دسته بندی | علوم سیاسی |
بازدید ها | 2 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 126 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 43 |
مقدمه
جنگ نرم مترادف اصطلاحات بسیاری در علوم سیاسی و نظامی است. در علوم نظامی از واژه هایی مانند جنگ روانی یا عملیات روانی و در علوم سیاسی از واژه هایی چون براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین و اخیرا به واژه انقلاب رنگین برای تبیین این اصطلاح استفاده میشود.
گاهی به جای جنگ از واژه های تهدید یا قدرت نیز استفاده می شود، ولی در نهایت هر دوبه یک مفهوم ختم می شوند. نظریه جنگ نرم طی دهه های اخیر وارد ادبیات سیاسی شده است و "ژوزف نای" از اندیشمندان معاصر معتقد است، مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر "اجبار" و مبنای قدرت نرم بر "اقناع" است، او برخلاف بعضی از صاحب نظران، اقتصاد و دیپلماسی را در زیرمجموعه قدرت سخت قرار داده و تنها از رسانه بعنوان قدرت نرم نام می برد.
در تمامی اصطلاحات بالا هدف مشترک تحمیل اراده گروهی بر گروه دیگر بدون استفاده از راه های نظامی است. اما از آنجا که در مورد گستردگی و حوزه فعالیت هر کدام اتفاق نظر وجود ندارد؛ اشاره کوتاهی به هر کدام از واژه های مذکور و سابقه تاریخی آنها خواهیم داشت.
مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر "اجبار" و مبنای قدرت نرم بر "اقناع" است
ماهیت و چیستی جنگ نرم
مفهوم «جنگ نرم» که در برابر «جنگ سخت» {literal}{{/literal}قدرت سخت چهره عریان و خشن قدرت است که تا دیگران را وادار نماید موضع خود را تغییر دهند و بیشتر در جنگ نظامی، کودتا، شورش و جنگ داخلی نمود مییابد.{literal}}{/literal} به کار میرود، دارای تعریف واحدی نیست که مورد پذیرش همگان باشد، و تلقی و برداشت افراد، جریانها و دولتهای گوناگون از جنگ نرم تا حدی متفاوت است. همچنین در برخی تعاریف مرز بین جنگ نرم، عملیات روانی، قدرت نرم و تهدید نرم مشخص نیست.
معروفترین تعریف را به ژوزف نای، پژوهشگر برجستة امریکایی در حوزة قدرت نرم نسبت میدهند وی در سال۱۹۹۰ میلادی در مجلة «سیاست خارجی» شمارة ۸۰ قدرت نرم را توانایی شکلدهی ترجیحات دیگران تعریف کرد. گروهی جنگ نرم را عبارت از استفادهٔ طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای نفوذ در مختصات فکری دشمن با توسل به شیوههایی میدانند که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی مجری میشود. (کالینز ۱۳۷۰: ۴۸۷) برخی تلاش برنامه ریزی شده برای استفاده از ابزارها و روشهای تبلیغی، رسانهای، سیاسی و روانشناختی، برای تاثیر نهادن بر حکومتها، گروهها و مردم کشورهای خارجی به منظور تغییر نگرشها، ارزشها و رفتارهای آنان را جنگ نرم میدانند. (fazio ۲۰۰۷: ۱۹) استفادهٔ یک کشور از قدرت نرم برای دستکاری افکار عمومی کشور آماج و تغییر ترجیحات، نگرشها و رفتارهای سیاسی آنان را نیز جنگ نرم میدانند. (Nye ۲۰۰۴: ۳) با توجه به تعاریف دیگری که ساندرس (۱۳۸۲)، کرمی (۱۳۸۷)، الیاسی (۱۳۸۸) و خانم ماه پیشانیان (۱۳۸۷) ارائه کردهاند میتوان جنگ نرم را مانند هر پدیدهٔ دیگری در سه بعد شناخت: اول، ماهیت و منطق درونی قدرت نرم که عبارت از تلاش برای تاثیرگذاری بر «باورها و ارزشهای بنیادین» مورد قبول کشور هدف است. دوم، منظور و کاربرد این تاثیرگذاری، «دگرگونی هویت فرهنگی» و «تخریب الگوی سیاسی» است. سوم، ابزار اعمال اراده و پیشبرد هدف در این جنگ، «قدرت نرم» کشور حریف و متخاصم است.
