیار شخصی............................ 85
عقده ها................................. 86
ناهشیار جمعی............................ 87
پژوهش در نظریه یونگ..................... 89
تیپ های روان شناختی (درونگرا و برونگرا). 89
2- نظریه هانس آیزنک..................... 93
ابعاد شخصیت : برونگرایی ، روان رنجور خویی و روان پریش خویی 93
برونگرایی............................... 96
روان رنجور خویی......................... 98
روان پریش خویی.......................... 99
نقش اصلی وراثت.......................... 100
رابرت مک کری و پل کاستا : مدل پنج عاملی. 101
ثبات عوامل.............................. 103
همبستگی هیجانی و رفتاری................. 104
3- نظریه روانکاوی (فروید)............... 106
الف- دیدگاه ساختی شخصیت................. 106
نهاد.................................... 106
خود..................................... 107
فراخود.................................. 108
ب- شخصیت به مثابه ی فرایندی پویا........ 109
ج- شخصیت به مثابه فرایند تکاملی......... 110
د- دیدگاه جبری رشد شخصیت............... 111
4- نظریه روانشناسی فرد (آدلر)........... 112
5- نظریه روان درمانی گشتالت (پرز)....... 115
6- نظریه درمان مبتنی بر تحلیل محاوره ای (برن) 116
7- نظریه واقعیت درمانی (گلاسر)........... 118
8- نظریه رفتار درمانی................... 119
فصل سوم : روش تحقیق
جامعه آماری ، نمونه و روش اندازه گیری... 122
ابزار جمع آوری اطلاعات و ویژگی های آن.... 122
ویژگی های ابزار پژوهش................... 123
پرسشنامه مقیاس اضطراب کتل............... 123
میدان کاربرد آزمون...................... 123
پژوهش های مربوط به توصیف ماهیت و اعتبار یا درستی مقیاس اضطرا........................................ ب 126
الف- تحول هوشیاری نسبت به خود........... 131
ب- نیروی من............................. 131
ج- گرایش پارانویایی..................... 132
د- گرایش به گنهکاری..................... 132
هـ- تنش ارگی............................ 133
نکاتی درباره اجرای تست.................. 133
دستور اجرای پرسشنامه.................... 134
روش تصحیح و نمره گذاری.................. 136
پرسشنامه مقیاس درونگرایی- برونگرایی میشل گوکلن 140
دستور اجرای پرسشنامه.................... 140
روش تصحیح و نمره گذاری ................. 141
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها .................. 145
فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری تحقیق
خلاصه تحقیق ............................. 150
تحلیل نتایج............................. 150
پیشنهادات............................... 151
منابع و ماخذ ........................... 152
پیوست ها ............................... 153
پیشگفتار:
اضطراب به منزلۀ فقدان آرامش، تردید، عدم اعتماد در تسلط بر موفقیتها است و به نظر محصول فرعی هرنوع تحریک کشانندهای شدید است که دربرابر آن پاسخهای مهار شده امکان پذیرنیست.
تصویر شخصیت مضطرب، سیمای فرد نگرانی را به دست میدهد که نسبت به تنیدگیها حساس است و در یک ناایمنی اجتماعی و جهانی زندگی میکند، همچنین فعالیتهای خود را از پیش با شکست مواجه میبیندو برای خود و نزدیکان خود نگران است.
از سوی دیگر شخصیت مفهومی بسیار پیچیده در روانشناسی است که آگاهی از آن شالوده اغلب روان درمانیها و نظریههای آسیب شناسی را تشکیل میدهد. شاید بدون اغراق بتوان گفت که بدون آگاهی از این مفهوم، نمیتوان روشهای روان درمانی و تعدادی از اختلالهای روانشناختی را به روشنی درک کرد.
ویژگیهای هر انسانی منحصر به فرد است، اما به نظر میرسد که میتوان آنها را طبقه بندی کرد به عبارت دیگر، میتوان در ویژگیهای انسانها تشابهاتی یافت. روانشناسان سعی کردهاند افراد را در طبقات مختلف جای دهند. طبقه بندی شناخته شدهای که کارل گوستاویونگ پیشنهاد کرده، طبقه بندی به صورت « درونگرایی- برون گرایی » است.
انسان دورنگرا فردی است که معمولاً د ر خود فرو میرود و در سازگاری با واقعیت دشواری دارد و از فعالیتهای عینی و ملموس گریزان است.
انسان برونگرا فردی است که دنیای بیرون برایش اهمیت دارد. او بدون دشواریی با اطرافیان سازگار میشود، و از کارهای عینی و ملموس خوشش میآید.
چکیده:
در این پژوهش رابطۀ بین اضطراب و تیپهای شخصیتی درون گرا و برون گرا مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور 50 نفر از بین دانشجویان دختر رشتۀ مشاوره و راهنمایی، ورودی 84 ، مقطع کارشناسی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم اجتماعی، مجتمع ولیعصر، واحد تهران مرکز به عنوان گروه نمونه به روش تصادفی انتخاب گردید.
ابزار پژوهش در مورد اضطراب دانشجویان، پرسشنامۀ اضطراب کتل است و در مورد تیپهای شخصیتی دانشجویان، مقیاس درونگرایی- برونگرایی میشل گوکلن است.
فرضیۀ اصلی پژوهش این بود که بین اضطراب و تیپ درونگرا ، برونگرا و میانگرا رابطۀ معنی داری وجود دارد و با توجه به روش همبستگی پیرسون و آزمون توکی مشخص شد که بین اضطراب و ویژگی های شخصیتی ( درونگرا- برونگرا- میانگرا) رابطه معناداری وجود دارد.
اصطلاعات کلیدی: اضطراب، درونگرایی، برونگرایی
مقدمه
از دیدگاه یونگ ( 1913 ) پدیدههای درونگرایی[1] و برونگرایی[2] دو جنبۀ مهم از شخصیت انسان را تشکیل میدهند. هنگامی که توجه به اشیاء یا امور خارج چنان شدید باشد که افعال ارادی و اعمال آدمی نتیجۀ ارزیابی ذهنی نباشد، بلکه معمول مناسبات امور و عوامل خارجی باشد، برونگرایی خوانده میشود
( سیاسی، علی اکبر، 1371، ص 82 )
افراد درونگرا، از لحاظ روانی دارای سرعت فعالیت مغزی بالاتر ازحد طبیعی هستند و این امر سبب میشود که افراد درونگرا به قوای محرکه[3] کمتر از حد طبیعی نیاز پیدا نمایند. افراد درونگرا ، دارای دیدگاه درونی و ذهنی هستند و آمادگی بیشتری را برای خود داری و تسلط بر نفس خویش از خود نشان میدهند. این افراد اوقات خود را به مطالعه و بیشتر در تنهایی سپری نموده و کمتر مایل به معاشرت با دیگران هستند.
از سوی دیگر، افراد برونگرا دارای دیگاه عینی و خارجی هستند و سرعت فعالیت مغزی آنها پایینتر از حد طبیعی است، و میزان تسلط آنها بر نفس خود نسبت به افراد درونگرا کمتر است. شخصیتهای برونگرا خوش مشرب و اجتماعی هستند و فعالیتهای هیجان انگیز را دوست دارند.
شخصیتهای درونگرا، احساساتشان را بیان نمیکنند و دوستان زیادی ندارند و همچنین ساکت و متفکر هستند.
از سوی دیگر، اضطراب در سراسر طبقه بندی بیماریهای روانی به چشم میخورد. این اختلال بالاترین حد رنج روانی است و غالباً با ترس که دارای پارهای از خصیصههای روان شناختی و فیزیولوژیکی است متشبه میشود. اضطراب بدون آنکه به منزلۀ انگیزش باشد، در بیشتر موارد نیروی ایجاد اغتشاش و فروریختگی سازمان رفتارهاست. ( پروفسور ژ.کُراز، ترجمۀ دکتر منصور و دادستان، 1381، ص[4] 28 ) اضطراب یک ترس درونی شده است از اینکه مبادا تجارب درد آور تکرار شوند. از دیدگاه فروید، اضطراب هستۀ مرکزی روان نژندی و علامت اخطاری به خود است.
بیان مسئله :
بسیاری از افرادی که در معرض اضطرابهای مداوم قرار میگیرند ممکن است نسبت به زندگی دارای دیدگاه منفی شوند. ولی باید اعلام نمود که اضطراب در زندگی افراد به علت انتخابی است که آنها برای ادامۀ زندگی خویش انجام دادهاند و این انتخاب بنا به هر دلیلی ممکن است آنها را با مشکلات مواجه کرده باشد.
اما نکتۀ مهم این است که تمایل افراد به درونگرایی در زمان رویارویی با اضطرابهای ممتد این توانایی را به آنها میدهد که با تمرکز بیشتری به مشکل خود توجه نموده و نهایتاً در حل آن کوشش نموده و موفق شوند.
اضطراب زمانی مایۀ نگرانی بالینی میشود که به چنان سطح شدیدی رسیده باشد که توانایی عمل کردن در زندگی روزمره را مختل کند، به طوری که فرد دچار حالت ناسازگارانهای شده باشد که مشخصۀ آن واکنشهای جسمانی و روانی شدید است. این تجربیات شدید، غیر منطقی و توانکاه اساس اختلالهای اضطرابی[5] هستند که هر سال 19 درصد از آمریکاییها را مبتلا میسازد. ( هالجین و ویتبورن، ترجمۀ سید محمدی، 1385، ص 264 ) [6]
اگر درونگرایی و برونگرایی در حد کمال در افراد ظاهر شوند، دو شخصیت نا بهنجار را بوجود می‌آورند که اولی به صورت اختلال اسکیزوفرنی و دومی به صورت اختلال هیستری تظاهر خواهد نمود. تعداد این افراد البته بسیار کم است و اکثریت مردم میان این دو قطب نهایی جای دارند. عدهای نزدیکتر به قطب نهایی درونگرایی و گروهی نزدیکتر به قطب نهایی برونگرایی هستند، و عدۀ کثیری هم هر دو جنبۀ برونگرایی و درونگرایی را به صورت متعادل دارا میباشند یعنی به نوعی میانگرا هستند که اصلاح ambivert به آنها اطلاق میشود. ( سیاسی، علی اکبر به نقل از یونگ، 1913 )
ضرورت و اهمیت پژوهش:
زمانی که افراد به مدت نسبتاً طولانی در معرض اضطراب مزمن[7] قرار میگیرند، سیستمهای عصبی آنها به گونهای خود را تنظیم مینمایند که فرد به طور طبیعی در حالت بیداری، هوشیاری بیشتری را نسبت به وقایع اطراف خویش نشان میدهد. این امر سبب میشود که نیاز به محرک خارجی در آنها کمتر شده و تا زمانی که منبع اضطراب کشف و رفع نگردد به سوی درونگرایی متمایل میشوند. ( بنزیگر، 1999 ) بنابراین وجود اضطراب در افراد جامعه تأثیر بسزایی در میزان درونگرایی و برونگرایی آنها دارد. به گونهای که ممکن است یک فرد برونگرا در اثر شدت فشارهای وارده ناشی از اضطراب به تدریج به فردی درونگرا تبدیل شود و در صورتی که این فشار همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است در افرادی که با مشاغل اجتماعی سروکار دارند و باید در تعامل دائم با جامعه باشند، سبب کاهش شدید کارآیی آنها شود.
براساس دیدگاه آیزنک[8] ، نظریۀ یونگ مبنی بر اینکه « درونگرایی به عنوان یک حالت روانشناختی طبیعی در شرایط خاص محیطی است » صحیح میباشد و این امر مبتنی بر خواص فیزیولوژیکی بدن است و به عنوان یک واکنش در برابر اضطراب تلقی میشود.
نظریۀ آیزنک اشاره به این دارد که بروز درونگرایی و برونگرایی در افراد همیشه حالت نسبی داشته و در ارتباط با وقایع خارجی زندگی آنها میباشد به صورتی که در شرایط مناسب افراد دارای یک حد تعادل در رفتارهای درونگرا یا برونگرا خویش بوده و بر اساس شرایط زندگی خویش ممکن است بیشتر به سوی درونگرایی و برونگرایی متمایل شوند.
