مرجع کامل طرح های گرافیکی و پروژه های دانشجویی
مقاله های دانشجویی و دانش آموزی ، پاورپوینت و اسلاید ، تحقیق ، فایلهای گرافیکی( هر آنچه درباره پروژه های و تحقیقات خود می خواهید فقط در قسمت جستجو مطلب مورد نظر خود را وارد کنید )مرجع کامل طرح های گرافیکی و پروژه های دانشجویی
مقاله های دانشجویی و دانش آموزی ، پاورپوینت و اسلاید ، تحقیق ، فایلهای گرافیکی( هر آنچه درباره پروژه های و تحقیقات خود می خواهید فقط در قسمت جستجو مطلب مورد نظر خود را وارد کنید )دانلود تحقیق شیشه
| دسته بندی | صنایع |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 713 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
مقدمه :
اختراع شیشه تحولی عظیم در معماری دنیا ایجاد کرد. به گونه ای که امروزه شهرهای جهان زیبایی خود را مدیون این تحول بزرگ درصنعت تولید می دانند
شیشه به واسطه حرارت دادن و سرد کردن ترکیبی از شن، کربنات سدیم و آهک تولید می شود.
تاریخچه شیشه
تاریخچه تولید و کاربرد شیشه به حدود بیش از 4 هزار سال پیش بر می گردد. ولی تقریبا 2 هزار سال پس از کشف آن بود که کاربرد شیشه در پنجره ها مطرح شد. روش تولید شیشه به روش بادی امکان ایجاد شیشه های ظریف برای پنجره ها را میسر کرد که در قطعات مستطیلی با ابعاد حداکثر400 در 300 میلیمتر درصفحات مدور تولید می شد.بلافاصله پس از کشف این روش ونیزی ها متد استوانه ای را کشف کردند که این روش حدود 800 سال برای تولید شیشه به کار برده می شد. در این روش درون یک استوانه شیشه ای توخالی دمیده، از طول برش داده و سپس صاف و صیقل داده می شد. با این روش ورقه های بزرگتری تولید می شد ولی حرارت مجدد و صاف کردن شیشه منجر به خرابی سطح شیشه می شد. به هر حال همراه با پیشرفت تکنولوژی روش هایی برای تولید شیشه هایی که در ساختمان ها کارایی داشته باشند ابداع شد. آنها به صورت عنصری طبیعی و لازم در کلیساهای بزرگ درشمال اروپا به کار برده می شدند که تا اواخر هزاره اول پس از میلاد نیز این روند ادامه داشت.
در جستجوی نور:
با تغییرسبک معماری از رومی به گوتیک، کاربرد شیشه در دنیای معماری جایگاه خود را تا ابد پیدا کرد. شاید بتوان معماری سبک گوتیک در شمال اروپا را دوره اول معماری شیشه ای نامید. جابه جایی قسمت هایی از دیوارهای سنگی بزرگ معماران را قادر به خلق آثار چشمگیری در تاریخ کرد. شیشه خود به خود جایگاه خود را در معماری پیدا کرد و شیشه های بسیار زیبا کم کم در معماری بناها دیده شدند. معماری سبک گوتیک به منظور جستجو ی نور به وجود آمد، جستجوی درخشش ، سبکی و بی وزنی. پنجره هایی که در سبک گوتیک به کار برده می شد معمولا با شیشه های رنگی توسط هنرمندان نقاشی و تزیین می شد.
در اواخرقرن شانزدهم به کار گیری شیشه به عنوان سمبلی از ثروت و تجمل در انگلستان در نظر گرفته می شد. شیشه وسیله ای بسیار گران قیمت بود و بنابراین استفاده از آن در ساختمان و حتی گاهی اوقات به کار بردن آن به جای دیوارحالت تظاهر به ثروت و توانمندی بود. بدین ترتیب در انگلستان شیوه های غیر متعارف استفاده از شیشه رایج شد.
در نیمه اول قرن نوزدهم بود که مراکز هنری به راه افتادند و بدین ترتیب زبان نوینی در معماری به وجود آمد، پنجره هایی که نوربه راحتی و فراوانی از آنها عبور کند و معماری از آن حالت سنتی خارج شد و شیشه جایگاه و کاربرد واقعی خود را پیدا کرد. به دنبال انقلاب صنعتی در بریتانیا و به موازات آن به کارگیری آهن در ساختمان ها، پروژه هایی مثل کاخ کریستال پاکستون اجرا شد.