براین اساس، جنگ نرم را میتوان تغییر در ادراک گروههای اجتماعی در راستای درونیهای سیاسی و ساختاری دانست. جبهه استکبار با مطلوب پنداشتن ارزشها و فرهنگ غرب در پی تجویز نظام ارزشی و حکومتی خود به عنوان نسخه توسعه کشورهای توسعهنیافته برآمده و در این راه چون فرهنگ کشورهای مزبور را مانع توسعه میپندارد، به تزریق فرهنگ غرب و ایجاد لایه-های اجتماعی حامی آن مبادرت ورزیده است. بدین ترتیب هدف نهایی جنگ نرم، تغییر ساختارهای حکومتی و سیاسی کشورهای هدف است. نظریه پردازان و محققان این فرایند را با عنوانهای گوناگون «جنگ نرم»، «جهانی سازی فرهنگ»، «استعمار فرانو»، «استحاله و فروپاشی از درون» و... معرفی کردهاند. امروزه، جنگ نرم، موثرترین، کارآمدترین، کم هزینهترین، خطرناکترین و پیچیدهترین نوع تهدید علیه ارزشها و امنیت ملی یک کشور است. موثرتر است؛ چون میتوان با کمترین هزینه، با حذف لشکرکشی و از بین بردن مقاومتهای فیزیکی به هدفها رسید؛ و خطرناکتر است؛ زیرا با باورها، ارزشها، عواطف و احساسات یک ملت، ارتباط دارد. کاربرد قدرت نرم توسط کشورها موجب میگردد تا نیاز کمتری به کاربرد چهره عریان و خشن قدرت باشد و دیگر سیاست چماق و هویج به تنهایی به کار نرود بلکه ملتهای مقابل به عنوان سربازان جنگی دولتهای مزبور عمل نمایند و از طریق جذب ملتها به ارزشها و فرهنگ خود، اهداف سیاسی کشور مهاجم تأمین شود. این امر باعث میشود تا تهدید نرم علیه کشورهای هدف شکل بگیرد. در اینصورت فرآیند ایجاد این تهدید، «جنگ نرم» نام میگیرد. با تشدید روند جهانیشدن و رواج ارزشهای غربی، این امر سرعت بیشتری به خود گرفته است.
بنابراین، با دانستن این نکته که ایجاد دگرگونی در جوامع با تکیه بر تغییر دیدگاهها و نگرشهای حاکمان و مردم بحث اصلی جنگ نرم است؛ جنگ نرم، جنگ برای سلطه است و مدلی نوین از فعل و انفعالهای دولتهای سلطه گر برای سلطه، بر کشورهای مختلف را نمایش میدهد. با این تعاریف از قدرت است که قدرت نرم جایگاه ویژهای در تئوریهای سلطه مییابد. قدرتی که تمام توان و ظرفیت خود را متمرکز بر قانع کردن دیگران میسازد تا رفتار آنها را به گونه مطلوب خود، تنظیم و هدایت نماید.
فهرست مطالب
مقدمه. 1
ماهیت و چیستی جنگ نرم. 2
غایات و اهداف جنگ نرم. 4
جنگ روانی، جنگ نرم. 7
براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین، انقلاب رنگین.. 23
اهداف اجرایی از جنگ نرم. 25
ابزار و اهداف جنگ نرم. 26
انواع جنگ... 29
اهمیت جنگ نرم. 31
آمریکا 33
در ایران. 33
راهکارهای مقابله با جنگ نرم دشمن.. 34
نتیجه گیری.. 39
منابع. 40
فایل ورد 43 ص