به طور مثال فردی که در حالت عادی برونگرا است ممکن است پس از تماس طولانی مدت با اضطراب مزمن تبدیل به یک فرد برونگرا شود و پس از رفع اضطراب میتواند دوباره به شخصیت درونگرای خویش برگشت نماید ( آیزنک، 1981 )
از سوی دیگر افراد درونگرا در مواردی که جامعه شان افراد برونگرا مورد تقدیر و ستایش قرار می گیرند، دچار خجالت زدگی و احساس کم ارزشی می کنند( آردن، 1996) .
موضوع تحقیق :
بررسی رابطۀ بین اضطراب و تیپهای شخصیتی دانشجویان دختر
تعریف موضوع تحقیق :
این بررسی در ارتباط با دانشجویان دختر رشتۀ مشاوره و راهنمایی دانشگاه ولیعصر ( واحد تهران مرکز ) انجام شده است. این پژوهش، بررسی رابطه بین اضطراب این گروه دانشجویان و ویژگی های شخصیتی درونگرا و برونگرا و میانگرا است و اینکه آیا میزان اضطراب با تیپ شخصیتی درونگرا و برونگراو میانگرا دانشجویان رابطه دارد؟
هدف کلی :
شناسایی رابطۀ بین اضطراب و تیپهای شخصیتی درونگرا، برونگرای و میانگرا دانشجویان دختر
اهداف فرعی :
1-شناسایی رابطۀ بین اضطراب خفیف و متوسط، و شخصیتهای برونگرا و میانگرا
2-شناسایی رابطۀ بین اضطراب شدید و شخصیتهای درونگرا
فرضیۀ کلی :
بین اضطراب و تیپهای شخصیتی درونگرا و برونگرا دانشجویان دختر رابطه وجود دارد.
فرضیات فرعی :
1-شخصیتهای برونگرا و میانگرا معمولاً دارای اضطراب خفیف و متوسط هستند.
2-شخصیتهای درونگرا معمولاً دارای اضطراب شدید هستند.
متغیرهای تحقیق :
متغیر مستقل :تیپ ها یا ویژگی های شخصیتی درونگرا، برونگرا، میانگرا
متغیر وابسته : اضطراب
محدودیتهای تحقیق :
الف - محدودیتهایی که در اختیار پژوهشگر میباشد :
1- زمان اجرای تحقیق از محدودیتهایی است که در اختیار پژوهشگر است که زمان مناسب را انتخاب کند.
2- مکان که در این تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز مورد بررسی قرار گرفته است.
3- تعداد آزمودنیها که در این تحقیق 50 نفر از دانشجویان رشتۀ مشاوره و راهنمای مورد بررسی قرار گرفتهاند.
ب-محدودیتهایی که خارج از کنترل پژوهشگر میباشد :
1- طبقۀ اجتماعی و سطح فرهنگی آزمودنیها
2- میزان صداقت آزمودنیها
3- تفکر متفاوت آزمودنیها
محیط پژوهش :
مکان اجرای پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشکدۀ روانشناسی وعلوم اجتماعی می باشد، که با همکاری دانشجویان ، محیطی مناسب برای اجرای این پژوهش فراهم گردید.
تعریف اصطلاحات و واژهها :
آزمودنی ( subject )
افرادی هستند که ابزار اندازه گیری در مراحل پژوهش بواسطۀ آنان تکمیل گردیده است.
پرسشنامه ( Inventory )
پرسشنامه، وسیلهای کم حجم و بدون صرف وقت زیاد است که بیشتر در تحقیقات علوم رفتاری مورد استفاده قرار میگیرد. و شامل جملهها یا پرسشهای متعددی دربارۀ خصوصیات ، رفتارها، و نگرشها و ... به کار میرود.
فرضیه ( Hypothesis )
تحقیق به روش علمی حول محور یک مسئله یا مشکل صورت میگیرد. قدرت تصور و حدس ذهنی انسان به عنوان یک محقق به او امکان میدهد تا در مورد موضوعات مختلف بیاندیشید، حدس بزند، تصویر ذهنی ایجاد کند و راه حلهای مختلف پیشنهاد کند. یک محقق از همین روش برای طرح یک یا چند فرضیه برای نتیجه تحقیق استفاده میکند. بنابراین میتوان فرضیه تحقیق را یک حدس علمی یا پیش داوری دانست که بوسیلۀ جمع آوری حقایقی که منجربه تأ یید یا رد آن فرضیه شده، مورد آزمایش نیز قرار میگیرد.
به عبارت دیگر، فرضیه راه حل پیشنهادی محقق برای حل مسئله تحقیق یا نتیجۀ تحقیق است.
متغیر ( Variable )
مشخصه، یک عنصر، یک پدیده یا هر چیزی است که قابلیت تغییر داشته و میتواند مقادیر مختلفی را بپذیرد. به عبارت دیگر متغیر صفتی است قابل اندازه گیری که از شخصی به شخص دیگر قابل انتقال است.
نمره ( Score )
عددی که از یک تست بدست میآید و معرف تراز موقعیت است.
تعریف اصطلاحات تخصصی
اضطراب ( anxiety )
اضطراب یک ترس درونی شده است از اینکه مبادا تجارب درد آور گذشته تکرار شوند. از دیدگاه فروید، کششهای غریزی نامطلوب موجب اضطراب میشوند. اضطراب با احساس ترس مترادف است با این تفاوت که ترس منشاء خارجی دارد در حالی که اضطراب منشاء درونی دارد. ( شفیع آبادی، 1378، ص 52 )
درون گرایی ( introversion )
رفتاری است که با دیدگاه درونی- ذهنی همراه بوده و فرد درونگرا آمادگی بیشتری برای خود داری و تسلط بر نفس از خود نشان میدهد. این افراد کمتر تمایل به حضور در جمع دارند وبیشتر دقت خود را به مطالعه و فعالیتهای ذهنی انفرادی میگذارنند. ( آیزنک ، 1947 )
برونگرایی ( extraversion )
رفتاری است که با دیدگاه عینی و خارجی مشخص شده و با فعالیت عملی بالاتری همراه است. افراد برونگرا آمادگی کمتری برای تسلط خویش دارند. ( آیزنک ، 1947 )
تعریف عملیاتی
فرد مضطرب
فردی است که در گزینش آزمودنیها از طریق پرسشنامۀ اضطراب کتل، نمرۀ اصلی یا تراز شدهای بالاتر از 4 کسب نماید.
فرد درونگرا
فردی است که در گزینش آزمودنیها از طریق پرسشنامۀ مقیاس درونگرایی- برونگرایی میشل گوکلن در ستون I ( درونگرایی ) بیشتر از 25 پاسخ را مطابق کلید پاسخ دهد.
فرد برونگرا
فردی است که در گزینش آزمودنیها از طریق پرسشنامۀ مقیاس درونگرایی- برونگرایی میشل گوکلن در ستون II ( برونگرایی ) بیشتر از 25 پاسخ را مطابق کلید پاسخ دهد.
فرد میانگرا
فردی است که در گزینش آزمودنی ها از طریق پرسشنامۀ مقیاس درونگرایی – برونگرایی میشل گوکلن در ستون II و I بین 15 تا 35 پاسخ را مطابق کلید پاسخ دهد.
خلاصۀ سایر فصول
فصل دوم، شامل سابقه موضوع تحقیق است و اینکه چه نتایجی از تحقیقات و موضوعات مشابه بدست آمده است.
در فصل سوم، روش این تحقیق، آزمودنیها و چگونگی روش گزینش آنها، روش جمع آوری دادهها و روشهای آماری بیان میشود.
در فصل چهارم ، یافتههای تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها خواهد آمد.
و در نهایت در فصل پنجم، خلاصۀ تحقیق ، تحلیل نتایج ، پیشنهادات و پیوستها خواد آمد.
مقدمه
اضطراب واکنشی است که فرد در مقابل یک موقعیت ضربه آمیز از خود نشان می دهد و در مهار کردن آن ناتوان است. در واقع اضطراب یک کشانندۀ ثانوی است که پاسخی اجتنابی را در بر می گیرد.
شخصیت مجموعه ای سازمان یافته از خصوصیات نسبتا پایدار و مداوم است که بر روی هم یک فرد را از سایر افراد متمایز می کند. شخصیت را براساس صفت بارز به شخصیت های درونگرا ، برونگرا و ... تقسیم کرده اند، که هرکدام از این شخصیت ها ویژگی های خاص خود را دارند.
اضطراب
اضطراب در سراسر طبقه بندی بیماریهای روانی به چشم میخورد. این اختلال بالاترین حد رنج روانی است. اضطراب غالباً با ترس که داری پارهای از خصیصههای روان شناختی و فیزیولوژیکی است مشتبه میشود و ترجمۀ دقیق کلمۀ ترس[9] که توسط فروید به کار رفته مسایلی را در زمینۀ فهم اصطلاحات مطرح میکند. باید گفت که با پیشرفت بررسیهای مرضی نه تنها در راه متمایز کردن اشکال اضطراب گام برداشته شده بلکه تفاوتهای روان شناختی و فیزیولوژیکی ( گل هورن[10] ) آن با ترس نشان داده شده و حتی در نمایاندن این تفاوت از راه تحلیل عوامل ( کتل[11] و بارتلت[12] 1971 ) توفیق حاصل شده است. اضطراب بدون آن که به منزلۀ انگیزش باشد در بیشتر موارد نیزوی نیروی ایجاد اغتشاش و فروریختگی سازمان رفتارهاست.
فروید ( در سال 1895 ) سازمان یافتگی اضطراب را زیر عنوان روان آزردگی اضطراب به صورت یک بیماری مستقل بنا کرد. این روان آزردگی دارای دو گروه از نشانههای مرضی است: گروه اول گروهی است که در آن اضطراب به شکل حاد به صورت یک تجربۀ روان تنی[13] نشان داده میشود و گروه دوم گروهی است که فرد تظاهرات گوناگون بدنی را به شکل نشانههای مرضی آزردگیهای جسمانی از خود بروز میدهد.
اضطراب به شکل یک بحران حاد، غالباً چندین دقیقه طول میکشد، و در موارد افراطی چندین ساعت ادامه دارد. فرد در خود احساس نامطبوعی از یک ترس نا معین « ترس بدون موضوع » وحشت زدگی، بلکه درماندگی و حتی مرگ دارد. در اکثریت عظیمی از موارد، به این حالات، تظاهرات دستگاه عصبی مستقل، مشابه آنچه در هیجانها وجود دارد، افزوده میشوند: از قبیل تپش قلب، مشکلات تنفسی همراه با احساس فشردگی قفسۀ صدری و خفگی، تعرق مفرط، لرزه، کم تنودی[14] و احساس سستی در پاها، در پارهای از موارد میل به ادرار کردن میتواند به این بحران پایان بخشد. این نوع اضطراب به حوادث خاصی وابسته نیست و به همین دلیل به اضطراب
« نوسانی » موسوم است. اما با این وجود ممکن است با پارهای از کیفیاتی که از طنین فردی غنی باشند در رابطه باشد.
به نظر میرسد که هر فرد از نظر دستگاه مستقل عصبی تظاهرات خاص خود را دارد، و این امر به سود نظریۀ لاسه[15] است، فیزیولوژیستی که برای وی هر فرد دارای یک پاسخ اختصاصی و خود خاسته در برابر تنیدگی[16] هاست.
اختلالات بدنی را که دارای طول مدت بیشتری هستند غالباً به اضطراب مزمن یا « معادلهای بحران اضطراب » ( فروید) تعبیر کردهاند. این اختلالات ممکن است با بحرانهای گاهگاهی همراه و یا از آنها مستقل باشند.