معماری شیشه ای و حرکت های نوین:
آغاز قرن بیستم در واقع عصر فضا و زمان نام گذاری شده است، عصرزیبایی شناسی در حرکت، متغیر بودن و هیجان در ماشین. پل شبارت در کتاب معماری شیشه ای خود در سال 1914 می نویسد.
ما بیشتر زندگیمان را در اتاق های بسته سر کرده ایم. این فرهنگی است که با آن بزرگ شده ایم و خو گرفته ایم. سبک معماری ما تا حد زیادی تحت تاثیر فرهنگ ما بوده است. چنانچه بخواهیم تغییری در فرهنگمان ایجاد کنیم به ناچار باید در سبک معماریمان تغییر ایجاد کنیم و این امر تنها به وسیله ترک اتاق های بسته و تغییر دادن آنها حاصل می شود. با نهادینه شدن و معرفی معماری شیشه ای، راه برای عبور نورطبیعی خورشید ، ماه و ستارگان نه فقط از طریق پنجره ای کوچک بلکه از طریق دیوارها که صرفا از شیشه و آن هم شیشه های رنگی ساخته می شوند هموار می شود. بدین ترتیب محیط جدیدی که به وجود می آوریم ،فرهنگی نوین را با خود به همراه می آورد.
فایل ورد 35 ص
قدیمی ترین نمونه ها از شیشه های دست ساز در خاورمیانه
| دسته بندی | تاریخ و ادبیات |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 125 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 79 |
فصل اول
تاریخچه ایجاد این شغل در ایران
نوع شغل
عمده فروشی یا خرده فروشی
نوع تولیدات
مقدمه:
قدیمی ترین نمونه ها از شیشه های دست ساز در خاورمیانه پیدا شده است. باستان شناسان معتقدند که سومریها در هزاره سوم قبل از میلاد با شیشه، آشنایی داشته اند. گیرشمن بطریهای شیشه ای زیادی از حفاریهای معبد چغازنبیل به دست آورده است. از زمان هخامنشیان، شواهد اندکی برای استفاده کلی از شیشه در دست است. آثار شیشه ای کهن نشان می دهد که تا قبل از سده اول پیش از میلاد، از شیشه فقط یه حالت توده ای استفاده می کرده اند. با کشف اشیای شیشه ای زمان پارتها و ساسانیان می توان گفت صنعت شیشه سازی در ایران رواج کامل داشته و از دو روش ساخت «دمیدن در قالب» و «دمیدن آزاد» استفاده می شده است. از دوره سلجوقیان تا دوره مغول ظرفهای شیشه ای بسیار زیبا با تزئینات مختلف به صورت مینایی، تراشیده یا با نقوش افزوده از کوره شیشه گران شهرهای مختلف ایران بیرون می آمد.
شیشه ماده‌ای است که به دلیل آرایش اتمی/ملکولی خاص خود حالت جامد دارد ولی بر خلاف دیگر جامدها بلوری نیست. این حالت هنگامی رخ می‌دهد که ماده مذاب قبل از رسیدن به نقطه انتقال به شیشه به سرعت سرد میشود.
تعاریف مختلفی برای شیشه وجود دارد که هنوز توافق کلی بر روی آنها حاصل نشده‌است:
- تعریف کلی: شیشه یک جامد آمورف است.
- تعریف انجمن آزمون و مواد آمریکا: شیشه ماده‌ای معدنی است که از حالت مذاب طوری سرد شده‌است که بدون تبلور به حالت صلب درآمده‌است.[۱]
- تعریف آکادمی ملی علوم آمریکا: شیشه ماده‌ای است که در پراش اشعه ایکس آمورف بوده و و از خود رفتار انتقال به حالت شیشه نشان بدهد.
