چند دهه قبل، معماران تنها میتوانستند تصوری از ایدههای
خلاقانه و بناهای شگفت انگیز خود داشته باشند، درحالی که
امکان ساختن چنین پروژههای جاه طلبانهای وجود نداشت. اما
امروزه ساخت پهنهای شناور از حبابهای شیشهای یااستادیوم
ورزشی بافته شده از تیرهای فولادی و یا حتی پوشش شفاف
چادر مانندی بر روی هزاران متر مربع زمین - که صرفا میتوانست
در تصور آدمی شکل بگیرد - جنبه عملی به خود گرفته است.
هرچند عموم مردم، ساخت چنین بناهایی را حاصل ابتکار و
خلاقیت معماران و مهندسان میدانند اما حقیقت اینست که
برپایی چنین سازههایی بیش از هر چیز مدیون ویژگیهای منحصر
به فرد متریالی است که بطور مخفف ETFE نامیده میشود.
nETFE (Ethylene Tetrafluoroethylene) یک پلیمر پایه
فلوئوروکربن بسیار بادوام و با قابلیتهای فوق العاده است که از
آن به عنوان متریال ساختمانی آینده نام برده میشود. این پلیمر
شگفت انگیز یک پلاستیک شفافتفلونی است که جایگزین
شیشه و پلاستیکهای معمولی در بسیاری از ساختمانها شده
است. هر چند این متریال با کارهای معماری شگفت انگیز به
جهانیان معرفی شده است اما در حقیقت تاریخچه اختراع آن به
دهه 70 میلادی برمیگردد که نخستین بار در صنایع هوانوردی به
کار برده شد. ETFEاز حدود 15 سال پیش مورد توجه معماران قرار
گرفت و هماکنون بناهای بسیاری در سرتاسر جهان با استفاده از
آن ساخته میشوند.
nETFE در مقایسه با شیشه، امتیازات فوقالعادهای دارد که از آن
جمله میتوان به وزن بسیار کم آن اشاره کرد، به گونهای که با
دارا بودن یک درصد وزن، هم نور بیشتری را از خود عبور میدهد و
هم عایق بهتری محسوب میشود.
ازلحاظ هزینههای نصب، بین 24 تا 70 درصد صرفه اقتصادی دارد.
از دیگر ویژگیهای آن میتوان به حالت ارتجاعی فوقالعاده آن اشاره کرد که میتواند تا 400 برابر وزن خودش را تحمل کند.
این متریال به خاطر سطوح کربنی لغزنده خود، بصورت خودکار،
گرد و غبار و چرک و لکه را پاک میکند، همچنین طول عمر زیاد
داشته و از قابلیت بازیافت برخوردار است.
نمونهای از کاربردهای ETFE در جهان معماری:
پروژه Eden در انگلستان ((2001
این پروژه عظیم ترین بنای ساخته شده با استفاده از ETFE می
باشد. این بنا گلخانه بزرگی با گنبدهای ژئودزیک است که قابلیت
پرورش انواع گونههای گیاهی بومی اقلیمهای مختلف سرتاسر
جهان را داراست. از اقلیم مدیترانهای گرفته تاجنگلهای پرباران
استوایی. اما نکته اینجاست که تمام این ویژگیها مدیون
قابلیتهای فوقالعاده ETFE نظیر انعطافپذیری، سبکی، دوام و ...
است که معمار پروژه نیکولاس گریمشاو را در طراحی و اجرای آن
یاری نموده است.
استادیوم Basel در سوئیس ((2001
این پروژه توسط معماران هرزوگ و دمورن طراحی شده است.
استادیوم شکل پف کرده خود را در نمای بیرونی ازپانلهای
بادکردهای به دست آورده است که از ورقهای ETFE ساخته
شدهاند. برای ایجاد چنین پانلهایی، هوای خشک بافشار به داخل
دو ورق ETFE که از تمام جهات به یکدیگر جوش داده شدهاند،
دمیده میشود.
در نمای این استادیوم نام شهر باسل توسط ورقهای ETFE که
دارای رنگ قرمز ثابتی هستند حک شده است و در سایر قسمت
ها، نما بصورتنیمه شفاف همانند پرده سینما است که با جلوه
هایی از طریق پرژکتورها روشن میشوند.
استادیوم Alianz-Arena در آلمان (2005)
این استادیوم فوتبال در مونیخ، ابتکار دیگری از هرزوگ و دمورن
است. لقب (قایق بادی) این استادیوم، ریشه در شکل منحصر به
فرد و نیز 2800 پانل پف کرده ETFE دارد که نمای خارجی آن را
پوشاندهاند. همانند استادیوم باسل،پوسته استادیوم آلیانز هم،
شب هنگام روشن میشود و بسته به تیمی که در آن میزبان
است به رنگهای قرمز، آبی یاسفیددرمیآید.
و در ادامه مباحث زیر بررسی میشود:
کنترل نور
طراحی داخلـــی
بلوک شیشهای Poesia
معرفی مصالح ساختمانی
شیشه
انواع شیشه