تعریف اضطراب ، جنبهها و جلوههای مختلف آن
اضطراب به منزلۀ بخشی از زندگی هر انسان، در همۀ افراد در حدّی اعتدال آمیز وجود دارد و در این حدّ، به عنوان پاسخی سازش یافته تلقی میشود به گونهای که میتوان گفت ، « اگر اضطراب نبود، همۀ ما پشت میزها یمان به خواب میرفتیم » ( استیفن[17] ، 1982؛ به نقل از کامر[18] ، 1995 ) . فقدان اضطراب ممکن است ما را با مشکلات و خطرات قابل ملاحظهای مواجه کند: اضطراب است که ما را وا میدارد تا برای معاینهای کلی به پزشک مراجعه کنیم؛ کتابهایی را که از کتابخانه به عاریت گرفتهایم بازگردانیم؛ در یک جادۀ لغزنده با احتیاط رانندگی کنیم ... و بدین ترتیب زندگی طولانیتر، سازندهتر و بارورتری داشته باشیم . بنابراین اضطراب به منزلۀ بخشی از زندگی هر انسان، یکی از مؤلفههای ساختار شخصیت وی را تشکیل میدهد و از این زاویه است که پارهای از اضطرابهای دوران کودکی و نوجوانی را میتوان بهنجار دانست و تأثیر مثبت آنها را بر فرایند تحول پذیرفت ؛ چرا که این فرصت را برای افراد فراهم می‌آورند تا مکانیزمهای سازشی خود را در جهت مواجهه با منابع تنیدگی زا[19] و اضطراب انگیز گسترش دهند.
به عبارت دیگر، میتوان گفت که اضطراب در پارهای از مواقع، سازندگی و خلاقیت را در فرد ایجاد میکند، امکان تجسم موقعیتها و سلطه بر آنها را فراهم میآورد و یا آنکه وی را برمیانگیزد تا به جدّی با مسئولیت مهمی مانند آماده شدن برای یک امتحان یا پذیرفتن یک وظیفۀ اجتماعی مواجه شود.
بالعکس، اضطراب مرضی نیز وجود دارد، چرا که اگر حدّی از اضطراب میتواند سازنده و مفید باشد و اگر اغلب مردم اضطراب را تجربه میکنند، امّا این حالت ممکن است جنبۀ مزمن و مداوم بیابد که در این صورت نه تنها نمیتوان پاسخ را سازش یافته تلقی کرد که فرد را از بخش عمدهای از امکاناتش محروم میکند،
فقط براساس راهبردهای محدود کنندۀ آزادی و انعطاف فردی کاهش مییابد و طیف گستردۀ اختلالهای اضطرابی را که از اختلالهای شناختی و بدنی تا ترسهای غیر موجه و وحشتزدگیها گستردهاند، به وجود میآورد.
الف) اضطراب، عموماً یک انتظار به ستوه آونده است، به منزلۀ چیزی است که ممکن است در تنشی گسترده و موحش و اغلب بینام، اتفاق افتد. این حالت که به شکل احساس و تجربۀ کنونی مانند هر اغتشاش هیجانی در دو سطح همبستۀ روانی و بدنی در فرد پدید میآید، ممکن است به یک تهدید عینی « اضطراب آور » ( تهدید مستقیم یا غیر مستقیم مرگ، حادثۀ شو م شخصی یا مجازات ) نیز وابسته باشد ( لافون[20]، 1973 ) .
ب) اضطراب عبارت است از واکنش فرد در مقابل یک موقعیت ضربه آمیز، یعنی موقعیتی که زیر تأثیر بالا گرفتن تحریکات اعم از بیرونی یا درونی واقع شده وفرد در مهار کردن آنها ناتوان است ( چاپلین[21]، 1975 ) .
ج) ناراحتی در عین حال روانی و بدنی که براثر ترسی مبهم و احساس نا ایمنی و تیره روزی قریب الوقوع در فرد آدمی به وجود میآید ( پیه رون[22]، 1985 ) .
د) در چهار چوب، رفتاری نگری تجربی، اضطراب به منزلۀ یک کشانندۀ ثانوی است که پاسخی اجتنابی را در بر میگیرد. مثلاً در حضور یک محّرک غیر شرطی ( معمولاً یک شوک یا تکان )[23]، رفتارهایی از حیوان سرمیزند که در حکم نشانههای محرز اضطراب قلمداد میشوند و دفع ادرار و مدفوع یا حمله به دستگاههای آزمایش و جز آن در شمار آنها قرار میگیرند (چاپلین ، 1975 ) .
ه) اضطراب به منزلۀ حالت هیجانی توأم با هشیاری مستقیم نسبت به بیمعنایی، نقص و نابسامانی جهانی است که در آن زندگی میکنیم ( ربر، 1985 ) .
و) نگرانی پیشاپیش نسبت به خطرها یا بدبختیهای آینده ، توأم با احساس بیلذتی[24] یا نشانههای بدنی تنش، منبع خطر پیش بینی شده میتواند درونی یا بیرونی باشد ( Dsm IV ، 1994 ) .
دریک جمع بندی کلی ، شاید بتوان اضطراب را به عنوان احساس رنج آوری که با یک موقعیت ضربه آمیز کنونی یا با انتظار خطری که به شیئی نامعین وابسته است، تعریف کرد. در واقع ،بجز در پارهای از نظریههای رفتاری نگر، از اصطلاح اضطراب معمولاً معنایی وسیعتر از آنچه با تجربههای رنج آور فرد مرتبط است، استنباط میشود.
به عبارت دیگر، اضطراب مستلزم مفهوم نا ایمنی یا تهدیدی است که فرد منبع آن را بوضوح درک نمیکند، در حالی که اصطلاح ترس به احساسی پوشش میدهد که در مقابل یک شیء که به منزلۀ شیئی خطرناک محسوب میشود، به وجود میآید. از همین زاویه است که اغلب روانشناسان ترس را از اضطراب متمایز کردهاند. بدین معنا که ترس را واکنش در برابر خطری دانستهاند که با ایجاد حالت احتیاط، اجتناب و گریز در فرد، بوجود میآید.
اضطراب به عنوان پاسخ آموخته شده
در نظریۀ یاد گیری اجتماعی به جای تعارض های درونی، شیوههایی در مدار توجه قرارمیگیرد که طی آن، اضطراب از راه یادگیری با برخی موقعیتها مرتبط میشود. دختر بچهای که والدینش او را به خاطر عصیان در برابر خواستهایشان و پافشاری بر خواستهای خودش تنبیه کردهاند، سرانجام یاد میگیرد که درد تنبیه را به رفتار ابراز وجود پیوند دهد. از این راه بعدها هر بار که دختر به فکر ابراز وجود و ایستادگی در برابر والدین خود میافتد، مضطرب میشود.
گاه ترسهایی که در دوران کودکی یاد گرفته شده به دشواری خاموش میشود. برای نمونه، هرگاه نخستین واکنش کودک به صورت کناره گیری یا فرار از موقعیت اضطرابزا باشد در آن صورت ممکن است کودک نتواند دریابد که چه وقت آن موقعیت خالی از خطرست. دختر- بچهای که به خاطر ابراز وجود تنبیه شده ممکن است هیچگاه یاد نگیرد که ابراز خواستها در برخی موقعیتها کاری درست و پاداش یابنده است.
پژوهشهایی که با حیوانها شده نشان میدهد که خاموش شدن پاسخهای اجتنابی تا چه اندازه میتواند دشوار باشد. حیوانی که یاد گرفته برای اجتناب از ضربۀ برقی در جعبۀ دو سره از رودی مانعی ببرد ممکن است یاد بگیرد که با دریافت نشانۀ هشدار همواره از روی مانع بپرد اگر چه به جز در چند کوشش نخست، در همۀ کوششهای بعدی به دنبال هشدار، ضربهای در کار نباشد. این حیوان حتی یک با هم فرصت یادگیری این نکته را به خود نمی‌دهد که ضربۀ برقی قطع شده است.
کودکی نیز که یک بار برخورد ناراحت کنندهای با یک سگ داشته و پس از آن با دیدن هر سگ دیگری راه فرار در پیش میگیرد. به همین ترتیب فرصتی پیدا نمیکند تا دریابد که بیشتر سگها رفتار دوستانهای دارند، نکته اینجاست که چون فرار از سگ یک رفتار تقویت کننده است ( چون پاسخی است که ترس راکم میکند) بنابراین کودک به این رفتار ادامه خواهد داد. یک بزرگسال نیز ممکن است از موقعیتهایی که در دوران کودکی برایش اضطرابزا بودهاند همچنان اجتناب کند، زیرا هیچگاه به ارزیابی دوبارۀ تهدید مزبور نمیپردازد یا درپی راه و روشی برای کنار آمدن با آن نمیرود.
اضطراب در معنای نداشتن کنترل
گفته میشود که هنگامی احساس اضطراب به آدمی دست میدهد که با موقعیتی روبه رو شود که کنترلی برآن ندارد. ممکن است با موقعیت تازهای روبه رو گردیم و مجبور شویم آن را با دیدی که از دنیا و خودمان داریم در هم آمیخته و سازمان بدهیم. یا چنانکه در مورد بسیاری از تجربههای ما پیش میآید، ممکن است در موقعیت مبهمی قرار گیریم و مجبور شویم آن را در تصویری که از جهان داریم بگنجانیم. در غالب نظریههای اضطراب، کنترل ناپذیر بودن آنچه روی میدهد و احساس در ماندگی در برابر آن ، هسته و مدار نظریه است. مثلاً طبق نظریۀ روانکاوی ، اضطراب هنگامی ایجاد میشود که « تکانههای کنترل ناپذیری خود را به خطر میاندازند. مطابق نظریۀ یادگیری اجتماعی ، هنگامی آدمیان مضطرب میشوند که با محرک درد آوری روبه رو میشوند که فقط از راه اجتناب میتوان آن را کنترل کرد. درجه و شدّ ت اضطرابی که در موقعیتهای فشار زا احساس میشود تا حدود زیادی بستگی به این داردکه در نظر شخص، آن موقعیت تا چه مایه در کنترل و اختیار وی است.
کنار آمدن با اضطراب
از آنجا که اضطراب ، هیجان بسیار نا گواری است نمیتوان آن را مدت درازی تحمل کرد. در این موارد سخت تمایل داریم کاری کنیم که ناراحتی تخفیف پیدا کند. در هر آدمی در طول زندگی روشهای گوناگونی برای کنار آمدن با موقعیتهای اضطراب زا و احساس اضطراب، تکوین مییابد. برای کنار آمدن با اضطراب دو خط مشی اصلی وجود دارد. در یکی از آنها خود مسأله در مدار توجه قرار میگیرد: شخص موقعیت اضطراب زا را ارزیابی میکند و سپس دست به کار ی میزند تا آن موقعیت را تغییر دهد یا از آن اجتناب نماید. در خط مشی دیگر، خود هیجان در مدار توجه قرار میگیرد: شخص به جای درگیری مستقیم با مسألهای که اضطراب زا است میکوشد تا از راههای گوناگون از احساس اضطراب خود بکاهد.
هر آدمی برای رویارویی با موقعیتهای فشار زا راه و روشی خاص خود دارد که در هر حال آمیزهای است از دو خط مشی هیجان- مدار و مسأله- مدار. در غالب موارد خط مشی مسأله- مدار، گرایش سالمتری است، اما اینهم هست که برای هر مسألهای راه حل سهل و سادهای وجود ندارد. آدمیان در مواردی مانند بیماری وخیم یک فرد محبوب یا وابستگی یک والد پیر، ممکن است در عین کوشش برای حل مسأله، به دفاع از خویش در برابر اضطراب هم نیاز داشته باشند.