تاریخچه تولید شیشه و کریستال در ایران
چنین به نظر مى‌رسد که تولید شیشه در صدر اسلام داراى اهمیت فنى و هنرى خاصى بوده است. پژوهشگران ابتدا جایگاه تولید اصلى شیشه را در مصر و سوریه مى‌دانستند؛ اما بعدها عراق و ایران نیز مبدأ شیشه‌گرى ذکر گردیدند. یکى از مراکز تولید و شیشه، در شرق ایران و به‌ویژه ایالت خراسان بود. البته در این مورد اشیاء باقى‌مانده به صورت تکه‌تکه هستند و بیشتر این قطعات هیچ نوع زمینه‌اى براى ارتباط با منطقه‌ٔ خاصى را ارائه نمى‌دهند و تضمینى وجود ندارد که آنها در محل‌هاى مکشوف خود تولید شده باشند. تزیین نیز در شیشه‌ها با روش‌هاى خاصى انجام مى‌شد؛ اما مهم‌تر از همه فن شیشه‌برى بوده است، که با تکنیک سادە تراش قاشقى صورت مى‌گرفته و یا به صورت برجسته نماکار مى‌شده است.
کابرد طلا و میناى رنگین در ظروف شیشه‌اى به منظور جلوه دادن به آنها رواج عمومى داشت و به‌وسیلهٔ صنعتگران مسلمان تکامل یافت و به صورت یکى از مهمترین شاخه‌هاى هنرهاى تزیین درآمد. از انواع شیشه‌گرى در ایران آثار زیادى بدست آمده که بعضى در اکتشافات علمى نیشاپور بوده است. شیشه‌گرى به احتمال زیاد در نواحى دیگر ایران نیز متداول بوده است. فلزکارى در ایران مبناى تولید سرتاسر جهان اسلام را در خلال قرون وسطامى متأخر شکل مى‌دهد. هنرمندان مسلمان فلز، چوب، شیشه و عاج را به گونه‌اى هنرمندانه حکاکى و تزیین مى‌کردند و در مکان‌هاى مذهبى و خانه‌ها استفاده مى‌کردند. انواع طشت، جعبه جواهر، قلمدان و آفتابه را از مس یا برنج مى‌ساختند، قلمزنى و با نقره ترصیع مى‌کردند. از شیشهٔ میناکارى شده براى چراغ مساجد بهره مى‌بردند و سرامیک‌هاى پُرزینت درجه یک را تولید مى‌کردند. صنعت فلزکارى بر اثر رواج مجدد اسلوب زرکوبى بر سطح اشیاء مفرغى و برنجی، به شکوفایى تازه‌اى دست پیدا کرد. این اسلوب در اوایل دورهٔ اسلامى گاه همراه با حکاکى و برجسته‌کارى روى فلزات در ایران بکار رفته بود، لیکن از اوایل قرن ششم هـ.ق مس و نقره مورد استفاده قرار گرفت و از اوایل قرن هفتم هجرى نقره‌کوب کردن و زرکوب کردن ظروف و اشیاء نفیس فلزى متداول شد. مرکز تولید این نوع مصنوعات خراسان و به‌خصوص هرات بوده از آنجا به‌سوى مغرب ایران گسترش یافت. با هجوم مغولان این اسلوب و نقش و نگاره‌ها توسط هنرمندان آنها به موصل و عراق و شام و مصر منتقل گردید.
در دوران استیلاى مغولان هنرهاى دستى در ایران اندک‌اندک رو به انحطاط گذارد و صنعت فلزکوب‌کارى در نیمهٔ قرن هشتم هجرى متروک ماند.
هنر شیشه گری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که بشر به آن اشتغال داشته است . کاوش های باستان شناسی مارلیک هنسلودشوش رواج شیشه گری در ایران باستان (عهد هخامنشی ) را به اثبات می رساند .
با ظهور اسلام اکثر شیشه و بلورسازان ایرانی به دمشق و جلب کوچ کردند . در این مقطع از تاریخ شیشه گری علاوه بر تغییر کلی فرم شیشه ، نقاشی و خطاطی بر روی شیشه با رنگ های کوره ای و لعاب های رنگی متداول شد و نوعی شیشه که اصطلاحا مینایی نامیده می شود به منعه ظهور رسید . دوره سلجوقی ( قرن 5 و 6هـ ) نخستین دوره شکوفایی شیشه گری در ایران محسوب می شود .
بعدها با روی کار آمدن سلسله صفوی و توجه خاص به این رشته تا کارگاه های شیشه گری در اصفهان و شیراز ساخته شد و هنرمندان تحت تعلیم تعدادی از بلورسازان و نیزی قرار گرفتند .
