دسته بندی | اقتصاد |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 54 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 36 |
مواد مخدر این روزها جزو سومین تجارت پرسود جهان است و اگر صنعت نفت و تسلیحات نظامی را به عنوان دو تجارت اول در نظر بگیریم قطعاً تجارت مواد مخدر جزو سومین خواهد بود.
جهانی شدن همانطور که فرصتهای بسیاری را برای بشریت فراهم میکند، میتواند تهدیدها و آسیبهای ناشناختهای را هم به ارمغان بیاورد. از جمله این مشکلات، تجارت مواد مخدر است.
هر ساله میلیونها خانواده به دست این مادة شوم دچار فروپاشی می شوند و کانون خانوادهها از بین میرود. در ابتدا باید تأکید کنم که تمایلی به بزرگنمایی آمار و ارقام ندارم و فقط میخواهم اطلاعات و آمارهایی که از زبان مسئولین شنیده میشود را تحلیل کنم. در حال حاضر فقط ده کشور در سطح جهان به شیوههای بسیار دقیق و مشخص برای تعیین وسعت معضل مواد مخدر دست پیدا کردهاند و با این شیوهها جلوی تورم این آمار را میگیرند که کشور ما محروم از این شیوهها است. در ابتدای صحبت باید به یک نکته برای حساسیت موضوع اشاره کنم اینکه ما از سال 1365 به این طرف آمار معتادین را در کشور 2 میلیون نفر اعلام میکنیم یعنی نه ورودی و نه خروجی معتاد داریم. در سال 1365 اولین اخبار در روزنامه اطلاعات آمد که تعداد معتادان را 2 میلیون اعلام کرده است و در سال 71 توسط دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر، جناب آقای فلاح، تعداد معتادان 2 میلیون اعلام شد که یک میلیون و 200 هزار نفر معتاد دائمی و 800 هزار نفر معتاد تفننی بود اما هنوز این آمار همین گونه ذکر میشود و من هم براساس آن بحث را دامه میدهم.
امروزه میبینیم که بازار جهانی مواد مخدر روز به روز گسترش پیدا میکند و برای اینکه جمعبندی راحتی داشته باشم فقط روی مواد مخدر سنتی مثل تریاک، هروئین، مرفین و بعضاً حشیش بحث میکنیم. مواد مخدر صنعتی موضوعی کاملاً تفکیک شده از مواد سنتی است و بحث جدایی را میطلبد.
طبق آخرین آماری که دفتر سازمان ملل در سال دوهزار ارائه کرده است یک میلیون و 500 هزار نفر معتاد هروئین در پاکستان و 500 هزار نفر در ایران وجود دارد در حالی که اروپای غربی فقط یک میلیون و 200 هزار نفر معتاد هروئین و آمریکا هم فقط یک میلیون معتاد دارد که اهمیت این مسئله را برای ما چندین برابر میکند که در ادامة بحث به جمعبندی در این رابطه میرسیم.
تجارت سازمانیافته قاچاق مواد مخدر امروزه به صورت چندملیتی اداره میشود. نه مرز میشناسد و نه ملیت. سرمایه در گردش این تجارت در سال 2003، حدود 1700 میلیارد دلار برآورد شد که سود حاصل از این صنعت بیش از 600 میلیارد دلار است. در صورتی که محمولهها توسط کشورهای واسط توقیف شود، حداقل سود این صنعت در صورت داشتن بارانداز 450 میلیارد دلار برآورد میشود.
امروزه مشخص شده که چه باندهایی در این زمینه کار میکنند. باندهایی مثل کارتلهای کوکائین کلیمی، مکزیکی، قاچاقچیان هنگکنگی، تایوانی، چینی و در سالهای اخیر مافیای روس و اروپای شرقی هم به این بنگاه عظیم وارد شدهاند.
امروزه در تمام نقاط همه گونه مواد مخدر یافت میشود و دسترسی آسان به مواد مخدر امنیت انسانی تمام کشورها را دچار مشکل کرده است. در جهانی که 200 میلیون نفر آمار معتادین رسمی آن است و تعداد 2 میلیون نفر آن در ایران است بحث مبارزه با قاچاق مواد مخدر، برای برخی بحث بسیار تلخ و برای عدهای بحث شیرینی است.
کشت خشخاش امروز به مثلث هلالی یعنی پاکستان، افغانستان و ایران و مثلث طلایی یعنی لائوس، تایلند و بیرمانی محدود نمیشود. تا سال 1999 حدود 93% کشت دنیا در این دو مثلث بود ولی امروزه نزدیک به 40 هزار هکتار از زمینهای آسیای مرکزی، اروپای شرقی، آمریکای جنوبی هم به این کشت اختصاص یافتهاند که حکایت از سود این تجارت دارد. در کشور افغانستان در سال 2004، 91 هزار هکتار زیر کشت خشخاش بود که فقط 2% از زمینهای قابل کشت افغانستان است. امروزه نسبت به دو سال قبل 20% سطح زیر کشت آن افزایش یافته و این حکایت از حساسیت موضوع در بعد بینالمللی را میرساند و نسبت محصول ثبت شدة تریاک در سال 2002 نسبت به سال 2000 افزایش بیسابقهای داشته است. در سال 2000، 4500 تن و در سال 2003، 6200 تن پیشبینی شده بود.
بحث دیگر، شاخص کشفیات است که در جهان اتفاق میافتد. افزایش کشفیات نشان میدهد که میزان تولید در سطح هر کشوری مثل افغانستان بیشتر بوده است اما امروزه تمام کشورها مدعی مبارزه با این پدیده هستند و با توجه به این حساسیت، هرچه کشفیات بیشتر باشد افزایش میزان تولید را نشان میدهد.
بعد از افغانستان، میانمار بزرگترین تولیدکننده است. کشفیات اقدامی است که امکان تهیة نمودار از شیوههای قاچاق مواد مخدر و مسیر ترانزیت را برای ما مشخص میکند. از نمودار کشفیات تمرکز قاچاق را در مناطق مختلف مشخص میکند. در نموداری که طی دو سال گذشته رسم کردهام مسیر به این صورت است که از مبدأ افغانستان و پاکستان به ایران، ترکیه و بالکان با شاخههای متعدد که به کشورهای اتحادیه اروپا ختم میشود.
درواقع کشفیات بازتابی از اقدامات سازمانهای مبارزهکننده را هم نشان میدهد. سئوالی که مطرح میشود این است که اگر افزایش کشفیات نشان دهندة افزایش میزان قاچاق است پس چرا کشورها ادعا نمیکنند که امروزه میزان اعتیاد در کشورشان بالا رفته است. من جواب این را نتوانستم پیدا کنم، اما از طریق مطالعات خود به جوابی رسیدم که بازار مواد مخدر به دلیل عملکرد نیروهای مبارزه کننده در برخی مواقع با رکود مواجه میشود