شخصیت مضطرب
سازمان یافتگی اضطرابی شخصیت با واقعیات انکار ناپذیر روزمره مربوط میشود. بدبختانه در موارد بسیار زیادی درک این چاچوب را به دریافتهای شهودی واگذار کردهاند. رگههای این خلق و خو را میتوان درگروه مرضی « روان دردمندی توان زدوده » اشنایدر ، در گروه « سرشت مضطرب » دوو[25] ولوگر[26] ، دو نوع » شخصیت توان زدودۀ »[27] طبقه بندیهای روان پزشکی بازیافت: کتل توانسته است از طریق تحلیل عوامل و براساس اشباع علائم کلینیکی ، و مواد یک پرسشنامه و تستهای فیزیولوریک به وجود یک عامل اضطراب[28] دست یابد.
پیشینه و مبانی نظری سرمایه فکری و احتمال وقوع آشفتگی مالی
| دسته بندی | حسابداری |
| بازدید ها | 28 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 295 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 60 |
بصورت فایل ورد
همراه با منابع
2-1- مقدمه ..................................................................................................19
2-2- تعریف سرمایه فکری .................................................................................19
2-3- سیر تاریخی توسعه مفهوم و کاربرد سرمایه فکری .................................................................................22
2-4- دلایل اندازه گیری سرمایه فکری .............................................................................................25
2-5- اجزای سرمایه فکری .........................................................................................26
2-5-1- سرمایه انسانی ...............................................................................................27
2-5-2- سرمایه ساختاری .................................................................................28
2-5-3- سرمایه مشتری (سرمایه بازار ) ..............................................................................................28
2-5-4- سرمایه نوآوری ..........................................................................................29
2-6- روش های اندازه گیری سرمایه فکری ...................................................................................................29
2-6-1- کیوی توبین ................................................................................................29
2-6-2- حسابداری منابع انسانی ..................................................................................30
2-6-3- ترازنامه نامرئی ................................................................................................30
2-6-4- کارت ارزیابی متوازن ............................................................................................31
2-6-5- سرمایه فکری مستقیم .......................................................................................32
2-6-6- جهت یابی اسکاندیا ...........................................................................................32
2-6-7- حسابداری و هزینه یابی منابع انسانی ................................................................................................33
2-6-8- کارگزار تکنولوژی ...........................................................................................33
2-6-9- کنترل دارایی نامشهود ...................................................................................................34
2-6-10- ارزش افزوده اقتصادی ..................................................................................................34
2-6-11- ارزش بازار به دفتر ..........................................................................................35
2-6-12- ارزش نامشهود محاسبه شده ...........................................................................................................36
2-6-13- جستجوگر ارزش ...........................................................................................37
2-6-14- نتایج امتیازی زنجیره ارزش .............................................................................................................37
2-7- فرمول های محاسباتی و روش های کمی جهت محاسبه ارزش سرمایه های فکری .............................38
2-8- طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری ..................................................................................39
2-8-1- طبقه اول : روش های سرمایه فکری مستقیم .....................................................................................39
2-8-2- طبقه دوم : روش های سرمایه گذاری بازار .......................................................................................40
2-8-3- طبقه سوم : روش های بازگشت روی دارایی ها ...............................................................................40
2-8-4- طبقه چهارم : روش های کارت امتیازی ............................................................................................40
2-9- زنجیره ارزش .........................................................................................................40
2-9-1- فعالیت های اصلی زنجیره ارزش .......................................................................................................41
2-9-2- فعالیت های پشتیبانی زنجیره ارزش .................................................................................................42
2-10- مدیریت دانش ....................................................................................................44
2-11- زمینه های پدیداری مدیریت دانش ......................................................................................................45
2-12- انواع دانش ................................................................................................................45
2-13- مفهوم مدیریت دانش ...............................................................................................46
2-14- مدیریت موفق سرمایه فکری ................................................................................................................47
2-15- الگوی ارزش افزوده اقتصادی ..............................................................................................................48
2-16- آشفتگی مالی .....................................................................................................49
2-17- علل مشکلات مالی ...............................................................................................51
2-18- میزان ناکامی ها و شکست های تجاری ...............................................................................................52
2-19- هزینه آشفتگی مالی ...........................................................................................53
2-20- آشفتگی مالی و منابع نقدی نگهداری شده ...........................................................................................54
2-21- مدل آلتمن برای پیش بینی آشفتگی مالی .............................................................................................55
2-22- پیشینه تحقیق ..........................................................................................59
2-22-1- سرمایه فکری .......................................................................................59
2-22-1-1- پیشینه تحقیق خارجی ...................................................................................59
2-22-1-2- پیشینه تحقیق داخلی ...............................................................................63
2-22-2- آشفتگی مالی..................... .........................................................66
2-22-2-1- پیشینه تحقیق خارجی .....................................................................................66
2-22-2-2- پیشینه تحقیق داخلی .........................................................................68
2-23- مقایسه تحقیق با تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته ....................................................72
دانلود فایل بررسی راههای آموزش خلاق با رویکرد تعمیق و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی دختر شهر تهران
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 320 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 215 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول : کلیات
1-1 بیان مسئله ................................. 2
1-2 اهمیت و ضرورت موضوع......................... 3
1-3 اهداف تحقیق ................................ 5
1-4 سوال های تحقیق.............................. 5
1-5 فرضیات تحقیق................................ 6
1-6 تعاریف نظری و عملیاتی تحقیق................. 7
1-7 محدودیت های تحقیق .......................... 10
فصل دوم : پیشینه ی تحقیق
2-1 مقدمه ................................. 12
2-2 تاریخچه ی باورهای دینی ..................... 13
2-3 ادیان و نگاه آنها به نماز و نیایش........... 19
2-3-1 نماز در آیین زرتشت........................ 20
2-3-2 نماز در آیین یهود........................ 22
2-3-3 نماز در آیین مسیحیت...................... 24
2-3-4 نماز در آیین مقدّس اسلام................... 25
2-4 تربیت دینی در دوران کودکی و نوجوانی......... 28
2-5تربیت دینی در دوره ی ابتدایی................. 31
2-5-1نقش توجه به نیاز های کودکان در تربیت دینی.. 32
2-5-2نقش آموزش خلاق در تربیت دینی کودک........... 33
2-5-3نقش انگیزش در تربیت دینی کودک.............. 33
2-5-4نقش محبت و ایمنی در تربیت دینی کودک........ 34
2-5-5نقش فرا دهنده در تربیت دینی کودک........... 34
2-5-6نقش محیط آموزشی در تربیت دینی کودک......... 35
2-5-7نقش تفکر در تربیت دینی کودک................ 35
2-5-8نقش روان شناسی رشد در تربیت دینی کودک...... 38
2-5-8-أ. رشد و تکامل بدنی....................... 39
2-5-8-ب. رشد و تکامل گویایی..................... 41
2-5-8-ج. رشد و تکامل عقلی....................... 42
2-5-8-د. رشد و تکامل اخلاقی...................... 43
2-5-8-ه. تفاوت های جنسی و ویژگی های مختلف آن ها. 46
2-5-8-و. ویژگی های دختران در سنین ابتدایی....... 48
2-5-9نقش بصیرت گرایی در تربیت دینی کودک......... 51
2-6تربیت بصیرت گرا.............................. 52
2-7مفهوم بصیرت گرایی............................ 54
2-7-أ.توانایی فهم زندگی (فهم وتشخیص) ........... 55
2-7-ب.نقد زندگی (تمییز وداوری) ................. 55
2-7-ج.تصمیم برای زندگی (تصمیم گیری) ............ 56
2-8طبقات و حوزه های یادگیری در رویکرد بصیرت گرا. 57
2-8-أ. حوزه ی درک مفاهیم........................ 58
2-8-أ.1- فهم.................................... 58
2-8-أ.2- تعقل................................... 59
2-8-أ.3- دانش................................... 59
2-8-أ.4-تفکر منطقی.............................. 59
2-8-ب.حوزه ی کسب مهارت.......................... 60
2-8-ج. حوزه ی به کار گیری مفاهیم ومهارت ها...... 60
2-8-د. حوزه ی تحلیل نقادانه وسازمان دهی افکار... 61
2-8-ه. یادگیری ، ارتباط حوزه های چهارگانه با هم. 62
2-9بصیرت ، توانایی تشخیص و تمییز توانایی تصمیم گیری 63
2-10راه برد های تعلیم وتربیت بصیرت گرا.......... 64
2-10-1 فرایند محوری............................. 64
2-10-2 دانش آموز محوری.......................... 64
2-10-3معلم ، مدیر یادگیری و الگوی رفتار......... 65
2-10-4 رد رویکرد ذهن گرا........................ 65
2-10-5اهمیت طراز تحول شناختی شاگردان در حوزه ی مفاهیم دینی 66
2-10-6 ارزشیابی کیفی و مستمر................... 67
2-11 گام های آموزشی در تعلیم وتربیت دینی کودکان. 68
2-11-أ.گام اول.................................. 68
2-11-ب.گام دوم.................................. 68
2-11-ج.گام سوم.................................. 69
2-11-د.گام چهارم................................ 69
2-11-ه.گام پنجم................................. 70
2-11-و.گام ششم.................................. 70
2-11-ز.گام آخر.................................. 70