از ابزار و مواد مورد استفاده در هنر شیشه گری می توان به ماده اصلی ساخت شیشه ، سنگ سیلیس که به منظور صرفه جویی از مخلوط خرده شیشه نیز استفاده می شود ، اشاره کرد همچنین برای رنگی کردن بارشیشه نیز از اکسید های فلزی نظیر اکسید کبالت ، مس ، آهن ، منگنز ، گوگرد و ... استفاده کرد . هنر شیشه گری مانند انواع روش های ساخت ( فوتی و قالبی ) و تزئینات مکمل ( نقاشی و تراش ) است . نقاشی روی شیشه با ابزار لازم بر روی شی اجرا می شود و بسته به نوع نقش و رنگ های به کار رفته یک یا چند مرحله پخت در کوره با حرارت مناسب صورت می گیرد. رنگ های مورد استفاده به صورت پودر و قابل ترکیب با حلال خاص و رنگ های محلول از اکسید فلزات تهیه شده است .
تراش روی شیشه بوسیله سنگ های مخصوص و ابزار فرز انجام می شود که در مورد اول خطوط ایجاد شده عمیق تر بوده و روی ظروف کاربرد بیشتری دارد . این سنگ با قابلیتهای تراش و مات کردن در تزئین کاربرد دارد .
« ایران، زمانی چون دوران های هخامنشی و ساسانی، عرضه کننده جام ها و ظروف زیبا و تراش دار بوده و روزگاری چون سده های نخستین ظهور اسلام، درایران طیف گسترده ای از ظروف وحتی وسایل و لوازمات کار را تولید و درخدمت نیازهای مصرفی جامعه قرارداده است. این هنر-صنعت دربین قرون پنجم و هفتم هجری قمری ظریف ترین اشیاء شیشه ای را عرضه داشته و در فاصله ای بین سده های دهم و یازدهم یعنی عصر صفوی بیشترین محصولات مصرفی را ارائه نموده است.»
نظر به زیباپسندی ایرانیان و فرهنگ مصرف شیشه کریستال در ایران تا سال 1345، کلا" شیشه های کریستال مصرفی از کشور چکسلواکی وارد میشد هیچ تولید کننده ای به دلیل مشکلات رقابتی قابل پیش بینی در فروش در پی ایجاد این صنعت نبود، تا اینکه شرکت شیشه ایران مجددا" در این راه پیش قدم شد و در بین سالهای 1345 تا 1350 و طی یک دوره 5 ساله شیشه کریستال تولید نمود که بعدا" به دلایلی که ذکر می شود تولید آن متوقف گردید.
این واحد با استفاده از کارشناسان ایتالیایی اقدام به نصب و راه اندازی 6 پات جهت تولید شیشه کریستال رنگی و یک کوره ذوب با ظرفیت 3 تن مذاب در روز نمود. شیشه های تولید شده در این واحد دارای 13 تا 14 درصد اکسید سرب بود که عملیات ذوب و شکلدهی با استفاده از استادکاران ونیزی (ایتالیایی) انجام می گرفت.
بیشتر تولیدات این واحد شامل لیوان، استکان، زیرسیگاری، کاسه و... بود که تنها قسمت بسیار کمی از آن بصورت خیلی ساده تراشکاری می شد.
دو نفر ایتالیایی و 7 نفر ایرانی عملیات تراشکاری در کارخانه شیشه ایران را انجام میدادند. توجه به تعداد کارگران بخش شکل دهی که 40 نفر بودند خود بیانگر این است که عملیات تراش روی شیشه بصورت جدی انجام نمی گرفته است.
تولیدات این نوع محصولات به مدت 5 سال ادامه داشت و بدلیل اینکه سیاستهای حمایتی از این کالا انجام نگرفت و کریستالهای تولیدی کشورهای صاحب نام این رشته صنعتی به فراوانی و ارزانی وارد کشور می گردید کارخانه مذکور با عدم تقاضای خرید مواجه میشود. در این راستا اقدام به احداث 3 نمایشگاه در سطح تهران می نماید (لاله زار نو-خیابان ولیعصر و بازار تهران) که باز هم موفق نشده و در نهایت تولید شیشه کریستال در کشور در حوالی سال 1350 متوقف و کارگران خارجی به کشور خود بر می گردند.