2-12آموزش خلاق................................... 71
2-12-1تفکّر...................................... 74
2-12-2تفکّر خلاق.................................. 79
2-12-3اصول آموزش خلاق............................ 82
2-12-3-أ.اصل بازی............................... 82
2-12-3-ب.اصل شادی و لذت......................... 82
2-12-3-ج.اصل سادگی.............................. 82
2-12-3-د.اصل آموختن در آزادی.................... 82
2-12-3-ه.اصل کنجکاوی............................ 83
2-12-3-و.اصل ایمنی.............................. 83
2-12-3ز.اصل اندیشه سازی......................... 83
2-12-3-ح.اصل خلاقیّت.............................. 84
2-12-3-ت.اصل همیاری با آموزگار.................. 84
2-13مفهوم خلاقیت................................. 85
2-13-1دیدگاه های مختلف در خصوص خلاقیّت............ 88
2-13-2 اهمّیّت و ضرورت پرورش خلاقیّت................ 93
2-13-3رشد و پرورش خلاقیّت در کودکان............... 94
2-13-4الگوی پیشنهادی خلاقیّت آموزی در دبستان...... 97
2-13-4-أ.روش مستقیم............................. 97
2-13-4-ب.روش غیر مستقیم آموزش خلاقیت............. 98
2-13-4-ب.1 آموزش خلاق............................ 98
2-13-4-ب.2آمیختن عمق درس با هنر................. 98
2-13-4-ب.3آموزش های اجتماعی..................... 98
2-13-4-ب.4 ایجاد فضای خنده و بازی در جریان آموزش 99
2-13-4-ب.5 آمیختن آموزش با محرّک بدنی............ 99
2-13-4-ب.6 پذیرش تخیلات کودکان................... 100
2-13-4-ب.7 آموزش فن آوری و روش های حل مسأله..... 100
2-13-4ویژگی ها و صفات افراد خلاق................. 104
2-14فهم رفتار دانش آموزان در نظام اجتماعی آموزش و پرورش 109
2-14-1 رفتار اثربخش ، کار آمد و تاثیر گذار...... 113
2-14-1-أ.اثربخشی................................ 114
2-14-1-ب.کارآمدی................................ 114
2-14-1-ج. تأثیر گذار............................ 115
2-15آموزش وروابط نقش ها ........................ 115
2-16 نظریه ها و تئوری های مرتبط با موضوع........ 117
2-16-أ. نظریه ی پیاژه .......................... 117
2-16-ب.نظریه ی هارمز............................ 120
2-16-ج. نظریه ی گلدمن........................... 121
2-16-د.نظریه ی فلور............................. 123
2-16-د.1 اصل توجه انتخابی....................... 123
2-16-د.2 اصل ادراک انتخابی...................... 124
2-16-د.3 اصل یادآوری انتخابی.................... 124
2-16-د.4 اصل کنش انتخابی........................ 124
2-16-ه.نظریه ی هاولند ......................... 125
2-16-و.نظریه تأثیر نگرش بر رفتار................ 127
2-17رابطه ی یادگیری با ایمان وعمل............... 129
2-17.أ ایمان ، عمل یا بصیرت..................... 131
2-17.ب ارزشیابی یادگیری یا ارزشیابی ایمان وعمل.. 132
2-18آموزه هایی در تعلیم وتربیت دینی خلاق با رویکرد بصیرت گرایی 132
2-18-أ.اصل اول:تعلیم وتربیت برای کمال........... 132
2-18-ب.اصل دوم: تعلیم وتربیت برای زندگی فردی واجتماعی 133
2-18-ج. اصل سوم: تعلیم وتربیت برای تحول جامعه... 133
2-18-د. اصل چهارم:انتخاب روش های تربیتی......... 134
2-18-ه. اصل پنجم:اهمیت تفکر خلاق................. 135
2-18-و. اصل ششم:جایگاه والای معلم................ 135
2-18-ز. اصل هفتم:معلم هدایتگر................... 135
2-18-ح. اصل هشتم:اهمیت رابطه ی معلم و شاگرد..... 136
2-18-ت.اصل نهم:برقراری تعادل میان ذهنیت و عینیت گرایی 136
2-18-ی. اصل دهم:محوریت کودک در تربیت دینی ابتدایی 137
2-19نتایج و مطالعات و تحقیقات داخلی مرتبط با موضوع 138
2-20نتایج مطالعات و تحقیقات خارجی مرتبط با موضوع 145
فصل سوم :روش تحقیق و مراحل اجرای تحقیق
3-1روش تحقیق .................................. 148
3-2 ابزار جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها....... 149
3-3 شیوه اجرا و انجام پژوهش..................... 149
فصل چهارم : یافته ها وتجزیه و تحلیل آن ها
4-1تعلیم وتربیت باورهای دینی (نماز) در مدارس ابتدایی 152
4-1-أ.ارتباط و نزدیکی با مبانی اعتقادی.......... 155
4-1-ب.ایجاد انگیزه و گرایش درونی................ 155
4-1-ج.تقویت تفکر و معرفت دینی (بصیرت) .......... 155
4-2نقش مدارس در آموزش نماز به کودکان............ 156
4-2-أ.ایجاد شور واشتیاق......................... 156
4-2-ب.ارائه ی الگوهای دینی...................... 156
4-2-ج.نقش ایجاد معرفت وشناخت.................... 157
4-2-د.نقش نهادینه کردن فرهنگ نماز............... 157
4-2-ه.نقش ساخت نگرش مثبت در کودکان.............. 158
4-2-و.نقش جهت دهی اخلاقی ....................... 159
4-3رابطه ی خلاقیت با رشد و تقویت باورهای دینی (نماز) 160
4-4رابطه ی نماز و خلاقیت در مدارس ابتدایی........ 165
4-4-أ.توصیف اطلاعات مصاحبه ای.................... 169
4-4-ب.اطلاعات عمومی پاسخگویان و مصاحبه شوندگان... 171
جدول (4-1) ................................ 173
جدول (4-2) ................................ 174
جدول (4-3) ................................ 175
جدول(4-4) ................................. 176
جدول(4-5) ................................. 177
4-4-ج.تجزیه وتحلیل یافته ها ................... 178
4-4-د.تحلیل اطلاعات استخراج شده.................. 181
فصل پنجم : نتیجه گیری
5-1خلاصه ی تحقیق ............................... 184
5-2نتیجه گیری................................... 185
5-2-أ.نتایج یافته های کتابخانه ای............... 185
5-2-ب. نتایج یافته های مصاحبه ای................ 190
پیشنهادات....................................... 192
منابع و مأخذ: .................................. 194
چکیده ی انگلیسی
1.1. بیان مسئله
در سال های اخیر، با توجه به تلاش های بسیاری که در آموزش مفاهیم دینی در مدارس صورت گرفته و نیز فعّالیّت های بی وقفه ای که مربیان تربیتی برای آشنایی کودکان با مبانی دینی انجام داده اند ، تنها شاهد انبوه سازی مطالب ذهنی آنان به عنوان محفوظات هستیم و این آموزه های تعالی بخش که سبک زندگی و شیوه ی اعتقادات آینده ی فرد را می سازد ، اگر با بینش و بصیرت صحیح صورت نگیرد به مرور کمرنگ شده و یا در مواجهه فرد با زرق و برق های فرهنگ های بیگانه دچار سردرگمی و در نهایت حذف اعتقادات آنها می گردد . تغییرات برنامه های درسی در دوران ابتدایی و نگرش های جدید مسئولان آموزش و پرورش در تدوین کتب آموزشی ، حاکی از آن است که گام های مؤثری در این راه برداشته شده است ، اما هنوز نیاز به ارائه ی راهکارها و الگوهای آموزشی مناسب تر جهت انتقال آموزه های دینی خصوصاً نماز در مدارس هستیم.
تربیت دینی صحیح در طول دوران ابتدایی می تواند به عنوان یکی از مهم ترین عوامل جلوگیری از ناهنجاری های رفتاری و رشد اندیشه های دینی و تقویت باورهای اعتقادی در فرد باشد . هنگامی که از نهادینه شدن تربیت دینی صحبت به میان می آید ، منظور این است که کودکان به عنوان نسل فردا باید سیر زندگی و اهداف خود را در بستر نظام اعتقادی جامعه مشخص کنند . دکتر باهنر در این باره می نویسد : تجربیات موجود و تحقیقات انجام شده نشانگر آن است که مسأله آموزش دینی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و گاهی با تأثیرات معکوسی نیز همراه گردیده است . ( باهنر ، 1385 )
در سال های اخیر در میان نسل جـوان و نوجـوان ، نوعی تردید در همه ی باورها و خود باختگی
در برابر نئومدرنیسم[1] دیده می شود . به گونه ای که اسلامی که در کلاس های دینی بیان می شود ،
نمی تواند پاسخگوی دانش آموزان و مشکلات آنها باشد . ( قائمی ، بی تا )
به نظر می رسد که دغدغه های فکری بسیاری از اندیشمندان اسلامی نیز همین موضوع باشد ، که
چگونه می توان با توجه به فرصت های استثنایی دوران تحصیل باورهای دینی و اعتقادات زیر بنایی مذهبی کودکان را در جهت تثبیت ایمان مذهبی آنها در آینده شکل داد . چون به وجود آوردن و شکل دادن یک بینش صحیح و ارتباط دادن ارزش های فرد با ارزش های دینی از طریق روش های خلاقانه می تواند در این امر مهم بسیار موثر و مفید واقع شود ، بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد معلوم نماید که راهکارهای آموزش خلاق در آموزش مفاهیم دینی ( نماز ) به کودکان و نوجوانان و تعمیق باورهای دینی آنان ، چیست ؟ امیرالمؤمنین حضرت علی(ع ) در نهج البلاغه چنین می فرمایند :
" لا تقسیروا اولادکم علی آدابکم فانهم مخلوقون لزمان "
فرزندان خود را بر آن اساس که خود تربیت شده اید تربیت نکنید که اینان برای زمان غیر از زمان شما آفریده شده اند . ( به نقل از قائمی ) به وضوح می توان از این سخن مولای متقیان برداشت نمود ، که شرایط جدید نیاز به خلاقیت های جدید و شیوه های آموزشی جدید دارد . روان شناسان و جامعه شناسان عصر حاضر نیز حداقل براین نکته اتفاق نظر دارند ، که انتقال مفاهیم به نسل های جدید نیاز به روش های همخوان با اوضاع و شرایط جدید دارد و تنوع اطلاعاتی در جهان می تواند در صورت بد عمل کردن و تاکید بر شیوه های سنتی ، به سادگی مورد بی توجّهی نسل جدید قرار گرفته و تمام تلاش های ما را بی ثمر سازد .
2.1. اهمّیّت و ضرورت موضوع :
آموزش مفاهیم و اعمال مذهبی به عنوان اصول اولیه زندگی اجتماعی در جامعه اسلامی محسوب می گردد . جامعه ای که تمام ارکان آن از ابتدایی ترین نهادها تا پیچیده ترین بنیادهای آن ، وابسته به احکام اسلام و برگرفته از اعتقادات دینی شیعه می باشد ، باید در انتقال اصول به کودکان ، بهترین شیوه های کاربردی را به کار بندد . انتقال و آموزش رفتارهای مختلف به کودکان امری بسیار پیچیده و حساس است و یکی از موضوع های مهمی است که روان شناسان در آن اتفاق نظر ندارند . یادگیری امری پیچیده و در عین حال ساده می باشد . تئوری های مختلف یادگیری و روش های انتقال مفاهیم به کودکان دارای تنوع بسیاری است . از تئوری های یادگیری و پرسش و پاسخ گرفته تا شرطی ابزاری و شرطی کلاسیک تا روش های جدیدی که توسط تئوریسین های مختلف علوم انسانی ارائه شده است .
امروزه شناخت به عنوان یکی از مورد پسندترین و پرکاربردترین مفاهیم روان شناسی محسوب می گردد و بسیاری از روان شناسان عصر حاضر با ارائه ی الگوهای مختلف شناختی ، سعی در اثبات نظریات خود از دیدگاه های مختلف دارند . اهمیت شناخت در آموزش و پرورش و درک پدیده ها و را در سیستم های مختلف آموزش و پرورش به وجود آورده است .
در جامعه ای که ما در آن زندگی می کنیم ، اعمال و رفتارهای اجتماعی تا حدود زیادی متأثر از آموزه های مختلفی است که توسط رسانه های جمعی ارائه می گردد . اگر ما نتوانیم در مواجهه با این سیل اطلاعات مختلف ، اهداف و آرمان های اولیه و زیر بنایی خود را منتقل و تثبیت کنیم ، بدون شک در آینده ی نزدیک با بحرانی فراگیر روبه رو خواهیم گشت که در آن شرایط ، دیگر نمی توان با ابزارهای سنتی و ساده به جنگ آنها رفت. لازم است در ابتدای تشکیل و تکمیل مفاهیم و اصول زیر بنایی اعتقادی افراد ، ما نیز با درایت خاص ، روش های مؤثرتر و خلاقانه تری را به کار ببریم و نوع دیدگاه ها و نگرش های نوجوانمان را بر پایه ی اعتقادات دینی و ارزش های معنوی دین اسلام محکم و استوار سازیم .
تحولات صنعتی ، بنیاد زندگی بشر را تغییر داده و حتّی محیط خانوادگی را نیز متحوّل ساخته است . بنابراین نباید روش هایی را به کار ببریم که برای آموزش ما از آن استفاده شده است . اصول دین همیشه ثابت و بدون تغییر است . ( حلال محمد ، حلال الی یوم القیامه ) امّا در نحوه ی آموزش می توان از راه های جدیدی استفاده کرد . سفر حج واجب است ، اما ضرورتی ندارد که در حال حاضر نیز ، با اسب یا شتر انجام شود . ( قائمی ، بی تا )
اگر ما زمان شناسی و جریان شناسی را به عنوان یک اصل بپذیریم ، نباید شاهد این قضیه باشیم که در امر آموزش مفاهیم دینی به فرزندانمان از سایر ادیان و جوامع عقب تر هستیم . باید مبنای کاری ما بر این باشد که آموزش مفاهیم دینی را با شیوه های جدید که دارای جذابیت ، مقبولیت و سبب ایجاد رغبت کامل در فرد باشد ، ارائه دهیم و بین آموزه های دینی و زندگی پیوندهای ناگستنی برقرار نماییم .
نماز به عنوان ستون دین اسلام در میان مسلمانان از جایگاه خاصی برخوردار است و به عنوان نماد عینی و اعتقادی مسلمین محسوب می گردد . اگر ما بتوانیم مسیر آموزش صحیح نماز را در مدارس به نحوی پیش ببریم که فرد بدون تذکر و یا اجبار با بینش و اراده ی کامل آن را به جا آورده و ارزش های خود را به طور کامل وابسته به ارزش های دینی بداند ، می توانیم ادعا کنیم که توانسته ایم در انتقال این ارزش بنیادی به نسل های جدید موفق عمل کرده ایم و در ضمن وابستگی فرد به این فریضه ، می تواند جلوی بسیاری از ناملایمات و بزهکاری های فردی و گروهی را بگیرد .
3.1. اهداف تحقیق :
هدف اصلی این پژوهش شناخت راه ها واصول آموزش خلاق در آموزش مفاهیم دینی ( نماز ) می باشد . در راستای این هدف اصلی ، اهداف فرعی دیگری نیز مدّ نظر است که عبارتند از :
1 – شناخت جایگاه نظر در آموزش مفاهیم دینی ( نماز )
2 – نقش خلاقیت و آموزش خلاق در تعمیق باورهای دینی ( نماز )
3 – بصیرت دینی و شناسایی نقش آن در تعمیق باورهای دینی
4.1. سؤال های تحقیق :
با توجه به اهداف در نظر گرفته شده ، سوال های این تحقیق عبارتند از :
1 – به منظور آموزش مفاهیم دینی به دانش آموزان ( نماز ) چه راه هایی وجود دارد ؟
2 – چگونه می توانیم آموزشی خلاق را برای انتقال مفاهیم دینی طراحی کنیم ؟
3 – تفکر در آموزش مفاهیم دینی ( نماز ) از چه جایگاهی برخوردار است ؟
4 – اصولی که به مربیان پرورشی می تواند کمک کند تا آموزشی عمیق و پایدار داشته باشند ، چیست ؟
5.1. فرضیات تحقیق :
فرضیه ی اصلی این پژوهش آن است که آموزش های خلاق در تعمیق و تقویت باورهای دینی ( نماز ) مؤثر است .
در راستای این زمینه اساسی ، محقق فرضیه های دیگری نیز در ذهن دارد که عبارتند از:
1 – مربیان تربیتی در مدارس ابتدایی بیشتر به صورت های کلیشه ای سعی در آموزش باورهای دینی دارند .
2 – داشتن بصیرت و بینش دینی در تثبیت آموزه های دینی ( نماز ) نقش بسیار مهمی دارد .
3 – هر چه آموزش مفاهیم پایه ای دینی ( نماز ) ، بیشتر همراه با تفکر و انتخاب باشد ، تأثیر آن بیشتر است .
4 – هر چه هماهنگی بین انتظارات و نقش های دانش آموزان بیشتر باشد ، آموزش بهتر انجام می گیرد.
5 – هر چه آموزش با انتظارات و گرایش های دانش آموزان هماهنگی بیشتری داشته باشد ، آموزش با موفقیت بیشتری انجام می گیرد .
6.1. تعاریف نظری و عملیاتی تحقیق
آموزش خلاق :
آموزشی که بر اساس تفکر واگرا طراحی شده و هر کودک با توجه به داشتن یک جریان متفاوت که نیازها و گرایش های ویژه ای را دارا می باشد ، طراحی می گردد. البته توجه به همگرایی و یکسان دیدن برخی از خصوصیات کودکان نیز مد نظر است . ( www. Cheessta.com )
در این پژوهش منظور از آموزش خلاق عبارت است : از آموزش هایی که مبتنی بر اصول تدریس فعال توسط مربی ، با توجه به اهداف یادگیری باشد . آموزش خلاق را نمی توان یک بعدی و با الگویی خاص برای افراد مختلف در نظر گرفت . لذا در این طرح با توجّه به ویژگی های فرهنگی خاص هر طبقه و نیز تفاوت های فردی مشخصی که مربیان مشاهده می کنند ، می توانند فرآیندهای مختلفی را برای انتقال آموزش مورد نظر ، ارائه دهند . آموزش خلاق می تواند با بازی ، لذّت ، ترغیب و تشویق کودک ، آزادی اندیشه و مشارکت در امور مختلف همراه باشد و در مجموع می توان گفت که آموزش خلاق، به مربی خلاق که به اصول اعتقادی و روان شناسی اجتماعی آشنایی داشته و روش انتقال آموزش خود را در شرایط مختلف کلیشه ای و سنتی قرار ندهد ، نیاز دارد . (کردی ،1381 )
تفکر خلاق :
تفکر خلاق عبارتست از : فرایند درک مشکلات ، مسائل ، کمبود اطلاعات وعوامل جا افتاده ، حدس زدن وفرضیه ساختن در مورد این کمبودها ، ارزیابی و آزمودن فرضیه ها ، حدس ، اصلاح وارزیابی مجدد آن ها و بالاخره ارائه نتایج (تورنس[2]، 1988).
در این پژوهش منظوراز تفکر خلاق : قدرت واستعداد بالفعل رسیده کودک ، در تمییز و تشخیص فعل یا اعمالی که انجام می دهد ، است . به عبارتی نوعی توانایی در فرد به وجود آید ، که بهتر بتواند ، خوب و بد را تشخیص داده و عمل مورد نظر خود را با اراده و منطق صحیح بپذیرد .
تعمیق و تقویت باورهای دینی :
دکتر شریعتمداری در این خصوص می نویسد : یادگیری از طریق شرطی ، یک یادگیری سطحی است و با یادگیری از طریق بصیرت و فهم که بر محور تفکر قرار دارد ، قابل تلفیق نیست . پایه ی ادراک یادگیری تفکر است و فهم ادراکی هر چیز نتیجه تفکر در باره ی آن چیز است .
منظور از تعمیق باورهای دینی در این پژوهش ، به وجود آوردن رفتار مورد نظر ، به نحوی که جزء ارزش ها و باورهای فرد گردد و یادگیری و عمل دینی مورد نظر ؛ نه به خاطر تکرار آن ، بلکه به دلیل ارتباط داشتن آن با کل وجود و هدف های زندگی او عجین گردد . به عبارتی نگرش ، باور ، اعتقاد و ایمان فرد بر انجام آن تکلیف مورد نظر ، پایه ریزی می گردد .
بصیرت گرایی :
بصـیرت در حوزه ی یادگیری با آگاهی و شنـاخت صحیح آغاز و به گرایش عمیـق و پایـداری ختم می گردد . بصیرت ، مقدمه ی ایمان و عمل دینی و وجه تمایز انسان مؤمن با سایرین تلقی می گردد . در این دیدگاه رویکردی مد نظر است که به جای انبوه سازی مفاهیم دینی در ذهن دانش آموز ، به دنبال ایجاد شناخت و بصیرت دینی درآنان باشد . ( رحیمی ، 1382 )
دراین پژوهش ، بصیرت گرایی به معنای ، شناخت و آگاهی عالمانه از مفاهیم دینی است . به نحوی که عمل مورد نظر ( نماز ) کاملاً با آگاهی و شناخت انجام گیرد .
مفاهیم دینی :
در پژوهش حاضر منظور خاص ، آموزش و یادگیری نماز به عنوان مهم ترین فریضه ی دینی مسلمانان است .
کودکان :
در این پژوهش منظور کودکان 7 تا 11 ساله می باشند که دوره ی تحصیلی ابتدایی ، را پیش رو دارند.
مربیان تربیتی :
در این پژوهش به معلمانی که مسئولیت آموزش مسائل اعتقادی – دینی و نیز فعالیت های پرورشی درمدرسه را دارند ، مربیان تربیتی گفته می شود .
خلاقیت :
رونزولی [3](1986) خلاقیت را تولید محصول نو و مبتکرانه می داند که دربرهه ای از زمان برای خالق یا شخص دیگری رضایت بخش باشد . حتّی اگر این ایده یا محصول را قبلاً فرد دیگری کشف کرده باشد،یا آن را مبتکرانه محسوب نکنند،باز خلاقیت وجود دارد.دکتر افروز نیز خلاقیت را امری فردی که طی آن شخص با استفاده از تفکر واگرا فکری نو تولید و ارائه می دهد. (افروز ، 1373 )
در این پژوهش منظور محقق از خلاقیت کلیه ی راه ها و شیوه های نو و جدیدی است که مربیان را
بهتر بتواند در امر آموزش مفاهیم دینی موفق کند .
1،7 . محدودیت ها :
این تحقیق بر اساس شرایط و ویژگی های آموزش کودکان ابتدایی(دختر) در شهر تهران و امکانات موجود در این شهر انجام شده است و در شرایطی می توان نتایج آن را تعمیم داد که جامعه ی انتخابی شرایطی مشابه شرایط موجود در تحقیق را داشته باشند .
فصل دوم
پیشینه و سوابق
مربوط به تحقیق
1.2. مقدمه
نماز فریضه ای واجب است که اساس آن بر تربیت استوار است به طور مشهود امری اجتماعی محسوب می گردد . شکر به درگاه پروردگار و نیایش او از بنیادی ترین اصول تربیتی است که در هر دینی به وضوح می توان نحوه ی نیایش های مختلف را مشاهده نمود . اهمیت و حساسیت انجام فریضه نماز در دین مبین اسلام به حدی زیاد است که از آن به عنوان ستون دین یاد شده و لذا انتقال و آموزش صحیح این فریضه الهی به دانش آموزان می تواند فلسفه زیستن و آینده آنان را تحت الشعاع قرار دهد .
از دیدگاه جامعه شناسی ، نهاد دین به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی در فرآیند اجتماعی شدن ، ارزش های مذهبی را در افراد درونی ساخته و باعث تطابق آن با فرهنگ جامعه می گردد . کودکان از سنین اولیه خود ، تحت تربیت و پرورش والدین در خانواده قرار دارند . برای تربیت فرزندان ، استنباط و روشن بینی والدین نسبت به تمایلات و علائق آنها الزامی است . ( شرقی ، 1372 ) در این دوره ارزش های مذهبی و هنجارهای دینی توسط اعضای خانواده به طور مستقیم یا غیر مستقیم به فرزندان منتقل می گردد . آنان با مشاهده ی والدین خود در حال انجام فرائض دینی ، کنجکاویشان برانگیخته می شود. مراسمی که در اعیاد مذهبی برگزار می گردد،نیز بر روی کودکان تأثیر می گذارد . در این سنین با توجّه به این که (من مفعولی) در کودکان نقش بیشتری بازی می کند ، آنان پذیرای هنجارها و نرم های مذهبی هستند . پس از خانواده ، مدرسه مهم ترین نهادی است که می تواند به لحاظ رفتارهای مذهبی بر روی کودکان تأثیر گذار باشد . با توجه به آنکه فرآیند اجتماعی شدن از خانواده شروع و در مراحل بعدی تکمیل می گردد ، وجود همسازی میان اهداف نهادهای مختلفی مثل مدرسه و خانواده در شکوفایی شخصیت مذهبی دانش آموزان نقش ویژه ای ایفا می کند . اگر میان عملکرد خانواده و مدرسه تعـارض وجود داشته باشد ، باعث سر درگمی و بلا تکلیفی کودکان گردیده و اعتقادات مذهبی او را تحت تأثیر قرار می دهد . با توجه به اهمیت دوران کودکی و نوجوانی در تکوین شخصیت فردی ، تثبیت ارزش های دینی در شخصیت او با همانند سازی هایی که در نقش های مختلف ایفا می کند ، درونی می گردد . لذّت تربیت صحیح در دوران کودکی می تواند مجموعه ای نظام یافته و شالوده بندی شده از نقش هایی که به آنها وابسته است را به وجود آورد .
در این فصل ، سوابق مربوط به موضوع آموزش های دینی وانتقال ارزش های بنیادی مذهبی در مدارس پرداخته شده است، که توسط مربیان تربیتی ارائه می گردد . هر چند گستره ی این موضوع به لحاظ نظری بسیار وسیع می باشد ، اما در این پژوهش سعی محقق بر آن است که به بررسی تحلیلی سوابق و موضوع هایی کاملاً مرتبط با راه ها واصول خلاقانه ای که به منظور آموزش مفاهیم دینی و تعمیق باورهای دینی در کودکان پس از جدا شدن ازخانواده وارتباط با نهاد مدرسه است ، پرداخته شود . در ضمن با توجّه به آن که پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای و مصاحبه صورت گرفته ، اطلاعات پایه ای که در نهایت پاسخگوی سؤال های تحقیق می باشند در این فصل مورد کنکاش قرارگرفته است .