لازم به ذکر است که از آن دوره به بعد با توجه به آموزش استادکاران ونیزی وضعیت شکلدهی صنایع شیشه دستی به مراتب کیفیت بهتری یافت. همچنین تا قبل از انقلاب واحدهای کوچک دیگری نظیر "بلورمتحد" نیز با امکانات محدود جهت تولید شیشه کریستال اقدام نمودند که شیشه ای با حدود 10 درصد اکسید سرب و کمیتی بسیار محدود تولید می کردند.
طی دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال 1371 هیچگونه فعالیتی جهت تولید شیشه کریستال انجام نگرفت و از آن به بعد بود که واحدهایی از بخش خصوصی اقدام به بررسی تولید شیشه کریستال در ایران نمودند و مذاکرات لازم با برخی شرکتهای تولید کننده اتریشی و چک نیز انجام گرفت که تا بحال هیچکدام به نتیجه نرسیده است.
از سال 1360 تعدادی از ایرانیان که بدلایل مختلف به کشور ترکیه مهاجرت نموده بودند جذب کارگاههای مختلف تراش روی شیشه آن کشور می گردند. با توجه به اینکه کشور ترکیه در دو دهه گذشته در صنعت شیشه بخصوص کریستال پیشرفتهایی داشته افراد مذکور آموزشهای لازمه را فراگرفتند. با پایان جنگ تحمیلی تعدادی از آنها به کشور مراجعه و با کمک تکنسینهای ترکیه ای اقدام به احداث کارگاههایی در تهران و تبریز نمودند.
در تهران آقای نباتی به اتفاق دو نفر دیگر کارگاهی در منطقه آبعلی جهت تراش روی شیشه های ظروف احداث نمودند و در تبریز آقای علیزاده و چند نفر دیگر کارگاهی جهت تراش روی دانه های لوستر احداث کردند.
مواد اولیه مورد نیاز این کارگاهها که میله شیشه ای و ظروف خام کریستال است از طریق کشور ترکیه و از طریق بازارهای مشترک تامین می شود.
در سال 1374 حداقل دو واحد تراش دانه لوستری با کیفیت بسیار مطلوب و با 300 نفر تراشکار و یک واحد تراش روی بلور با 20 نفر کارگر در حال فعالیت می باشند.
در حال حاضر شرکت آبگینه با داشتن کوره ای کاملا" مدرن و کششی برابر 8 تن در روز، محصولات فوتی سفید و دوپوست در رنگهای آبی، بنفش و سبز و همچنین محصولات پرسی به روش پرس تزریقی، اتوماتیک و گردشی در پروسه تولید خود دارد. همچنین از دیگر شرکتهای فعال تولید شیشه کریستال شرکت جهان کریستال واقع در شهرصنعتی شمس آباد می باشد. شرکت سیما شیشه واقع در همدان نیز از دیگر شرکت هایی است که تولید شیشه کریستال سربی را در دستور کار خود دارد.
عمده فروشی یا خرده فروشی
در شغل شیشه گری 2نوع تولیدصورت میگیرد یک تولید مربوط به کارخانجان این صنعت است که بطور کلی و عمده تولید مشود.سپس این محصولات به بازارهای فروش حمل و نقل شده و بفروش می رسد.
اما در تولید خرده کارگاههای کوچک تولید شیشه این محصول را تولید کرده و به بازار منتقل کرده و بازاریان می فروشند.
نوع تولیدات و شرحی از این تولیدات
معروف‌ترین شیشه‌هایی که در مقیاس صنعتی تولید می‌شوند، عبارتند از شیشه‌های سودالایم (شیشه جام)، شیشه‌های بوروسیلیکاتی و شیشه‌های کریستال.
شیشه سودا لایم
بیشتر از ۹۵ درصد از میزان کل شیشه تولیدی در جهان، شیشه سودالایم است. شیشه‌های در و پنجره ساختمان، شیشه‌های خودرو، بطری‌ها و بسیاری دیگر از محصولات شیشه‌ای روزمره از جنس شیشه سودالایم هستند. [۲] مهمترین اجزای تشکیل‌دهنده این نوع شیشه عبارتند از اکسید سیلیسیوم، اکسید کلسیم و اکسید سدیم.
شیشه بوروسیلیکاتی
این نوع شیشه‌ها ضریب انبساط حرارتی کم تا متوسط داشته، رفتار ویسکوزیته-دمای بلند و چگالی کمی دارند. بسیاری از ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی، صنعتی و خانگی با استفاده از این نوع شیشه ساخته می‌شوند. این شیشه‌ها در بازار با نام‌های تجارتی مانند پیرکس، سیماکس، ترکس و ... شناخته می‌شوند.