2.2. تاریخچه ی باورهای دینی
نیاز به پرستش و نیایش یکی از نیازهای اساسی و عمیقی است که در عمق روان بشر وجود دارد . در بررسی های تاریخی این موضوع به اثبات رسیده که پرستش جزئی از وجود و کشش فطری انسان است . گاهی که این میل و روح پرستش توسط انبیا ( علیهم السلام ) در مسیر صحیح قرار گرفته ، به خدا پرستی ختم شده و گاهی نیز بر اثر جهل و نادانی ، انحرافات و لجاجت ، موجودات و اشیاء گوناگون مثل سنگ و چوب ، ماه و خورشید ، آتش ، گاو و پول مورد پرستش قرار گرفته اند .
استاد شهید علامه مطهری در این مورد می فرمایند : یکی از پایدارترین و قدیمی ترین تجلیّـات روح آدمی و یکی از اصیل ترین ابعاد وجود انسانها حس نیایش و پرستش است . مطالعه ی آثار زندگی بشر نشان می دهد که هر زمان و هر کجا که بشر وجود داشته است ، نیایش و پرستش هم وجود داشته است. چیزی که هست ، شکل و شخص معبود متفاوت شده است .از نظر شکل و از نظر رقص ها و حرکات دسته جمعی موزون همراه با یک سلسله اذکار و اوراد گرفته تا عالی ترین خضوع ها و خشوع ها . ( رضوان طلب ، 1380 )
همه ی کودکان به طور فطری کنجکاو و کاوشگر بوده و به دنبال پاسخ به سوال ها و چراها هستند و میل به پرستش و نیایش در وجودشان موج می زند . تجربیات و مشاهدات نیز مؤید این موضوع است ، که کودکان در تقلید و یادگیری مفاهیم و مسائل دینی مثل ، نماز و روزه آمادگی بیشتری در مقایسه با دیگر رفتارها و موضوعات از خود نشان می دهند . این موضوع مؤید فطری بودن خداجویی کودکان است . ( مطهری ، 1385 )
بشر از دیرباز کوشیده است تا به مدد نیروهای مافوق طبیعی بر مسائل و دشواری های خود غلبه کند. هر چند که این امر در خلال تاریخ دستخوش انحرافات بسیاری شده ولی با ظهور مذاهب آسمانی به خصوص اسلام ، زمینه و شرایط بهتری برای رسیدن به وضع مطلوب تر فراهم آمد . اسلام علاوه بر این که منشأ خدمات بسیار ارزنده ای در زمینه های گوناگون بشر شده رهنمودهای لازم برای رسیدن به آرامش روح و روان را نیز ارائه کرده است . قرآن کتاب اسرار خداوند ، بسیاری از ابعاد گوناگون ماهیّت پیچیده ی بشر را قبل از آن که مکاتب روان شناسی قرن بیستم بخواهند درباره ی آدمی اظهار نظر کنند ، روشن و حتّی راهبردهای پیشگیرانه ی درمانی را نیز ارائه داده است . به طور کلی اسلام بر مسائلی تأکید دارد که بسیاری از دانشمندان علوم رفتاری در نتیجه ی تحقیقات آزمایش های مستمر به آن رسیده اند . ( آل یاسین ، 1381 )
شاید برخی براین باور باشند که استفاده از تعالیم مذهبی و نیروی ایمان برای حفظ سلامت روان و جلوگیری از بیماری ها وامراض روانی فقط در کشورهای معدودی می تواند مؤثر باشد . مثلاً در غرب کسی طرفدار این عقیده و ایده ی قدیمی نیست . برای آن که این دسته را نیز مجاب نمود ، به عقاید برخی از دانشمندان غربی در باره ی این موضوع اشاره می کنیم .
یونگ[4] که یکی از معروف ترین روان پزشکان جهان است در مورد نقش مذهب در سلامت روان
می گوید : در طی سی سال اخیر ، مردمانی از کشورهای متمدن جهان به من مراجعه کرده اند و من صدها بیمار را معالجه کرده ام در بین تمام بیماران من که در نیمه دوم حیات خود ، یعنی سنین بالاتر از 35 سال بودند ، یکی پیدا نشد که مشکلش سرانجام مربوط به پیدا کردن یک عقیده ی دینی نسبت به زندگی نباشد . با اطمینان خاطر می توانم بگویم که هر یک ازآنها از آن جهت مریض بودند که آنچه را ادیان زنده ی هر عصر به پیروان خود عطا کرده اند ، از دست داده بوده و آنهایی که عقیده ی دینی خود را باز نیافتند ، هیچ کدام درمان نشدند . ( شرقاوی ، 1365 )
ویلیام جمیز[5]، فیلسوف و روان شناس نامی دانشگاه هاروارد آمریکا می گوید : مؤثرترین داروی شفا بخش نگرانی ، همانا ایمان و اعتقاد مذهبی است . ایمان یکی از قوایی است که بشر به مدد آن زندگی می کند و فقدان کامل آن در حکم سقوط بشر است . در جای دیگر نیز جمیز ادامه می دهد : امواج خروشان سطح اقیانوس هرگز آرامش اعماق آن را بر هم نمی زند و در نظر کسی که دستاویزش حقایقی بزرگ تر و باثبات تر است ، فراز و نشیب های هر ساعته ی زندگی چیزهایی نسبتاً بی اهمّیّت جلوه می کند ؛ بنابراین یک شخص واقعا متدیّن تنزل ناپذیر و فارغ از هر دغدغه و تشویش است و برای انجام هر گونه وظیفه ای که روزگار پیش آورده با خونسردی آماده و مهیا است.
امانوئل کانت[6] از فلاسفه بزرگ اروپا نیز می گوید : ایمان به خداوند پیدا کنید ، زیرا به چنین عقیده ای نیازمند هستیم .
دیل کارنگی[7] نیز می گوید : همان گونه که فواید و خواص آب و برق و غذای خوب در زندگی من مؤثر و مهم است ، منافع و محسنات دین نیز برای من کمال اهمیت و ضرورت را دارد . برق وآب و غذا در فراهم ساختن یک زندگی بهتر ، کامل تر و راحت تر به من کمک می کنند ، ولی فایده ی دین به مراتب از همه این ها برای من بیشتر است . دین به من امید و شهامت می بخشد و هیجان و اضطراب و ترس و نگرانی را از من دور می کند و برای زندگی من مسیر و هدفی تعیین می کند . دین سعادت مرا تا حد زیادی کامل می کند و سلامت فراوانی به من ارزانی می دارد و کمک می کند تا در میان طوفان و گردباد حیات ، واحه ی آرام و ساکنی برای خود ایجاد کنم .
امروزه جدیدترین علم یعنی روانپزشکی همان چیزهایی را تعلیم می دهد که پیامبران تعلیم داده اند . چون پزشکان روان شناس دریافته اند که دعا و نماز و داشتن یک ایمان مستحکم به دین ، نگرانی ، تشویش هیجان و ترس ها را برطرف می کند . ( آل یاسین ، 1381 )
اسلام در خصوص انسان یک حد وسط و میانه را انتخاب کرده و به منفی گرایی و خوشبینی مفرط کشیده نشده است . بر طبق نظر اسلام ، در انسان توانایی خیر و شر موجود است و فرد باید مسیر خود را برگزینـد . این توانایی اختیار که قـرآن نیـز به آن اشـاره دارد ، تقریبـاً همان چیزی اسـت که امـروزه روان شناسان مکتب انسان گرایی بر آن تأکید دارند و از آن به عنوان اراده ی آزاد نام می برند.
توسـّل به دیـن و مـذهب و داشتـن ایـمان یکی از عوامـل بسیـار مؤثر در جلوگـیری از بروز و ایجـاد بیماری های روانی است . هرگاه انسان از این امر غفلت کند ، بی شک دچار سردرگمی و پریشانی شده است . چند آیه ی زیر نیز به خوبی بر اهمّیّت این مسأله تأیید دارد .
الا بذکر الله تطمئن القلوب ( سوره رعد ، آیه 28 )
آگاه باشید که تنها با یاد خداست که دل هایتان آرام می گیرد.
و من اعرض عن ذکری فان له معیشة صنکا ( سوره طه ، آیه124 )
اگر فردی از یاد من دوری کند ، پس در تنگنا مسدود و در عین محدودیت واحساس فشار ، زندگی را به سر آورد . کنجکاوی و جستجوگری از برجسته ترین ویژگی های فکری کودکان و نوباوگان در بعد شناختی است و این کنجکاوی و رفتار جستجو گرانه ، بستر خداشناسی و خمیر مایه ی خلاقیت و خودشکوفایی است . بر همین اساس در میان آن دسته از کودکان و نوجوانان خلاق و نوآوری که از قدرت کنجکاوی فوق العاده ای برخوردارند ؛ احساس مذهبی ، کمال جویی ، معاد اندیشی ، نگرش جاودانگی و فطرت عاشق، بیش از دیگران مشهود است . با نگاهی کلی به مبانی و دستورالعمل های مذهبی به سادگی می فهمیم که مجموعه آداب و تربیت ، باید و نبایدهای دینی ، که پیامبران الهی به ویژه پیامبر اعظم حضرت محمّد ( ص ) برای ابلاغ آنها مبعوث شده اند ، همگی منطبق بر ویژگی های فطری حاکم بر نفسانیات و نیازهای اساسی وانسان موجود بوده و زمینه ساز رشد و تعالی انسان مطلوب است . به عنوان مثال در مکتب اسلام همه ی آن چه که به گونه ای مستقیم و غیر مستقیم به رشد جسمانی ، ذهنی و شناختی و روانی و اجتماعی انسان آسیب می رساند ( با توجّه به ماهیت آنها ) حرام یا مکروه بوده و همه ی آن چه به عنوان عوامل مؤثر در رشد زیستی و شناختی و روانی اجتماعی انسان محسوب می گردد ، حلال و مستحب می باشد . به بیان دیگر در صورت اذعان به این حقیقت که انسان فطرتاً موجودی خدا جو و برنامه ها و دستورات دینی نیز جملگی بر اساس نیازهای فطری ، سلامت جسم ، بهداشت فردی و اجتماعی و رشد و تعالی شخصیت انسان استوار می باشد ، باید فرایند تربیت دینی به معنای دقیق کلمه ، به طبیعی ترین وجه در دوران مختلف رشد صورت پذیرد و به آسانی شاهد تبلور رفتارهای مذهبی در کودکان و نوجوانان باشیم . نحوه ای که تا کنون در تربیت دینی کودکان و نوجوانان اعمال شده چندان موفّقیّت آمیز نبوده است و علّت این امر نیز بیشتر عدم توجه به ویژگی ها ونیازهای زیستی ، عاطفی ، شناختی و اجتماعی کودکان وتشخیص و تبیین تقدّم و تأخر و اهمّیّت و حساسیت این نیازها در موقعیت ها و شرایط مختلف و مراحل گوناگون رشد و انتخاب مناسبت ترین روش ها بوده است . بنابراین داشتن نقش مؤثری درتربیت پذیری دینی کودکان و نوجوانان را مشکل ساخته است . ( افروز ،1381 )
همه ی ما دوست داریم که شاهد بروز و ظهور رفتارهای مذهبی در کودکان و نوجوانان باشیم . امّا عمدتاً از مبانی نظری و عملی رفتارهای دینی چندان آگاهی نداشته و برای ایجاد یا افزایش فراوانی رفتارهای دینی از سریع ترین و راحت ترین راه ها استفاده می کنیم . مهم ترین کار در تربیت دینی کودکان توجّه به چگونگی ونگرش آنها نسبت به ارزش ها و رفتارهای دینی است . احساسات و عواطف مؤثرترین نقش را در تکوین شخصیت ، تنظیم اهداف و برنامه های زندگی و روابط فردی و اجتماعی دارد . ( پیشین )
باید به جای تعجیل و ناپختگی ، به عمق معنای تربیت بپردازیم. تربیت دینی ، همگام شدن با انسانها- از کودکی تا بزرگسالی - برای هدایت رشد آنان است. همان طور که یک باغبان، دانه ی گلی را که در باغچه کاشته مدت ها مورد مراقبت و توجه قرار می دهد و انتظار آن را ندارد که چند روزه ، به بوته ای پر از گل مبدّل شود ، مربی نیز باید صبر و تحمل داشته باشد . تعجیل در تربیت ممکن است سبب گردد که مبانی تربیتی ما برای کودکان ناخوشایند جلوه کند. در صورتی که با نگاهی به سیره ی عملی پیامبر خدا و امامان بزرگوار می بینیم ، که آنان در برخورد با کودکان ، رفتاری بسیار صمیمی ، مهربان و توأم با تحمل و صبر داشته اند. آنان با توجه به ویژگی های کودکان، هنگام همنشینی با آنان ، رفتاری کودکانه بروز می دادند. هیچ گاه دیده نشده است که پیامبر خدا به کودکان کم سن و سال به طور مستقیم آموزش دین بدهد و یا حضرت علی (ع) برای آنان کلاس درس و یا جلسه ی سخنرانی بگذارد. تنها بازی با کودکان ، همزبانی با آنان و توجه به ظرافت های روح و جسم کودکان نقل شده است که این همان مسیر صحیح تربیت دینی است . (رحیمی ، 1385)
در نهج البلاغه ، علی ( ع ) می فرماید : صفحه ی دل نوجوان همچون زمین مستعدی است که هیچ گیاهی در آن نروییده و آماده هر نوع بذر افشانی است ."