شیشه کریستال
شیشه کریستال یا شیشه سرب‌دار یکی از انواع شیشه‌های سیلیکاتی است که در ترکیب خود حاوی اکسید سرب است. این نوع شیشه، دارای ظاهری درخشنده و شبیه به کریستالهای کوارتز است و به نظر می‌رسد علت نامگذاری آن نیز همین شباهت باشد. این شیشه‌ها همچنین سختی کمی دارند و امکان تراشکاری این شیشه‌ها وجود دارد. بنابراین ظروف تزیینی موسوم به ظروف کریستال از این جنس ساخته می‌شوند. [۵]
سایر انواع
سایر انواع شیشه عبارتند از: شیشه فتوکرومیک، شیشه اپال و شیشه سیلیسی. همچنین انواع مختلفی از شیشه نیز وجود دارد که در مقیاس صنعتی تولید نمی‌شوند.
روشهای تولید شیشه
تئوری‌های شیشه‌سازی
برخی از مواد دارای خاصیت شیشه‌سازی بسیار خوب هستند و برخی از مواد، مواد شیشه‌ساز خوبی نیستند. تئوری‌های مختلفی که در مورد شیشه‌سازی در مواد ارایه شده است، علت‌ها و چگونگی ایجاد شیشه را بررسی می‌کند و مواد شیشه‌ساز را طبقه‌بندی می‌کنند. از معروف‌ترین تئوری‌های شیشه‌سازی می‌توان به تئوری شبکه نامنظم زاکاریاسن اشاره نمود. [۷]
ساختار شیشه
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال کووالانت
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال یونی
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال هیدروژنی
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال فلزی
شیشه کریستال یا شیشه سرب‌دار یکی از انواع شیشه‌های سیلیکاتی است که در ترکیب خود حاوی اکسید سرب است. این نوع شیشه، دارای ظاهری درخشنده و شبیه به کریستالهای کوارتز است و به نظر می‌رسد علت نامگذاری آن نیز همین شباهت باشد.
ترکیب
شیشه‌های حاوی بیش از ۲۴ درصد وزنی اکسید سرب، شیشه کریستال نامیده می‌شوند. اما شیشه‌های کریستال معمولا حاوی ۲۴ تا ۳۲ درصد وزنی اکسید سرب هستند. دیگر جزء اصلی شیشه‌های کریستال، SiO2 است. همچنین از اکسید سدیم و اکسید پتاسیم نیز در ترکیب شیشه‌های کریستال استفاده میشود.[۲]
ویژگی‌ها
وجود سرب در شیشه کریستال باعث افزایش ضریب شکست نور در این نوع شیشه‌ها میشود و درنتیجه شیشه‌های کریستال دارای درخشندگی و تلالو هستند. این شیشه‌ها همچنین سختی کمی دارند و امکان تراشکاری این شیشه‌ها وجود دارد. بنابراین ظروف تزیینی موسوم به ظروف کریستال از این جنس ساخته می‌شوند. همچنین از آنجا که سرب، عنصری با جرم اتمی بالاست، لذا چگالی شیشه‌های حاوی سرب نسبت به سایر انواع شیشه‌ها بالاتر است. شیشه‌های کریستال همچنین دارای مدول الاستیسیته کمی هستند و در نتیجه در اثر ضربه، صدایی زنگ‌دار ایجاد می‌کنند. [۳]
مسائل زیست محیطی
در ترکیب شیشه‌های کریستال از اکسید سرب استفاده میشود که ماده‌ای سمی است. مقدار قابل توجهی از این ماده در فرآیند تولید شیشه کریستال تبخیر میشود که از نظر زیست‌محیطی دارای آثار نامطلوب خواهد بود. بنابراین استفاده از این اکسید در تولید شیشه کریستال در برخی از کشورها ممنوع شده است و تولیدکنندگان تلاش می‌کنند مواد دیگری نظیر اکسید باریم یا اکسید روی را جایگزین نمایند.[۴]
روشهای ساخت صنعتی فرآورده های شیمیایی
شیشه سازی
تولید شیشه و آینه یکی از صنایع مهم و »سنگین« قرن هفدهم و هجدهم میلادی بود. روشهای تولید این ماده طی سده ها، عملاً تغییری نکرد. ترکیب این جسم توسط قواعد تجربی مربوط به کیفیت شیشه و نیز کاربرد آن تعیین می شد و سنت دیرپای این صنعت، عملیات را رهبری می کرد. کوره ها، ابزار، مراحل تولید قطعات و کارگران مختلف این صنعت با اصطلاحات ویژه ای تعریف شده اند که در زمان خود، بسیار اختصاصی بوده است.