کودکان تشنه ی یادگیری هستند . نیاز به دانستن و پی بردن به رازهای هستی ، در آنان یک نیاز فطری محسوب می گردد . معلمان و مربیان مدارس نیز به مثابه ی الگوهای مطلوب کودکان و نوجوانان ، زمانی می توانند توفیق چشمگیری در پرورش یا تقویت احساس مذهبی و تبلور رفتارهای دینی داشته باشند که شخصیت مذهبی آنها برای کودکان بسیار دوست داشتنی و محبوب باشد . ( افروز ، 1381 )
نماز به عنوان پرچم عبادات است و کامل ترین پاسخ به عالی ترین نیاز انسان در هر رکن و حالتی ، شرط حضور خاص خود را دارد . نماز ، مسأله نیایش است و باید سخن از نیازی که انسان به نیایش دارد به میان آوریم. ما باید کودکان و نوجوانان را متقاعد کنیم که به نیایش در برابر خداوند احتیاج دارند. باید نماز را در ارتباط با انسان و نیازهای حقیقی او برای آنها تعریف کنیم . باید در مدرسه ها و در هر جا که راجع به نماز صحبت می کنیم ، حضور قلب را به عنوان یک اصل بدانیم . یک پزشک فرانسوی به نام الکسیس کارل[8] در مطالعات خود ثابت نمود که نماز سبب ایجاد نشاط معنوی مشخص در انسان می گردد . همین حالت است که احتمالاً منجر به شفای سریع برخی از بیماران در زیارتگاه ها و معابد می شود .
سیرل بوت[9] روان شناس انگلیسی ، نظریه ی ویلیام جمیز رادرباره ی تأثیر نماز مورد تأکید قرار داده و می گوید:" ما به واسطه ی نماز می توانیم وارد انبار بزرگی از نشاط عقلانی شویم که در شرایط عادی یارای وصول به آن را نداریم . ( خیاطی ، 1381 )
3.2. ادیان و نگاه آنها به نماز ونیایش
از آن جا که خداوند سرشت انسان را خداپرست آفریده ، خداجویی و خداشناسی امری فطری است، بشر در طول تاریخ همواره به دنبال پرستش و عبادت معبودی بوده که مظهر و نمود عینی آن عبادت ، در ادیان الهی در نماز تجلّی یافته است . نیایش به ویژه برپایی نماز تنها مخصوص ادیان وحیانی نبوده بلکه در ادیان غیر وحیانی نیز این عبادت همیشه مطرح بوده است.
در تاریخ جامع ادیان نوشته " جان ناس " [10] چنین آمده که : "تبتیان در مواقعی که در صومعه یا دیر ، جشن معینی داشتند . زوار از هر طرف به آنجا روی می آوردند و هدایایی از جنس قماش ، کره ، شیر و غیره برای راهبان می آوردند . در آن جا چند روزی اقامت کرده ، طواف ، نماز ، دعا و یا به رقص مخصـوص مشغول می شـدند . پس از یک سلسـله عملیات سحـر آمیز به اوطان خـود بـاز
می گشتند". ( جان ناس ، 1371 )
ویل دورانت[11] در تاریخ تمدن خود در خصوص عبادت یونان باستـان می نویسد : " مؤمنان در جریـان عبادت ، خود را به مذبح ، که در جلوی معبد قرار داشت ، می رساندند و به وسیله قربانی کردن و نماز خواندن از خشم خدا ایمنی می یافتند و یاری او را جلب می کردند . ( ویل - دورانت ، 1340 )
در خصوص مذهب کنفسیوس نیز آمده است که او نماز می خواند ، در حالی که ساکت بود ، او زشت می دانست که نماز بخواند تا این که خداوند او را ببخشد و یا نعمتی به او دهد . زیرا اعتقاد داشت نماز هدفی جز تنظیم سلوک افراد والفت میان آنها نمی باشد . (شهرستانی ، 1406 شمسی)
در خصوص کیش مانی و آئین او گفته شده که در شبانه روز چهار نماز را واجب می دانستند و نماز گزار باید با آب روان یا راکد ابتدا مسح کرده روبروی آفتاب بایستد و به سجده رفته بگوید:" مبارک است راهنمایی ما ، فاراقلیط ، پیامبر ما و مبارک است فرشتگان نگهبان او مسبحان ، لشکریان پرتوافشان او" . سپس برخاسته ، در سجده دوم ، بگوید :" به پاکی یاد شده تو ای مانی پرتو افشان و راهنمای ما ، که ریشه ی روشنایی و نهال زندگی و شجره ی بزرگی هستی که تمامش بهبودی بخش است" . سپس بلند شده و سجده ی سوم تا سجده ی دوازدهم را همراه با دعاهایی ادامه می دهد . (رضایی ، 1368 )
1.3.2. نماز در آئین زرتشت
زرتشتیان نمازشان بسیار شبیه نماز مسلمانان است و همان طور در پنج وقت باید نماز و دعاهای مخصوص را بخوانند و نیز مقدماتی را برای انجام فرایض دینی شبیه مسلمانان دارند . در کتاب " دیانت زرتشتی " چنین آمده است که : " زرتشتی ها 24 ساعت را به 5 دوره مختلف تقسیم می کنند و آداب مذهبی تابع این پنج گاه می باشد . بر هر مؤمن زرتشتی فرض است که در هریک از این دوره ها ، ادعیه و مناجات های خاصی را بخواند . این دعاها و نیایش ها با ستایش و تمجید اورمزد همراه است و از اصول و واجبات ضروری زندگانی روزانه ی آنها محسوب می گردد . امّا امروزه این فرضیات پنج گانه را معمولاً موبـدان بجـا آورده و زرتشـتیان به خوانـدن دعا در صبحگاه و شامگاه اکـتفا می کنند . جهت نیایش به سمت نور خورشید ، ماه و یا چراغ که منبع نور است ، می باشند و اکثر آن ها با سجده به روی زمین و نشان دادن عبودیت و بندگی خود به اورمزد ، دعای خود را پایان می دهند . ( مری بویس[12] ، 1368 )
سرگرد اورنگ در کتاب " یکتا پرستی در ایران باستان " شرایطی که برای نماز زرتشتیان آورده به این قرار است :
1 - پاک بودن تن از هر گونه نجاست
2 – پاک بودن لباس ازهرگونه پلیدی یا مردار
3 – در برداشتن سدره و کشتن ( پیراهنی سفید و نه تکه مخصوص زرتشتیان است)
4 – شستن دست و صورت
5 – پاک بودن جای نماز از هر گونه پلیدی و فساد
6 – غصبی نبودن محل نماز ( اورنگ ، 1337)
در آئین مزدیسنی سه نماز از نیازهای مختلف و مهم تر و معروف تراست و زرتشتیان قبل از هر چیز آن را به اطفال و کودکان خود آموزش می دهند . در تمام قسمت های اوستا از این سه نماز مکرراً نام برده شده است :
1 – یتااهووئیریو ، یعنی به همان اندازه که سرور جسمانی ( پادشاه ) نیرومند است سرور روحانی نیز به واسطه ی داشتن صفات راستی و پارسایی تواناست بخشش فرشته بهمن از آن کسی است که تنها برای خدا کار کند.
2 – اشم وهو ، یعنی راستی بهترین نیکی و سعادت است . سعادت از آن کسی است که خواستار بهترین راستی ها باشد .
3 – نیگهه هاتام یعنی فردا اهورا آگاه است از زنان و مردانی که در ستایش او هستند و این گونه مردان و زنان به سبب پارسایی و پرهیزکاریشان درود می فرستیم . (پیشین )
در قسمت های مختلف کتاب دینی زرتشتیان ( اوستا ) ترغیب وتأکید بر انجام نماز ونیایش بسیار شده و عجیب تر آن که نه تنها برای نماز هایشان مقدماتی مثل شستن دست و رو و مقدمات دیگر ، احکامی وجود دارد ، بلکه اگر در جاهایی قرار گیرند که آب در دسترس نباشد ، باید دست ها را بر زمین ( خاک ) زده و نماز بپا دارند . مسأله ی نماز در نزد این دین جایگاه بالایی دارد و علّت این توجّه به نماز را گفته اند ، چون اهورمزدا فرموده به یاد و به جای آوریم و منش ( اندیشه ) و گوشن ( گفتار ) و کنش ( کردار) خویش را برابر فرموده ی اهورامزدا پاک و راست داشته ، گمراه نکردیم . ( شاهروج ، 1337 )
این سخن مشابه ی آن چیزی است که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است در آیه " اقم الصلوة لذکری " (سوره طه، 14 ) نماز را به خاطر من بپا دارید و یا در آیه " ان الصلوة تنهی عن الفحشاء والمنکر " (سوره عنکبوت ، 45 ) به راستی که نماز انسان را از کارهای زشت و ناروا باز می دارد .
پیشینه و مبانی نظری ساختار مالکیت
| دسته بندی | حسابداری |
| بازدید ها | 46 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 249 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 54 |
بصورت فایل ورد
همراه با منابع
2-1- مقدمه....................................................................... 10
2-2- حاکمیت شرکتی........................................................... 11
2-3- اصول حاکمیت شرکتی...................................................... 13
2-4- چارچوب تئوری نمایندگی................................................ 15
2-5- مفروضات مهم تئوری نمایندگی.......................................... 17
2-6- ساختار مالکیت.................................................................. 18
2-7- ترکیب مالکیت و سهامداری مدیران...................................... 21
2-8- ترکیب مالکیت و سهامداران نهادی و عمده........................... 24
2-9- رابطه ساختار مالکیت با کارآیی بازار سرمایه.......................... 28
2-10- رابطه ترکیب مالکیت با نقدشوندگی بازار............................ 29
2-11- فرضیه ثبات مدیریتی و همگرایی منافع:............................. 35
2-12- مالکیت نهادی............................................................ 36
2-13- انواع مالکیت نهادی (فعال و منفعل).................................... 37
2-14- مالکان خانوادگی............................................................. 38
2-15- فرصتهای رشد و ساختار مالکیت :....................................... 38
2-16- ساختار مالکیت و عملکرد شرکت......................................... 39
2-17- ارزش شرکت.................................................................... 41
2-18- ارزش با فرض تداوم فعالیت شرکت..................................... 42
2-19- پیشینه پژوهش.............................................................. 53
2-20- خلاصه فصل................................................................ 66