مواد خام شیشه سازی عبارتند از: سیلیکاتها، ترکیبات قلیایی بویژه کربنات سدیم و پتاسیم، و اکسیدهای فلزی بخصوص اکسید سرب برای ساخت کریستال. سود و سیلیکات را نخست با هم ذوب می کردند تا خمیر شیشه گری به دست آید، این خمیر را باز گرم می کردند و اکسیدهای فلزی مخصوص را به آن می افزودند. مراحل مختلف حرارت دادن در ابتدای سده هفدهم طبق روشهای شیشه سازیِ »ونیز« متداول شد. طی این سده انگلیسیها و آلمانیها برای پیشبرد صنایع شیشه سازی در کشور خود کوشش بسیار کردند. اینان مقدار هنگفتی چوب مصرف می کردند و در همین دوران بود که استفاده از زغال سنگ برای گرم ساختن کوره ها آغاز شد. با این همه، چوب تا پایان سده هجدهم سوخت غالب این کوره ها باقی ماند. در فرانسه اصطلاح شیشه های چوبی به معنای قطعات شیشه ای بود که با سوخت زغال چوب تولید شده بودند. کریستال را در این زمان بخصوص با سوخت چوب در کوره ها تهیه می کردند. وانگهی کیفیت کریستال، وابسته به انتخاب مواد سازنده آن و بخصوص تصفیه قبلی ماسه ای بود که به کار می بردند در این دوره، به جای سود از پتاس استفاده می شد و به جای اکسید سرب، اکسید منگنز به کار می رفت.
در این دوران مانند صنایع متعدد دیگری که قبلاً بررسی کردیم، پیشرفت تکنیکهای تولید شیشه در گرو تجهیزات کارگاه و بخصوص ابعاد و اداره کوره ذوب بود. روش تغییر دادن ترکیب شیشه و نیز نتایجی که از هر ترکیب معین به دست می آمد از یک یا دو سده پیش از این دوران شناخته شده بود، لیکن کیفیت قطعات تولید شده تنها از طریق رعایت جدی روشهای کار بهتر می شد. به همین دلیل مانوفاکتورهای انگلستان و آلمان موفق شدند که طی سده هفدهم کیفیت کریستالهای خود را بالا ببرند و با کریستالهای ونیز رقابت کنند. تا حدودی هم می توان گفت همین جدی بودن سازمان کار سبب شد که مانوفاکتورهای بزرگ فرانسه بتوانند به کیفیت عالی شیشه سازی دوران لویی چهاردهم دست یابند.
این مؤسسات در پناه ثبت اختراعات خود از هرگونه رقابت شیشه سازان داخلی و خارجی در امان بودند. اما علاوه بر این، شایستگی تولید شیشه های جام یا آینه در آنها بود.
تا سالیان پایانی سده هفدهم، قطعات شیشه ای، کریستالها و آینه ها فقط از راه دمیدن ساخته می شدند. بخوبی معلوم است که تکنیک دمیدن در شیشه که شرح آن داده شده است، در فاصله زمانی بین رنسانس و پیدایش ماشینیسم در این صنعت، تحول بسیار کمی یافته بود. شیشه جام به دو طریق تهیه می شد: در شیشه مذابی که با نیچه آهنی از کوره بیرون آورده شده، دمیده می شود و با طرز خاصی غلطانیده می شود تا استوانه طویلی به دست آید، انتهای این استوانه را جدا می کنند. این استوانه را از طول چاک می دهند، آنگاه روی میز صافی آن را پهن می کنند. در روش دیگر با حرکات دستی خاصی در انتهای نیچه، گرده مسطحی ایجاد می کنند. قطر این گرده را با گردشی تند می افزایند. همه این تردستیها بوسیله سرکارگری انجام می شد که به او gentilhomme می گفتند. این گرده ها غالباً پاره می شدند و باز با مهارت آنها را در برابر کوره خاصی گرم می کردند.